Nguyễn Văn Bé * , Trần Văn Triển , Văn Phạm Đăng Trí Trần Thị Lệ Hằng

* Tác giả liên hệ (nvbe@ctu.edu.vn)

Abstract

The present study is aimed to understand possible impacts of saline intrusion on agriculture and aquaculture in coastal areas of the Vietnamese Mekong Delta with the case study of the Tran De district, Soc Trang province. The research was based on individual interview with farmers who grow rice or raise shrimp in the study area and local staffs on such impacts in early 2016. The results showed that saline intrusion mainly affected rice farming systems in the study area in 2016 but did not have any significant negative impacts on brackish and saline-based aquaculture. To reduce negative impacts of saline intrusion on aquaculture, farmers diluted the shrimp-pond water by adding freshwater from both groundwater and pipe water, leading to the reduction of water salinity. Therefore, aquaculture (shrimp farming) can be considered as less affected from saline intrusion than agriculture. Saline intrusion and drought had significant impacts on labor migration, leading to significant variation of labor force in the study area.
Keywords: Adaptive capacity, agriculture, aquaculture, drought, saline intrusion

Tóm tắt

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá tác động của xâm nhập mặn (mùa khô năm 2016) đến sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản của người dân vùng ven biển Đồng bằng sông Cửu Long (trường hợp nghiên cứu tại huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng). Nghiên cứu sử dụng phương pháp phỏng vấn nông hộ (sản xuất lúa và nuôi tôm) và chính quyền địa phương nhằm điều tra về ảnh hưởng của xâm nhập mặn đến sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản đầu năm 2016. Kết quả nghiên cứu cho thấy, xâm nhập mặn (mùa khô năm 2016) ảnh hưởng chủ yếu đến sản xuất lúa 02 vụ. Trong khi đó, để giảm ảnh hưởng từ xâm nhập mặn, người nuôi tôm đã pha loãng nước trong vuông tôm vì độ mặn trong nước trên hệ thống kênh tại địa phương cao hơn so với nhu cầu và khả năng thích nghi của tôm nuôi. Người dân thực hiện bằng cách pha thêm nguồn nước dưới đất và nước cấp để làm giảm nồng độ mặn trong nước. Ngoài ra, kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, xâm nhập mặn còn một số tác động đáng kể đến số lượng lao động di cư tự do (đến vùng khác làm thuê) của người dân gây ra sự biến động nguồn lao động tại vùng nghiên cứu.
Từ khóa: Khả năng thích nghi, khô hạn, nuôi trồng thủy sản, sản xuất nông nghiệp, xâm nhập mặn

Article Details

Tài liệu tham khảo

ADB, 2009. Socialist Republic of Viet Nam: Climate Change Impact and Adaptation Study in the Mekong Delta. Technical Assistance Report. Project number: 43295.

Bộ Tài nguyên và Môi trường, 2012. Kịch bản biến đổi khí hậu, nước biển dâng cho Việt Nam. Lần 1. Nhà xuất bản Tài nguyên - Môi trường và Bản đồ Việt Nam. Hà Nội, 84 trang.

Hung, N. N., Thinh, L. V., and Trung, N. H., 2001. Macro-Level Perspective on Water Use in the Dry Season in Mekong Delta. Can Tho University.

IPCC, 2007. Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Solomon S. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.

Lê Quang Trí, Võ Thị Gương, và Nguyến Hữu Kiệt, 2008. Đánh giá sự thay đổi đặc tính đất và sử dụng đất 3 huyện ven biển tỉnh Sóc Trăng. Tạp chí khoa học Đại học Cần Thơ. 9: 59 - 68.

Lê Văn Khoa, 2003. Sự nén dẽ trong đất trồng lúa thâm canh ở Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ. 95 - 101.

Phòng NN & PTNT huyện Trần Đề, 2016. Ước tình hình thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn vụ Đông Xuân năm 2015 - 2016 huyện Trần Đề.

Sở NN và PTNN tỉnh Sóc Trăng, 2009. Báo cáo các khuynh hướng, thảm họa tự nhiên, tác động tiềm tàng của biến đổi khí hậu đến ngành thủy sản tỉnh Sóc Trăng.

Tuan, L. A., Hoanh, C. T., Miller, F., and Sinh B. T., 2007. Flood and Salinity Management in the Mekong Delta, Vietnam. In Be, T. T.; Sinh, B. T.; Miller, F. (Eds.). Challenges to Sustainable Development in the Mekong Delta: Regional and National Policy Issues and Research Needs: Literature Analysis. Bangkok, Thailand: The Sustainable Mekong Research Network. 15 - 68.

Trung, N. H. and Tri, V. P. D., 2012. Possible Impacts of Seawater Intrusion and Strategies for Water Management in Coastal Areas in the Vietnamese Mekong Delta in the Context of Climate Change in Coastal Disasters and Climate Change in Vietnam. Science Direct. 219-349.

Yu, B., Zhu, T., Breisinger, C. and Hai, N., 2010. Impacts of Climate Change on Agriculture and Policy Options for Adaptation The Case of Viet Nam. IFPRI. 1 - 23.