Tài nguyên thực vật làm thuốc ở Di tích quốc gia đặc biệt Gò Tháp, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp

Abstract

The aim of this study was to evaluate diversification of medicinal plant resources at the Go Thap Special National Monument site in Thap Muoi district, Dong Thap province. The study was carried out through field trips and plant sampling from 50 standard squares (20 m x 20 m) with typical ecosystems. As a result, 335 medicinal plant species belonging to 243 genera, 100 families, 59 orders and 3 phyla (Polypodiophyta, Cycadophyta and Magnoliophyta) were collected. Of 335 collected species, 31 highly-conserved valuable species are threatened at national and international levels. Of which, 2 species are listed in Vietnam Red Data Book (2007), 29 species in the IUCN Red List (2019), and 1 of 29 this species is recorded in the 06/2019 Decree of Vietnamese Government. Total of 10 parts of these medicinal plants are used to treat 26 disease groups. These medicinal plants are found to grow in 6 types of habitats. The life-forms of these found medicinal plants are divided into 5 main groups (Phanerophytes, Chamaephytes, Hemicryptophytes, Cryptophytes, Therophytes) according to Biological Spectrum of the vascular flora (with life-forms spectrum BS = 57,31 Ph + 8,06 Ch + 5,67 Hm + 10,75 Cr + 18,21 Th), in which the group of Phanerophytes are the most dominant. This study contribute imprtant information and bases to the management, medicinal plant resources conservation in the monument site.

Tóm tắt

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá sự đa dạng nguồn tài nguyên cây thuốc ở Di tích quốc gia đặc biệt Gò Tháp, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp qua các chuyến đi khảo sát thực địa và thu mẫu tại 50 ô tiêu chuẩn (20 m x 20 m) trên các sinh cảnh điển hình. Kết quả nghiên cứu ghi nhận được 335 loài cây thuốc thuộc 243 chi, 100 họ, 59 bộ và 3 ngành thực vật: Dương xỉ (Polypodiophyta), Tuế (Cycadophyta) và Ngọc lan (Magnoliophyta). Trong đó có 31 loài thực vật có giá trị bảo tồn cao đang bị đe dọa trên phạm vi quốc gia và quốc tế với 2 loài trong Sách đỏ Việt Nam (2007) (1 loài nhóm VU, 1 loài nhóm CR), 29 loài trong Sách đỏ Thế giới IUCN (2019) (2 loài nhóm VU, 27 loài nhóm LC) và 1/29 loài này được ghi nhận trong Nghị định 06/2019/NĐ-CP (2019). Có 10 bộ phận của cây thuốc được dùng để chữa trị cho 26 nhóm bệnh. Các cây thuốc này phân bố ở 6 kiểu môi trường sống. Dạng sống thực vật làm thuốc nơi đây được chia thành 5 nhóm chính (cây có chồi trên mặt đất (Phanerophytes-Ph), cây có chồi sát mặt đất (Chamaephytes-Ch), cây có chồi nửa ẩn (Hemicryptophytes-Hm), cây có chồi ẩn (Cryptophytes-Cr), cây có chồi một năm (Therophytes-Th)), trong đó nhóm cây có chồi trên mặt đất (Ph) chiếm ưu thế nhất với phổ thực vật là BS = 57,31 Ph + 8,06 Ch + 5,67 Hm + 10,75 Cr + 18,21 Th. Nghiên cứu này góp phần quan trọng phục vụ công tác quản lý, bảo tồn nguồn tài nguyên cây thuốc ở Di tích này.