Trần Ngọc Quý * , Đỗ Tấn Khang , Trần Thanh Mến Nguyễn Văn Ây

* Tác giả liên hệ (tnquy@ctu.edu.vn)

Abstract

The study was conducted to propagate Dendrobium lituiflorum orchids from protocorm like bodies. The results showed that: (i) The number of PLBs could be quickly multiplied on MS medium supplemented with TDZ (0.5-1.5 mg/L) and NAA 0.05 mg/L, with the highest amount of biomass (5.01 - 6.11g/PLBs), compared to the control treatment (2.11 g/PLBs) after 12 weeks of culture. These PLBs could be turned into shoots and used to create in vitro root induction on MS medium supplemented with NAA 1 mg/L, ripen banana at 150 g/L and activated charcoal 3 g/L, showing high rooting efficiency (100% rooting rate, 12.8 roots/plantlet after 6 weeks of cultured). Furthermore, in the acclimatization stage, the substrate of charcoal and sphagnum moss (ratio 1:1) combined with nylon cover indicated a high survival rate (90.2% after 4 weeks of hardening). The orchids grew well and could be transferred into pots for normal farming conditions.

Keywords: Dendrobium lituiflorum, NAA, in vitro culture, TDZ, acclimatization

Tóm tắt

Nghiên cứu được thực hiện nhằm nhân nhanh giống lan Hoàng thảo kèn (Dendrobium lituiflorum) từ thể tiền chồi. Kết quả nghiên cứu cho thấy: (i) Số lượng PLB khi nuôi trong môi trường MS bổ sung TDZ nồng độ từ 0,5-1,5 mg/L kết hợp với NAA 0,05 mg/L gia tăng nhanh sinh khối cao nhất (5,01 – 6,11g/PLBs) so với nghiệm thức Đối chứng (2,11 g/PLBs) sau 12 tuần nuôi cấy. Các PLB này phát triển thành chồi, sau đó được dùng để tạo rễ in vitro trên môi trường MS, trong đó nghiệm thức MS bổ sung NAA nồng độ 1 mg/L, chuối chín 150 g/L, kết hợp với than hoạt tính 3 g/L, cho hiệu quả tạo rễ cao (tỷ lệ tạo rễ 100%, số rễ đạt 12,8  rễ/cây sau 6 tuần nuôi cấy). Giai đoạn thuần dưỡng, hỗn hợp giá thể than và dớn mềm (tỷ lệ 1:1) kết hợp với trùm nylon cho tỷ lệ cây lan Hoàng thảo kèn sống cao (90,2% sau 4 tuần thuần dưỡng). Các cây lan Hoàng thảo kèn con sinh trưởng và phát triển tốt và có thể trồng qua chậu.

Từ khóa: Lan Hoàng thảo kèn (Dendrobium lituiflorum), NAA, nuôi cấy in vitro, TDZ, thuần dưỡng

Article Details

Tài liệu tham khảo

Ây, N. V., Bé, L. V. & Mến, T. T. (2019). Nuôi cấy mô thực vật: Nguyên lý và thực hành. Nhà xuất bản Đại học Cần Thơ.

Chang, J., Ding, X. Y., Bao, S. L., Liu, D. Y., He, J., Tang, F., & Ding, B. Z. (2004). Studies on tissue culture of Dendrobium lituiflorum. Zhongguo Zhong yao za zhi= Zhongguo Zhongyao Zazhi= . China Journal of Chinese Materia Medica, 29(4), 313-317.

Chơn, N. M. (2005). Giáo trình chất điều hòa sinh trưởng thực vật. Nhà xuất bản Đại học Cần Thơ.

Chowdhery, H. J. (2001). Orchid diversity in north-east India. J. Orchid Soc. India, 15(1-2), 1-17.

Chung, B. D (2015). Nghiên cứu nhân giống in vitro lan Hoàng thảo kèn (Dendrobium lituiflorum) (Luận văn thạc sĩ). Học viện Nông nghiệp Việt Nam.

Debergh, P. C., & Maene, L. J. (1981). A scheme for commercial propagation of ornamental plants by tissue culture. Scientia horticulturae, 14(4), 335-345. https://doi.org/10.1016/0304-4238(81)90047-9

Khosravi, A. R., Kadir, M. A., Kazemin, S. B., Zaman, F. Q., & De Silva, A. E. (2008). Establishment of a plant regeneration system from callus of Dendrobium cv. Serdang Beauty. African Journal of Biotechnology, 7(22).

Lộc, P. V., & Nguyện, N. P. H. (2020). Ảnh hưởng của một số yếu tố nuôi cấy lan Hoàng thảo kèn (Dendrobium lituiflorum Lindl.) trong điều kiện thoáng khí. Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ, 56, 67-71. DOI:10.22144/ctu.jsi.2020.113

Murashige, T., & Skoog, F. (1962). A revised medium for rapid growth and bio assays with tobacco tissue cultures. Physiologia plantarum, 15(3), 473-497

Pierik, R. L. M. (1987). In vitro culture of higher plants as a tool in the propagation of horticultural crops. In International Symposium on Propagation of Ornamental Plants 226, 25-40. DOI: 10.17660/ActaHortic.1988.226.1

Toàn, B. (2006). Kỹ thuật cơ bản trồng và chăm sóc hoa lan. Nhà xuất bản Đà Nẵng.

Van Staden, J. & Stewart, J. (1975). Cytokinins in banana fruit. Zeitschrift für Pflanzenphysiologie, 76(3), 280-283. https://doi.org/10.1016/S0044-328X(75)80024-9

Vân, Đ. T. & Nga, Đ. T. T. (2008). Giáo trình hoa lan. Nhà xuất bản Nông nghiệp.

Việt, N. V. (2017). Ứng dụng kỹ thuật nuôi cấy in vitro trong nhân giống lan Hoàng thảo kèn (Dendrobium lituiflorum Lindley). Tạp chí Khoa học và Công nghệ Lâm nghiệp, (4), 039-045.

Vụ, V. V. (1999). Sinh lí thực vật ứng dụng. Nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội.