Lâm Trần Bảo Trân , Chung Hữu Nghị , Tống Văn Mơ , Tô Quốc Hướng , Đoàn Đình Toàn , Huỳnh Trường Giang , Trương Quốc Thái , Lê Quang Trung , Trần Ngọc Bích Nguyễn Thanh Lãm *

* Tác giả liên hệ (ntlam@ctu.edu.vn)

Abstract

This study aims to investigate the status of pig husbandry, infectious diseases, and veterinary hygiene practices related to African swine fever (ASF) in pigs in Ca Mau province. Secondary data regarding pig husbandry, and infectious diseases were collected via a retrospective survey of statistical data; primary data regarding veterinary hygiene practices was collected via a cross-sectional survey and direct interviews with 79 pig households. The results showed that the total pig herd of Ca Mau province decreased sharply in 2019 (22.98%) and 2020 (25.63%) compared to 2018 due to the impact of ASF. During the period 2019 – 2022, infectious diseases in pigs were caused by ASF. The results of the survey on the status of pig husbandry showed that the scale of pig farming was mainly household scale (89.87%); pigs were raised for meat (89.87%); long–term farming experience (>10 years) (50.63%); open system (63.29%); pig households used mixed feed (91.14%) and drilled wells (89.87%) in raising pigs. In addition, local households were concerned about the veterinary hygiene practices to prevent ASF infection.

Keywords: African swine fever, Ca Mau, livestock, pig, veterinary practice

Tóm tắt

Nghiên cứu được tiến hành nhằm đánh giá tình hình chăn nuôi heo, dịch bệnh truyền nhiễm và thực hành vệ sinh thú y liên quan đến bệnh dịch tả heo Châu Phi (African swine fever – ASF) trên heo tại tỉnh Cà Mau. Số liệu thứ cấp về tình hình chăn nuôi và dịch bệnh được thu thập thông qua điều tra hồi cứu; số liệu sơ cấp thực trạng vệ sinh thú y được thu thập thông qua điều tra cắt ngang và phỏng vấn trực tiếp đối với 79 hộ chăn nuôi heo. Kết quả cho thấy, tổng đàn heo của tỉnh Cà Mau giảm mạnh vào năm 2019 (giảm 22,98%) và 2020 (giảm 25,63%) so với năm 2018 do ảnh hưởng của bệnh ASF. Dịch bệnh trên heo trong giai đoạn 2019 – 2020 chủ yếu là do ASF gây ra. Quy mô chăn nuôi heo chủ yếu là quy mô nông hộ (89,87%), chăn nuôi heo hướng thịt (89,87%), kinh nghiệm chăn nuôi lâu năm (>10 năm) (50,63%), hệ thống chuồng hở (63,29%), người chăn nuôi sử dụng thức ăn hỗn hợp (91,14%) và nước giếng (89,87%). Bên cạnh đó, người chăn nuôi tại địa phương có quan tâm về thực hành vệ sinh thú y để phòng ngừa lây nhiễm bệnh ASF.

Từ khóa: Cà Mau, dịch tả heo Châu Phi, heo, tình hình chăn nuôi, vệ sinh thú y

Article Details

Tài liệu tham khảo

Anh, H. H. (2021). Đánh giá tác động của dịch tả heo Châu Phi lên lợi nhuận của người nuôi heo tại huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai. Tạp chí Khoa học Yersin, 9, 12–21.

Anh, H. H., & Na, L. (2021). Các yếu tố tác động tới biện pháp phòng dịch tả heo Châu Phi của nông hộ tại tỉnh Đồng Nai. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, 57(4D), 267–277. https://doi.org/10.22144/ctu.jvn.2021.135

Bích, T. N., Lãm, N. T., Chiến, N. T. P., Nhựt, N. M., Anh, H. T., Toàn, L. K., Tạo, P. C., Cường, T. H., & Thắm, Đ. T. (2023). Đánh giá các yếu tố nguy cơ lan truyền bệnh dịch tả heo châu Phi tại Hậu Giang năm 2022. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Thú y, 30(3), 30–36.

