Biến động các yếu tố môi trường và chu kỳ sinh sản của vọp nước lợ Geloina sp. phân bố tại U Minh Thượng, tỉnh Kiên Giang

Ngô Thị Thu Thảo * , Đặng Thái Duy , Nguyễn Nhựt Cường , Lê Quang Nhã , Cao Mỹ Án , Trần Ngọc Hải và Danh Nhiệt

* Tác giả liên hệ (thuthao@ctu.edu.vn)

Article Sidebar

Full Text: PDF

Ngày nhận bài: 09-08-2019
Ngày nhận bài sửa: 19-09-2019
Ngày duyệt đăng: 26-12-2019
Ngày xuất bản: 25-12-2019
Title: Seasonal changes of environmental conditions and reproductive cycle of mud clam Geloina sp. originated from U Minh Thuong, Kien Giang province, Vietnam
DOI: 10.22144/ctu.jvn.2019.168
Lượt xem
101
Downloads
79
Crossref
Scopus
Google Scholar
Europe PMC
Trích dẫn
Thảo, N. T. T., Duy, Đ. T., Cường, N. N., Nhã, L. Q., Án, C. M., Hải, T. N., & Nhiệt, D. . (2019). Biến động các yếu tố môi trường và chu kỳ sinh sản của vọp nước lợ Geloina sp. phân bố tại U Minh Thượng, tỉnh Kiên Giang. Tạp chí Khoa học Đại học cần Thơ, 55(6), 56-64. https://doi.org/10.22144/ctu.jvn.2019.168
Số báo
Tập. 55 Số. 6 (2019)
Chuyên mục
Thủy sản

Abstract

This study investigated seasonal changes of environmental conditions and gonad development of the mud clam, Geloina sp. originated from U Minh Thuong district, Kien Giang province, the Mekong Delta of Vietnam. Specimens were collected with a number of 30 clams per month in 12 months continuously for histological technique to investigate the gonad development of male and female mud clam. The findings showed that gametogenesis of Geloina sp. occurred year around with gonadal index varied from 2.75 (June) to 3.70 (December). The high spawning synchronization was observed in February-March, April-May and in December with >50% collected individuals in spawning stage. The results also showed that egg diameters of mud clams were  from 15 µm to 41 µm with highest value in March (40.8 µm) and December (41.4 µm). Results from this study provide more information on the reproductive biology of mud clam at the studied area, and it could be useful for resource management, bio-conservation and commercial culture of this clam species in the near future.
Keywords: Egg diameter, Geloina sp., gonad index, reproductive cycle

Tóm tắt

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm tìm hiểu biến động của các yếu tố môi trường và chu kỳ sinh sản của vọp Geloina sp. phân bố tại U Minh Thượng, tỉnh Kiên Giang. Mẫu vọp được thu với số lượng 30 con/tháng trong 12 tháng liên tục để thực hiện tiêu bản mô học phân tích sự phát triển của noãn sào và tinh sào. Kết quả nghiên cứu cho thấy quá trình thành thục sinh sản của vọp diễn ra quanh năm với chỉ số tuyến sinh dục biến động từ 2,75 (tháng 6) đến 3,70 (tháng 12). Thời vụ vọp sinh sản tập trung là tháng 2-3, tháng 4-5 và tháng 12 với hơn 50% số cá thể đang trong tình trạng sinh sản. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy đường kính trứng của vọp biến động từ 15 µm đến 41 µm với giá trị cao nhất vào tháng 3 (40,8 µm) và tháng 12 (41,4 µm). Các kết quả thu được từ nghiên cứu này góp phần cung cấp thêm thông tin về đặc điểm sinh học sinh sản của vọp tại địa điểm nghiên cứu và đóng góp thông tin hữu ích cho hoạt động quản lý nguồn lợi, bảo tồn sinh học và phát triển nuôi thương phẩm loài hai mảnh vỏ này trong tương lai gần.
Từ khóa: Chỉ số thành thục, chu kỳ sinh sản, đường kính trứng, vọp Geloina sp.

Article Details

Tài liệu tham khảo

Azimah, A.R., Mohd, H.I., Abu, H.M.K., Wong S.K. and Arshad, A., 2012. Analysis of condition index in Polymesodaexpansa(Mousson 1849). Pakistan Journal of Biological Science, 15(13): 629- 634.

Gimin, R., Thinh, L.V.., Mohan, R. and Griffiths, A.D., 2005. Aspects of the reproductive biology of Polymesodaerosa(Solander, 1786) (Bivalvia: Corbiculidae) in northern Australia. Beagle, 21: 37-46.

