Ảnh hưởng của sự thay đổi độ mặn lên cấu trúc thành phần loài luân trùng (Rotifera) tại lưu vực hạ lưu sông Hậu
Abstract
This study is performed to assess the fluctuation of rotifer compostion and its density by the effect of the variation in salinity on the lower Hau River. These results will be the principle of the research on the water quality management to supply for the sustainable development of aquaculture under the increase of saline intrusion circumstances in the Mekong Delta. The water quality and rotifers samples were collected monthly from July 2017 to June 2018 for high tide and low tide at 3 sampling sites including Cai Con, Dai Ngai, and Tran De. In the result, 47 species of rotifer were recorded in downstream region of Hau river with the density ranged of 38,985-79,761 ind.m-3 (1,249-2,045 ind.L-1 on average). The salinity had a significant effect on rotifer’s structure; in which, the amount of appeared species (Y1) and its density (Y2) were negatively correlated with salinity by 2 regression equations: Y1=-1.47*X+23.3 (where, X: salinity; R12=0.537; sig.=0.003); Y2=-529.49*X+17,045.9 (R22=0.354; sig.=0,025). The salinity of 0-4‰ was suitable for improvement of rotifer in downstream region of Hau river. At the period of low saline (less than 4‰), the farmers could have supplied the organic matters to enhance the density of rotifers such as B. plicatilis, F. terminalis. and K. cochlearis for aquaculture.
Tóm tắt
Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá sự biến động của thành phần loài và số lượng luân trùng (Rotifera) dưới sự biến động của độ mặn ở hạ lưu sông Hậu. Kết quả sẽ làm cơ sở cho nghiên cứu về các biện pháp quản lý chất lượng nước phục vụ phát triển nuôi trồng thủy sản bền vững trong điều kiện xâm nhập mặn ngày càng tăng ở Đồng bằng sông Cửu Long. Mẫu môi trường và sinh vật được thu hàng tháng từ 7/2017-6/2018 vào lúc triều cao và triều thấp tại 3 địa điểm gồm Cái Côn, Đại Ngãi và Trần Đề. Kết quả cho thấy có 47 loài luân trùng ghi nhận được với tổng mật độ 38.985-79.761 ct/m3 (trung bình 1.249-2.045 ct/m3). Độ mặn tác động mạnh mẽ đến luân trùng; theo đó, số lượng loài hiện diện (Y1), mật độ (Y2) đều có mối tương quan nghịch với độ mặn và được biểu diễn bằng phương trình: Y1=-1,47*X+23,3 (X: độ mặn; R12=0,537; sig.=0,003); Y2=-529,49*X+17.045,9 (R22=0,354; sig.=0,025). Khoảng độ mặn 0-4‰ thích hợp cho các loài luân trùng trên sông Hậu phát triển. Tại các thời điểm độ mặn thấp trong năm (<4‰), người nuôi thủy sản có thể bổ sung hữu cơ để nâng cao mật độ các loài luân trùng như B. plicatilis, F. terminalis và K. cochlearis làm nguồn thức ăn tự nhiên cho việc nuôi thủy sản.
Article Details
Tài liệu tham khảo
Akbulut, A. (2010). The diatom composition of the Salt Lake Basin and its relationship with salinity. Ekoloji, 19(74), 150-159.
Akopian, M., Garnier, J., & Pourriot, R. (2002). Kinetics of zooplankton in an aquatic continuum: from the Marne River and reservoir to the Seine estuary. Comptes Rendus Biologies, 325(7), 807-818.
Aladin, N. V. (1991). Salinity tolerance and morphology of the osmoregulation organs in Cladocera with special reference to Cladocera from the Aral Sea. Hydrobiologia, 225, 291-299.
Amina, A. F., Etile, A., Aka, R. N., Wanda, E.N. & Ble, C. M. (2018). Zooplankton diversity andabundance in extensive fish ponds during the rearing of tilapia Oreochromis niloticus juveniles fed with rice bran (West Africa, Cote dIvoire). International Journal of Fisheries and Aquatic Studies, 6(4), 131-136.
APHA. (2012). Standard Methods Examination Water Wastewater, 22th Edition. American Water Works Assn. (pp. 1496).
Beklegen, A. (2001). Ataxonomical study on the Rotifera fauna of Devegecidi dam lake (Diyarbakir, Turkey). Turkish journal of zoology, 25, 251-255.
Bezirci, G., Akkas, S. B., Rinke, K., Yildirimli, F., Kalaylioglu, Z., Severcan, F. & Beklioglu, M. (2012). Impacts of salinity and fish-exuded kairomone on the survival and macromolecular profile of Daphnia pulex. Ecotoxicology, 21, 601-614.
Bielanska-Grajner, I. & Cudak, A. (2014). Effects of salinity on species diversity of Rotifers inanthropogenic water bodies. Pol. J. Environ. Stud., 23(1), 27-34.
CCAFS SEA (Research Program on Climate Change, Agriculture and Food Security- Southeast Asia) (2016). Assessment Report: The drought and salinity intrusion in the Mekong River Delta of Vietnam, Hanoi.
