PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ XÁC ĐỊNH HỆ THỐNG CANH TÁC GIÚP HỖ TRỢ TRONG ĐÁNH GIÁ SỬ DỤNG ĐẤT ĐAI

Abstract

For sustainable development, selection of land use for agricultural production often requires the compromise of social, economic and environmental purposes. Given different opinions, values and attitudes from different stakeholders, selection of certain land use results in unavoidable conflicts. Therefore, the study was conducted with the aims of improving existing land use systems, leading to changes of agricultural structure towards sustainability. The study was carried out in three agro-ecological zones (fresh, brackish and saline water) in Bac Lieu province. Data were collected via the Participatory Rural Appraisal (PRA) Method, household interviews. The mDSS (Decision Support System) model was used to optimize land use decision. It is a combination between model DPSIR framework (Driving forces, pressures, State, Impacts and Responses) and FAHP-GDM method (Fuzzy Analytical Hierarchy Process-Group Decision Making). The results showed that the important factors affected to farming systems were water resources, diseases, available capital of farmers, technical assistance and capital benefit. The application of the proposed land use types in large scale depends on hydrological conditions and actual farmer's socio-economic context.

Tóm tắt

Với 03 vùng sinh thái mặn, ngọt và lợ, Bạc Liêu là tỉnh đa dạng về các mô hình sử dụng đất. Trong thời gian qua dưới sự tác động của nhiều yếu tố khác nhau về thay đổi điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội về môi trường đã làm cho các hệ thống canh tác ở địa phương không ngừng biến đổi. Thông qua số liệu được thu thập bằng phương pháp đánh giá nhanh có sự tham gia (PRA), phỏng vấn bă?ng phiếu điều tra đối với các mô hình sản xuất, số liệu thứ cấp từ địa phương, sử dụng phần mềm hỗ trợ quyết định (Decision support system)-mDSS trong phân tích đa tiêu chí với cấu trúc của vấn đề được xác định theo khung DPSIR và trọng số được tính theo phương pháp trọng số cấp bậc FAHP-GDM đã giúp tìm ra và đánh giá được những yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiê?p của địa phương. Kết quả cho thấy rằng ở mỗi vùng sinh thái sẽ có một mô hình chiếm ưu thế, những thay đổi về môi trươ?ng nước, dịch bệnh, khả năng vốn cu?a người dân, hỗ trợ kỹ thuật canh tác và hiệu quả sa?n xuâ?t là những yếu tổ ảnh hưởng nhiều đến việc phát triển mô hình sản xuất. Việc lựa chọn các mô hình sản xuất phụ thuộc vào điều kiện nguồn nước và tình hình kinh tế, xã hội thực tế của người nông dân. Kết quả nghiên cư?u có thể sử dụng đê? hỗ trợ cho những nhà quy hoạch chi?nh sa?ch, những nhà quyết định chọn lư?a các mô hình sử dụng đất phù hợp nhằm mục đích cải thiện cuô?c sống ngươ?i dân, chuyển đổi cơ cấu sản xuất theo hướng bền vững.