Quy tắc ứng xử đối với gia đình và xã hội qua tư liệu hương ước chữ Hán Choson thế kỷ XVII – XVIII

Abstract

The Choson social change in the XVII and XVIII century created a serious riff on human dignity, which required the reconstruction of the social order. The Choson confucians’ progressive thinking in “diagnosing diseases” enabled the dynasty to reconsider human’s intrinsic values. Based on the theory of Confucianism along with the idea of “Lã thị hương ước”, the Choson confucians devised strategies to recover traditional moral values, in which paid much more attention to “pious” and “rites” in order to quickly cure the society’s moral wounds.

Tóm tắt

Chuyển biến xã hội Choson giai đoạn thế kỷ XVII – XVIII tạo nên vết rạn nghiêm trọng về nhân phẩm, đòi hỏi thiết lập lại trật tự xã hội. Sự thức thời của sĩ phu Choson trong việc “bắt bệnh” xã hội mang đến sự thành công cho vương triều trong việc “nhào nặn” lại các chân giá trị. Trên tinh thần tiếp thu học thuyết Nho giáo cộng với ý tưởng của hương ước họ Lã, sĩ phu Choson vạch định chiến lược khôi phục lại giá trị đạo đức truyền thống từ chủ thể của sự vận động ấy. Trong đó chú trọng đầu tư vào các vấn đề về “Hiếu” và “Lễ”, nhanh chóng xoa dịu vết thương đạo lý đang lở loét trong lòng xã hội.