Chen, Q. C. (1980). The marine zooplankton of Hong Kong. The marine flora and fauna of HongKong and Southern China. Hong Kong University Press, Hong Kong.
Dang, P. D., Khoi, N. V., Nguyet, L. T., Thanh, N. D. N. & Hai, T. H. (2015). Identification handbook of freshwater zooplankton of the Mekong River and its tributaries. MRC Technical Paper 45.
Doan Van Binh, Kantoush, S., Sumi, T., Nguyen, P. M. & La, V. T. (2018). Field Investigations onRiver Bed Changesand Salinity Intrusion along Tien and Hau Rivers in Vietnamese Mekong Delta Considering Upstream Dams’Impacts. Disaster Prevention Research Institute Annuals, 61(B), 770-783.
Dodson, S. I. & Frey, D. G. (2001). Cladocera and other Branchiopoda. In: Thorp JH, Covich AP(eds), Ecology and Classification of North American Freshwater Invertebrates Academic Press, Amsterdam, 849-913.
Dương Trí Dũng & Nguyễn Hoàng Oanh (2012). Sự phân bố của động vật phiêu sinh trên rạch CáiKhế, TP Cần Thơ vào mùa khô. Tạp chí khoa học Trường Đại học Cần Thơ, 21b, 38-46.
Gogoi, B., Safi, V. & Das, N. D. (2016). The Cladoceran as live Feed in Fish Culture: A Brief Review.Research Journal of Animal, Veterinary and Fishery Sciences, 4(3), 7-1.
Hall, C. & Burns, C. W. (2002). Mortality and growth response of Daphnia carinata to increase in temperature and salinity. Freshwater Biology, 47, 451-458.
Herzig, A. (1987). The analysis of planktonic Rotifres population. Hydrobiologia, 147, 163-180.
Hoanh, C. T., Guttuman, H., Droogers, P. & Aerts, J. (2003). Water, Climate, Food, and Environment in the Mekong basin in South Asia. Final report, contribution to the adaption strategies to changing environment ADAPT project. International Water Management Institute.
Huỳnh Phước Vinh, Nguyễn Thị Kim Liên, Nguyễn Trường Sinh, Nguyễn Thanh Phương & Vũ NgọcÚt (2019). Tương quan giữa chất lượng nước và sự phân bố của trung bánh xe (Rotifera) dọc theo tuyến sông Mỹ Thanh, Sóc Trăng. Tạp chí Khoa học-Công nghệ Thủy sản, Đại học Nha Trang, 4/2019, 156-163.
IPCC (2007). Fourth Assessment Report: Climate Change 2007. Working Group I Report “ThePhysical Science Basis”.
Jensen, E., Brucet, S., Meerhoff, M., Nathansen, L., & Jeppesen, E. (2010). Community structure and diel migration of zooplankton in shallow brackish lakes: role of salinity and predators. Hydrobiologia, 646, 215-229.
Lê Hoàng Vũ, Hứa Ngọc Anh & Vũ Ngọc Út. (2019). Thành phần luân trùng trong các ao nuôi thủy sản dọc theo tuyến sông Hậu. Tuyển tập báo cáo Hội nghị khoa học trẻ toàn quốc ngành thủy sản lần thứ 10. Viện Nuôi trồng thủy sản, ngày 30-31/7/201. Trường Đại học Nha Trang.
Ludwig, G. M. (1999). Zooplankton succession and larval fish culture in freshwater onds. SRAC Publication No.700.
Mai Viết Văn, Trần Đắc Định & Nguyễn Anh Tuấn. (2012). Thành phần loài và mật độ sinh vật phù du phân bố ở vùng ven biển Sóc Trăng - Bạc Liêu. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, 23a, 89-99.
Margalef, R. (1958). Information theory in ecology. General Systems: Year book of the International Society for the Systems Sciences, 3, 1-36.
MRC (Mekong River Commission) (2012). Biomonitoring of the lower Mekong River and selected tributaries.
Nguyễn Đức Hưng, Phạm Văn Ngọt, Quách Văn Toàn Em & Võ Thị Bích Thủy. (2018). Khảo sát độ mặn của nước mặt và nước lỗ rỗng trong một số thảm thực vật ngập mặn ven sông Tiền, tỉnh Tiền Giang. Tạp chí Khoa học, Trường Đại học sư phạm TP.HCM, Khoa học tự nhiên và Côngnghệ, 15(6), 156-169.
Nguyễn Thị Kim Liên, Huỳnh Trường Giang & Vũ Ngọc Út. (2013). Đa dạng động vật phiêu sinh trong hệ sinh thái rừng ngập mặn Cù Lao Dung, tỉnh Sóc Trăng. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, Phần B: Nông nghiệp, Thủy sản và Công nghệ Sinh học, 25, 149-157.
