Nguyễn Thanh Ngân * , Phạm Thanh Vũ , Đinh Diệp Anh Tuấn Nguyễn Hiếu Trung

* Tác giả liên hệ (ntngan@hcmunre.edu.vn)

Abstract

Can Tho is a dynamic riverside city located in the lower Mekong River basin and at the right bank of the Hau River. In the city, rapid urbanization with a fast growing population caused great difficulties and challenges for water supply management in Can Tho city, especially in the urban districts. GIS with capacity of spatial data management and analysis is a suitable tool for urban water supply management. In order to apply GIS to water supply management, one of the indispensable elements is the spatial data component. This paper presents the application of GIS in the development of an urban water supply spatial database for Can Tho city. The database is developed in the form of ESRI Personal Geodatabase that consists of one raster dataset (DigitalGlobe image) and six vector datasets (five basemap datasets and one thematic dataset) including 34 vector layers (19 basemap layers and 15 thematic layers) for the city. This is considered as a fundamental source of data for application of GIS in urban water supply research and management in Can Tho city.
Keywords: Can Tho city, geodatabase, GIS, water supply management

Tóm tắt

Cần Thơ là một thành phố ven sông năng động nằm ở vùng hạ lưu sông Mê Kông và phần hữu ngạn của sông Hậu. Trong những năm gần đây, quá trình gia tăng dân số và đô thị hóa nhanh đã gây ra những khó khăn và thách thức rất lớn cho công tác quản lý cấp nước trên địa bàn thành phố Cần Thơ, nhất là các quận nội thành. Hệ thống Thông tin Địa lý (GIS) với khả năng quản lý và phân tích tổng hợp dữ liệu không gian là một công cụ thích hợp để nâng cao hiệu quả công tác quản lý cấp nước tại đây. Để có thể ứng dụng được GIS vào quản lý cấp nước, một trong những yếu tố không thể thiếu đó chính là thành phần dữ liệu không gian. Trong nghiên cứu này, với việc sử dụng GIS đã xây dựng được một cơ sở dữ liệu không gian định dạng ESRI Personal Geodatabase với một bộ dữ liệu raster (ảnh DigitalGlobe), sáu bộ dữ liệu vector (năm bộ dữ liệu bản đồ nền và một bộ dữ liệu chuyên đề), chia thành tất cả 34 lớp dữ liệu vector (19 lớp dữ liệu bản đồ nền và 15 lớp dữ liệu chuyên đề) về hệ thống cơ sở hạ tầng cấp nước tại khu vực nghiên cứu. Đây được xem là một nguồn dữ liệu nghiệp vụ giá trị cho các nhà khoa học và các nhà quản lý tại thành phố Cần Thơ, là cơ sở cho việc ứng dụng GIS để nâng cao hiệu quả công tác quản lý cấp nước tại khu vực này.
Từ khóa: Geodatabase, GIS, quản lý cấp nước, thành phố Cần Thơ

Article Details

Tài liệu tham khảo

Ban quản lý dự án ODA thành phố Cần Thơ, 2015. Báo cáo điều tra kinh tế xã hội thuộc Dự án phát triển thành phố Cần Thơ và tăng cường khả năng thích ứng của đô thị. Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ, 21-23.

Ban quản lý dự án ODA thành phố Cần Thơ, 2016. Báo cáo đánh giá tác động môi trường Dự án phát triển thành phố Cần Thơ và tăng cường khả năng thích ứng của đô thị. Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ, 143-146.

Cục Bảo vệ Môi trường, 2006. Xây dựng bộ chuẩn cơ sở dữ liệu phục vụ việc xây dựng bản đồ môi trường Việt Nam, Phần “Nâng cấp cấu trúc cơ sở dữ liệu Hệ Thông tin Địa lý Môi trường”. Bộ Tài nguyên và Môi trường, Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ, 45-204.

Cục Thống kê thành phố Cần Thơ, 2018. Niên giám Thống kê thành phố Cần Thơ năm 2017. Nhà xuất bản Thống kê, 19-292.

Nguyễn Hiếu Trung, Minh Nguyễn, Lê Quang Trí và ctv., 2012. Tập Bản Đồ Hệ Thống và Môi Trường Nước thành Phố Cần Thơ. Australian Aid, CSIRO, Đại học Cần Thơ, Công ty TNHH MTV Cấp thoát nước Cần Thơ, 1-25.

Nguyen HieuTrung, Nguyen Thanh Tuu, Trinh Cong Doan, Lam Van Thinh, Dinh Diep Anh Tuan, and Minh Nguyen, 2014. Application of GIS to Support Urban Water Management in Adapting to a Changing Climate: A Case Study in Can Tho City, Vietnam. International Symposium on Geoinformatics for Spatial Infrastructure Development in Earth and Allied Sciences 2014, Da Nang, Vietnam. Doi: 10.13140/2.1.2215.0728.

NguyễnHiếu Trung và Trịnh Công Đoàn, 2011. Ứng dụng GIS quản lý cấp nước khu vực nội ô thành phố Cần Thơ. Kỷyếu Hội thảo ứng dụng GIS toàn quốc 2011, Thành phố Huế, Việt Nam, 267-274.

Panagopoulos, G.P., Bathrellos, G.D., Skilodimou, H.D., and Martsouka, F.A., 2012. Mapping urban water demands using multi-criteria analysis and GIS.Water Resources Management. 26(5): 1347-1363.

Singh, L.K., Jha, M.K., and Chowdary, V.M., 2017. Multi-criteria analysis and GIS modeling for identifying prospective water harvesting and artificial recharge sites for sustainable water supply. Journal of cleaner production. 142(4): 1436-1456.

Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Cần Thơ, 2019. Bản đồ: Bản đồ hành chính TP Cần Thơ năm 2012, ngày truy cập 12/04/2019. Địa chỉ http://stnmt.cantho.gov.vn/map/bdhc2012.htm.

Thủ tướng Chính phủ, 2009. Quyết định số 889/QĐ-TTg, ngày 24/06/2009 về việc “Công nhận thành phố Cần Thơ làđô thị loại I trực thuộc Trung Ương”, ngày truy cập 17/10/2019. Địa chỉ: http://vanban.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/hethongvanban?class_id=1&mode=detail&document_id=88309.

Trương Chí Quang, Lê Văn Thạnh, NguyễnThiên Hoa, Trần Lê và Phạm Văn Quỳnh, 2013. Quản lý dữ liệu nước sạch thành phố Cần Thơ bằng kỹ thuật WebGIS(Fresh water database management in Can Tho City by using WebGIStechnology). Kỷyếu Hội thảo ứng dụng GIS toàn quốc 2013, Hà Nội, Việt Nam, 273-280.