Boklund, A., Cay, B., Depner, K., Zsolt, F., Guberti, V., Masiulis, M., Spiridon, M., Stahl, K., Miteva, A., More, S., Olsevskis, E., Satr, P., Thulke, H., Viltrop, A., Wozniakowski, G., Broglia, A., Abrahantes, C., Gogin, A., Verdonck, F., & Amato, L. (2018). Epidemiological analyses of African swine fever in the European Union (November 2017 until November 2018). European Food and Safety Authority Journal, 16(11), 5494–5600. https://doi.org/10.2903/j.efsa.2018.5494

Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Cà Mau. (2022). Báo cáo tổng kết tình hình dịch bệnh năm 2021. Cà Mau.

FAO. (2022). World Food and Agriculture Statistical Yearbook 2022.

Gogin, A., Gerasimov, V., Malogolovkin, A., & Kolbasov, D. (2013). African swine fever in the North Caucasus region and the Russian Federation in years 2007–2012. Virus Research, 173(1), 198–203. https://doi.org/10.1016/j.virusres.2012.12.007

Guinat, C., Gogin, A., Blome, S., Keil, G., Pollin, R., Pfeiffer, D. U., & Dixon, L. (2016). Transmission routes of African swine fever virus to domestic pigs: current knowledge and future research directions. Veterinary Record, 178(11), 262–267. https://doi.org/10.1136/vr.103593

Hải, N. N., Diễm, N. T. H., Bình, N. T. P., Thư, T. H. A., & Quân, N. T. (2021). Xác định Topotype và so sánh di truyền virus lở mồm long móng từ heo bệnh trong vacxin. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Thú y, 28(3), 5–13.

Hiền, N. Đ., Hoàng, L. T., Vinh, N. Q., Liệt, Đ. V., Vinh, N. N. P., & Trí, H. M. (2020). Bước đầu nghiên cứu bệnh dịch tả heo Châu Phi tại Thành phố Cần Thơ. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Thú y, 27(7), 5–15.

Hiểu, T. V., Bích, T. N., Quyên, N. T. K., Khánh, N. P., Trung, L. Q., Khang, T. D., Trang, Đ. T. T., & Dũng, N. M. (2020a). Khảo sát các yếu tố nguy cơ và sự lưu hành của virus dịch tả heo Châu Phi tại tỉnh Bến Tre. Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y, 3(17), 5–13.

Hiểu, T. V., Bích, T. N., Trung, L. Q., Khánh, N. P., Khang, T. D., Quyên, N. T. K., Thái, T. Q., & Dũng, N. M. (2020b). Hiện trạng chăn nuôi heo và tình hình nhiễm dịch tả heo Châu Phi tại Bến Tre. Tạp chí Khoa học Công nghệ Chăn nuôi, 111, 56–66.

Ngọc, T. T. B., Tâm, N. V., Huyền, N. T. T., Đăng, V. X., & Phan, L. V. (2020). Đặc tính sinh học và sinh học phân tử của chủng virus dịch tả heo Châu Phi phân lập được tại một số tỉnh miền bắc Việt Nam. Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, 18(10), 803–811.

Nguyen,T. T., Pham, T. N., L., Nguyen, N., Q., Dang, X., S., Lee, H. S., Nguyen V., H., Padungtod, P., Nguyen, T., T., Nguyen, T., T., Tran, C. T., & Rich, K. M. (2021). An assessment of the economic impacts of the 2019 African swine fever outbreaks in Vietnam. Frontiers in veterinary science, 8, 686038. Doi: https://doi.org/10.3389/fvets.2021.686038

Olesen, A. S., Lohse, L., Boklund, A., Halasa, T., Gallardo, C., Pejsak, Z., Belsham, G. J., Rasmussen, T. B., & Bøtner, A. (2017). Transmission of African swine fever virus from infected pigs by direct contact and aerosol routes. Veterinary Microbiology, 211, 92–102. https://doi.org/10.1016/j.vetmic.2017.10.004

Sơn, N. V., Nam, N. H., Đào, B. T. A., Giang, N. T. H., Lan, N. T., Nga, B. T. T., & Hải, T. M. (2018). Bệnh dịch tả heo Châu Phi (African swine fever) – Tình hình dịch tễ, đặc điểm bệnh lý và chẩn đoán phân biệt. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Thú y, 25(7), 87–97.