Tín ngưỡng thờ thần Hà Bá của người Đồng Tháp (trường hợp khảo sát miếu An Khương, thành phố Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp)

Abstract

Conceptions of the god Ha Ba vary from region to region, with some believing him to be an evil spirit, while others believe him to be a benevolent spirit. Regardless of the conception, people have built temples to worship him in the hope of his protection. Currently, Dong Thap province has only one temple dedicated to Ha Ba, the An Khương Temple, located at 2 Tran Van Voi Street, Hamlet 2, Ward 4, Sa Dec City. Through a field survey, the An Khương Temple currently holds a royal decree bestowed upon Ha Ba in the ninth year of the Khai Dinh reign (1924), a historical testament to the legitimate worship of this god in the past. In this article, we will introduce the fundamental beliefs of the people of Dong Thap in the worship of Ha Ba that will help us to better understand the beliefs and the changes in the way this belief is received in the cultural life of the people of Dong Thap and the Mekong Delta in the present.

Tóm tắt

Quan niệm về thần Hà Bá ở mỗi vùng có sự khác nhau, có vùng cho rằng Hà Bá là một ác thần, nhưng cũng có vùng lại cho rằng Hà Bá là một lương thần. Dù là quan niệm nào đi nữa thì người dân đều lập miếu thờ để cầu mong sự bảo trợ. Hiện nay, tỉnh Đồng Tháp còn duy nhất một ngôi miếu thờ thần Hà Bá là miếu An Khương, tọa lạc tại đường Trần Văn Voi, khóm 2, phường 4, thành phố Sa Đéc. Qua khảo sát thực tế, miếu An Khương hiện còn lưu giữ một đạo sắc phong ban cho thần Hà Bá năm Khải Định thứ 9 (1924) là minh chứng lịch sử ghi nhận việc thờ tự hợp pháp vị thần này trong quá khứ. Trong bài viết này, tín ngưỡng thờ thần Hà Bá của người Đồng Tháp được giới thiệu cơ bản; từ đó, giúp chúng ta hiểu hơn về tín ngưỡng thờ tự vị thần này và những thay đổi trong cách tiếp nhận tín ngưỡng này trong đời sống văn hóa của người Đồng Tháp cũng như người Tây Nam Bộ ở hiện tại.