Gimin, R., Mohan, R., Thinh, L.V. and Griffiths, A.D, 2004. The relationship of shell dimensionsand shell volume to live weight and soft tissue weight in the mangrove clam, Polymesoda erosa(Solander, 1786) from northern Australia.NAGA, Worldfish Center Quarterly, 27(3-4): 32-35.

Hylleberg, J. and Kilburn, R.N., 2003. Marine molluscof Vietnam. Phuket Marine Biological Center Special Publication, 28: Page 209.

Mohd, H.I., Azimah, A.R., Hadi, H., Nesarul, M.H. and Abu Hena, M.K., 2017. Determination of gonad development of mangrove clam Polymesodaexpansa(Mousson 1849) by histological classification. Journal of Fisheries and Aquatic Science, 12: 168-176.

Morton, B., 1976. The biology and functional morphology of the SouthestAsian mangrove bivalve, Polymesoda(Geloina) erosa(Solander, 1786) (Bivalvia: Corbiculidae). Canadian Journal of Zoology, 54(4): 482-500.

Ngô Anh Tuấn, Châu Văn Thanh và Vũ Trọng Đại, 2007. Một số đặc điểm sinh học sinh sản của hàu (Crassostrea belcheriSowerby, 1871) ở sông Chà Và tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Tuyển tập báo cáo khoa học hội thảo động vật thân mềm toàn quốc lần thứ IV. Nhà xuất bản Nông nghiệp, T.P. Hồ Chí Minh: 263-273.

Ngô Thị Thu Thảo và Lâm Thị Quang Mẫn, 2012. Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ mặn đến tốc độ lọc tảo, chỉ số độ béo và tỷ lệ sống của nghêu (Meretrix lyrata). Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ,23b: 265-271.

NgôThịThu Thảo, Danh Nhiệt, Trần Ngọc Hải và Nguyễn Xuân Niệm. 2018. Ảnh hưởng của hóa chất và các phương pháp tác động đến hiệu quả sinh sản của vọp Geloina sp. có nguồn gốc từ U Minh Thượng, Kiên Giang. Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, 16(3): 250-256.

Nguyễn Chính, 1996. Một số loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ (Bivalve Mollusc) có giá trị kinh tế ở biển Việt Nam. Nhà xuất bản Khoa học Kỹ thuật Hà Nội: 69 trang.

Nguyễn Hữu Phụng, 1996. Đặc điểm sinh học và kỹ thuật ương nuôi nghêu Meretrix lyrata(Sowerby, 1851). Tạp chí Thông tin Khoa học và Thủy sản, 7: 13-21.

Nurulafifah, Y., Izwandy, I., Noor, S.R. and Zainudin, B., 2018. Population dynamics of mangrove clam, Geloinaexpansa(Mousson, 1849) (Mollusca, Bivalvia) in Malaysian mangrove system of south China Sea. Journal of Sustainable Science and Management, 13(5): 203-216.

Quách Kha Ly và Ngô Thị Thu Thảo, 2011. Thử nghiệm nuôi vỗ thành thục và kích thích sinh sản vọp (Geloina coaxans). Tạp chí Khoa học Trường Đạihọc Cần Thơ, 17b: 251-261.

Sandhya, C. and Baban, I., 2011. Recruitment of mud clam Polymesodaerosa (Solander, 1876) in a mangrove habitat of ChoraoIsland, Goa. Brazilian Journal of Oceanography, 59(2): 153-162.

Sandhya, C. and Baban, I.,2009.Gametogenic development and spawning of the mud clam,Polymesodaerosa (Solander, 1876) at ChoraoIsland, Goa. Marine Biology Research, 5(2): 109-121.

Tan, K.S.andChou, L.M., 2000. A guide to common seashells of Singapore. Singapore Science Centre: 168pages.

Thao T.T. Ngo, S.G. Kang and K.S. Choi, 2002. Seasonal change in repoductivecondition of the Pacific oyster, Crassostrea gigas(Thunberg) from suspended culture in GosungBay, Korea. Korea Journal of Environmental Biology 20(3): 268-275.

Trương Quốc Phú, 1999. Đặc điểm sinh trưởng của nghêu Meretrix lyratavùng biển Tân Thành, huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang. Tuyển tập báo cáo khoa học hội thảo động vật thân mềm toàn quốc lần thứ nhất. Nhà xuất bản Nông Nghiệp, TP. Hồ Chí Minh: 169-175.

Zainudin,B., Prosper,L.M. andMakoto,T., 2003. The diet of the mud clam Geloina coaxans(Mollusca, Bivalvia) as indicated by fatty acid markers in a subtropical mangrove forest of Okinawa, Japan. Journal of Experimental Marine Biology and Ecology,292(2):187-197.