Nguyễn Thị Kim Liên, Diệp Ngọc Gái, Huỳnh Trường Giang & Vũ Ngọc Út. (2014). Thành phần động vật nổi (zooplankton) trên sông Hậu - đoạn thuộc tỉnh Hậu Giang và Sóc Trăng vào mùa khô. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, số chuyên đề Thủy sản 2, 284-291.
Nhan, D. K., Be, N. V. & Trung, N. H. (2007). Water Use and Competition in the Mekong Delta, Vietnam. Challenges to Sustainable Development in the Mekong Delta: Regional and National Policy Issues and research Needs. The Sustainable Mekong Research Network, 143-188.
Paturej, E. & Gutkowska A. (2015). The effect of salinity levels on the structure of zooplankton communities. Arch Biology Science, 67(2), 483-492.
Pielou, E. (1966). The measurement of diversity in different types of biological collections. Journal of theoretical biology, 13, 131-144.
Sarma, S. S. S. & Nandini, S. (2006). Review of recent ecotoxicological studies on cladocerans. Journal of Environmental Science and Health, 41, 1417-1430.
Schallenberg, M., Hall, J. C. & Burns, C. W. (2003). Consequences of climate induced salinity increases on zooplankton abundance and diversity in coastal lakes. Marine Ecology Progress Series, Mar Ecol Prog Ser, 251, 181-189.
Shannon, C. E. & Weaver, W. (1948). A mathematical theory of communication, 5-83.
Shirota, A. (1966). The plankton of South Vietnam-Freshwater and marine plankton. Overseas Techinical Cooperation Agency, Japan.
Simpson, E. H. (1949). Measurement of diversity. Nature, 163(4148), 688.
Silva, A. M. A, Barbosa, J. E. L., Medeiros, P. R., Rocha, R. M., Lucea-Filho, M. A. & Silva, D. F. (2009). Zooplankton (Cladocera and Rotifera) variations along a horizontal salinity gradient and during two seasons (dry and rainy) in a tropical inverse estuary (Northeast Brazil). Pan-American Journal of Aquatic Sciences, 4(2), 226-238.
Spoljar, M., Drazina, T., Kuczynska-Kippen, N., Zhang, C., Ternjej, I., Kovacevic, G., Lajtner, J. & Fressl, J. (2018). Zooplankton traits in the water quality assessment and restoration of shallow lakes. 1st International Conference “The Holistic Approach to Environment” Sisak, September 13-14th, 2018.
Sunada, K. (2009). Study on Asian River Basin. CREST Asian River Basins: Water Policy Study Team.
Tavsanoglu, U. N., Maleki, R. & Akbulut, N. (2015). Effects of salinity on the zooplankton community structure in two Maar lakes and one freshwater lake in the Konya closed basin, Turkey. Ekoloji, 24(94), 25-32.
Trần Quốc Đạt, Nguyễn Hiếu Trung & Kanchit Likitdecharote. (2012). Mô phỏng xâm nhập mặn đồng bằng sông Cửu Long dưới tác động mực nước biển dâng và sự suy giảm lưu lượng từthượng nguồn. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, 21b,141-150.
Tran Anh, D., Hoang, L. P., Bui, M. D., & Rutschmann, P. (2018). Simulating future flows and salinity intrusion using combined one- and two-dimensional hydrodynamic modelling-the case
of Hau River, Vietnamese Mekong Delta. Water, 10(7), 897.
Trần Văn Phước, Trương Thị Bích Hồng & Lương Thị Mỹ Lụa (2018). Thành phần động vật phù du ở sông cái lớn huyện U Minh Thượng, tỉnh Kiên Giang. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, 54(số chuyên đề: Thủy sản 2), 1-6.
Tuan, L. A., Hoanh, C. T., Miller, F. & Sinh, B. T. (2007). Flood and salinity management in the Mekong delta, Vietnam. Challenges to sustainable development in the Mekong delta: Regional and national policy issues and research needs: Literature analysis. Bangkok, Thailand: The Sustainable Mekong Research Network (Sumernet), 15-68.
Vũ Ngọc Út & Dương Thị Hoàng Oanh. (2013). Giáo trình Thực vật và động vật thủy sinh. Nhà xuất bản Đại học Cần Thơ.
Wallace, R. L. & Snell, T. W. (2001). Phyllum Rotifera. In: Thorp J. H., Covich A. P. (Ed.). Ecology and classification of North American freshwater invertebrates. Academic Press, 2nd edn. New York pp. 195-254.
Woodward, G., Perkins, D. M. & Brown, L. E. (2010). Climate change and freshwater ecosystems: impacts across multiple levels of organization. Philosophical Transaction of Royal Society B, 365, 2093-2106.
Zakaria, H. Y., Radwan, A. A. & Said, A. A. (2007). Influence of salinity variations on zooplanktoncommunity in El-Mex Bay, Alexandria, Egypt. Egyptian Journal of Aquatic Research, 33(3), 52-67.
Zorina-Sakharova, K., Liashenko, A. & Marchenko, I. (2014). Effects of salinity on the zooplankton communities in the Fore-Delta of Kyliya Branch of the Danube River. Acta zool. Bulg., 7, 129-133.