Lê Thị Điểu * Nguyễn Văn Huỳnh

* Tác giả liên hệLê Thị Điểu

Abstract

Studies were conducted at Chau Thanh district (Long An province) from March 2006 to June 2007 in order to investigate on the species composition of insect pests, natural enemies and especially the fruitflies in the Dragon Fruit gardens by (1) interviewed farmers on the current status of cultural practices and control of pests and diseases and (2) surveyed the species composition and importance of insect pests, natural enemies and, especially, the fruitflies in farmers? fields. Results of the farmers? interview by questionaires (n=100) showed that majority are small farmers of less than 5000 sqm. area, used a high number of pesticides (18 insecticides and 16 fungicides) and, sometimes, applied up to 6-10 sprays per fruit season. The farmers? fields survey revealed a total number of  91 insect species, belong to 47 families of 10 orders of insects and one order of spiders, of which 50 were insect pests, 37 natural enemies, and four anonymous in their roles. There were six species of fruitflies recorded by pheromone traps but only Bactrocera dorsalis and B. correcta attacked the ripened fruits, of which B. dorsalis is the  most more common species.
Keywords: species composition, insect pests, natural enemies, fruitflies, Bactrocera dorsalis, B. correcta

Tóm tắt

Các nghiên cứu được tiến hành tại huyện Châu Thành (Long An) từ tháng 3/2006 đến tháng 6/2007 nhằm mục đích xác định thành phần loài sâu hại, thiên địch và đặc biệt là ruồi đục trái trên cây thanh long bằng cách (1) điều tra nông dân bằng phiếu câu hỏi (n=100) ở cấp nông hộ về hiện trạng canh tác và sâu bệnh gây hại cùng biện pháp phòng trừ và (2) điều tra trực tiếp và định kỳ trên vườn thanh long về thành phần loài và tầm quan trọng của sâu hại, thiên địch và đặc biệt là ruồi đục trái. Kết quả điều tra cho thấy phần lớn nông dân có diện tích trồng là 3.000 - 5000m2, đa số sử dụng rất nhiều loại thuốc trừ sâu bệnh (với 18 loại thuốc sâu và 16 loại thuốc trừ bệnh) với số lần phun thuốc có khi lên đến 6-10 lần trong một đợt trái. Về thành phần loài côn trùng trên cây thanh long, đã phát hiện được 91 loài thuộc 10 bộ côn trùng và một bộ nhện với tất cả là 47 họ, trong đó có 50 loài gây hại, 37 loài thiên địch và 4 loài chưa xác định rõ vai trò. Có sáu loài ruồi đục trái đã được ghi nhận bằng bẫy pheromone nhưng chỉ có Bactrocera dorsalisB. correcta tấn công trái chín, trong đó B. dorsalis là loài phổ biến nhất.
Từ khóa: Thanh long, thành phần loài, sâu hại, thiên địch, ruồi đục trái, Bactrocera dorsalis, B. correcta

Article Details

Tài liệu tham khảo

Barion, A. T. và J. A. Litsinger. 1995. Riceland spiders of South and Southeast Asia. CAB International & International Rice Research Institute, 700 tr.

Borror, J. D., D. M. DeLong và C. A. Triplehorn. 1981. An introduction to the study of insects. Saunders College Publishing, 827 tr.

CSIRO (Commonwealth Scientific and Industrial Reserach Organization). 1974. The Insects of Australia. Melbourne University Press, 1029 tr.

Thu Cúc, Nguyễn T. 2000. Côn trùng và nhện gây hại trên cây ăn trái vùng đồng bằng sông Cửu Long và biện pháp phòng trị. Nhà xuất bản Nông nghiệp, TP. Hồ Chí Minh, 342 tr.

Điền, Lê Quốc, Nguyễn Phước Sang, Huỳnh Thanh Lộc và Nguyễn Văn Hòa. 2005. Nghiên cứu qui trình phòng trừ tổng hợp hai loài ruồi đục trái Bactrocera dorsalis (Hendel) và Bactrocera correcta (Bezz) (Diptera: Tephritidae) trên sơ ri, thanh long. Báo cáo khoa học, Viện nghiên cứu Cây ăn quả Miền Nam, 2005.

Điểu, Lê T. 2007. Nghiên cứu thành phần sâu hại và thiên địch trên cay thanh long (Hylocereus undatus) và một số biện pháp phòng trừ tại huyện Chau Thành (Long An). Luận án Thạc sĩ Khoa học Nông nghiệp, Đại học Nông Lâm tp. Hồ Chí Minh. 120 tr.

Huỳnh, Nguyễn V. 2002. Nhện là thiên địch của sâu hại cây trồng. Nhà xuất bản Nông Nghiệp, tp. Hồ Chí Minh, 136 tr.

Inoue, H., O. Masao, T. Shrozu, S. Sugi và H. Yamamoto. 1973. Icographia Insectorum Japonicorum Colore Naturali Edita Vol.1, 2. Hokuryukan, Tokyo, Japan, 642 tr.

Shepard, B. M., G. R. Carner, A. T. Barion, P. A. C. Ooi và H. Van Den Berg. 1999. Insects and their natural enenmies associated with vegetables and soybean in Southeast Asia, 108 tr.

Thuật, Nguyễn Công. 1997. Nội dung và phương pháp điều tra cơ bản sâu hại trên các cây ăn quả. Trong Phương pháp nghiên cứu Bảo vệ Thực vật, tập 1, Viện Bảo vệ Thực vật. Nxb. Nông nghiệp, Hà nội, 100 tr.

Thùy, Nguyễn Ngọc. 1998. Kết quả nghiên cứu ruồi đục trái. Trong Báo cáo khoa học, Viện nghiên cứu cây ăn quả miền Nam.