Phạm Thị Bình Nguyên * Ngô Thanh Phong

* Tác giả liên hệPhạm Thị Bình Nguyên

Abstract

The study on variation of composition and individual density of cyanobacteria was conducted in Tra Vinh province in several waterbodies: natural freshwater and wastewater ponds, aquaculture ponds, rice fields, drainage channels from rice fields, river mouths during the rainy and dry season. As results, 47 species of cyanobacteria belonging to 14 genera, 9 families, 4 orders (Chroococcales, Noctoscales, Oscillatoriales, Synechococcales) were identified. The Oscillatoriales accounts for the most numberous species (44.68%) with 21 species, followed by the Nostoccales (25.53%) with 12 species, and the Chroococcales occupied for 21.28%, with 10 species. The Synechococcales has the lowest species (4 species), accounting for 8.51%. Cyanobacteria were found to distribute in all surveyed waterbodies. Of which, standing waterbodies like sewage ponds and aquaculture ponds consist of high species composition and high density of Cyanobacteria. Species composition during the rainy season is more abundant than that during the dry season (rainy season: 34/47 species; the dry season: 27/47 species). Of 47 found species, Arthrospira (Spirulina) sp. has the highest density in aquaculture ponds (D15) (50,577 individuals/L) and mainly occurs in the rainy season with the highest density of 81,953 individuals/L, while Microcytis sp. has the highest density (73,567 individuals/L) in the dry season.
Keywords: Cyanobacteria, diversity, Microcytis, Tra Vinh province, variation of composition species, waterbody

Tóm tắt

Nghiên cứu về sự biến động thành phần loài và mật độ cá thể của vi khuẩn lam được tiến hành ở tỉnh Trà Vinh trong một số thủy vực: một số ao nước ngọt và nước thải tự nhiên, ao nuôi trồng thủy sản, ruộng lúa, kênh cấp thoát nước từ ruộng lúa, cửa sông trong mùa mưa và mùa nắng. Kết quả có 47 loài vi khuẩn lam thuộc 14 chi, 9 họ, 4 bộ (Chroococcales, Noctoscales, Oscillatoriales, Synechococcales) đã được xác định. Bộ Oscillatoriales chiếm số lượng nhiều nhất (44,68%) với 21 loài, tiếp theo là Nostoccales (25,53%) với 12 loài và Chroococcales chiếm 21,28%, với 10 loài. Synechococcales có loài thấp nhất (4 loài), chiếm 8,51%. Tất cả các thủy vực được khảo sát đều có sự phân bố của vi khuẩn lam. Trong đó, các thủy vực nước đọng như ao nước thải và ao nuôi trồng thủy sản có thành phần loài và mật độ vi khuẩn lam đều cao. Thành phần loài trong mùa mưa phong phú hơn mùa nắng (mùa mưa: 34/47 loài; mùa nắng: 27/47 loài). Trong số 47 loài được tìm thấy, Arthrospira (Spirulina) sp. có mật độ cao nhất trong ao nuôi trồng thủy sản (D15) (50.577 cá thể/L) và chủ yếu xảy ra vào mùa mưa với mật độ cao nhất là 81.953 cá thể/L, trong khi Microcytis sp. có mật độ cao nhất (73.567 cá thể/L) trong mùa khô.
Từ khóa: Vi khuẩn lam, đa dạng, Microcytis, Trà Vinh, mật độ cá thể, thủy vực

Article Details

Tài liệu tham khảo

Boyd, C.E., 1973. Summer algal comunitiesand primary productivity in fish pond. Hydrobiologia. 41(3): 357-390.

Boyd, C.E., 1990. Water quality in ponds for aquaculture, agriculture expeimentstaion. Auburn University. Alabama, 482 pages.

Boyd, C.E. and ScarbroodE., 1974. Effects of agriculture limestone on phytoplankton vommunitiesof fish ponds. Archivfur Hydrobiologie. 74: 336-349.

Dương Đức Tiến, 1996. Phân loại Vi khuẩn lam ở Việt Nam. NxbNông nghiệp. Hà Nội, 219 trang.

DesikacharyT.V., 1959. Cyanophyta. Indian Council of Agricultural Research. New Delhi, 686 pages.

Đặng Đình Kim, Dương Thị Thủy, NguyễnThị Thu Liên, Đào Thanh Sơn, Lê Thị Phương Quỳnh và Đỗ Hồng Lan Chi, 2014. Vi khuẩn lam độc nước ngọt. NxbKhoa học Tự nhiên và Công nghệ. Hà Nội, 327 trang.

Hutchinson, G.E., 1967. A Treatise on Limnology: Vol I. Geography, Physis, and Chemistry. John Wiley and Son. NewYork, 1.015 pages.

Komarek, J. and Anagnostidis,K., 1999. Cyanoprokaryota: 1. Chroococcales. In: Ettl, H., Gartner, G., Heynig, H. and Mollenhauer, D. (Eds.). Susswasserfloravon mitteleuropa. Spektrum Akal Verl, Fischer. Jena, pp. 1- 548.

Komarek, J. and Anagnostidis, K., 2005. Cyanoprokaryota: 2. Teil: Oscillatoriales. In: Budel, B., Gartner, G,.Krienitz, L. and Schagerl, M. (Eds). Susswasserfloravon Mitteleuropa. Elsevier, Spektrum Akal Verl. Munchen, pp. 1-759.

Nguyễn Văn Tuyên, 2003. Đa dạng sinh học tảo trong thủy vực nội địa Việt Nam – triển vọng và thách thức. Nxb Nông nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, 495 trang.

Shirota, A., 1966. The plankton of South Vietnam: Fresh water and marine plankton. Overseas Technical Cooperation Agency. Japan, 462 pages.

Vũ Ngọc Út và Dương Hoàng Oanh, 2013. Thực vật và động vật thủy sinh. NxbĐại học Cần Thơ. Cần Thơ, 324 trang.

Wehr, J.D. and Sheath, R.G., 2003. Freshwater algae of North America: ecology and classification. Elsevier. San Diego, 918 pages.