Hà Huỳnh Hồng Vũ * , Nguyễn Hữu Hưng Nguyễn Hồ Bảo Trân

* Tác giả liên hệ (hhhvu@dthu.edu.vn)

Abstract

The surveillance of physiolocial blood parameters, clinical and pathological symptoms were observed in Fasciola gigantica infected cattle in nature and infected cattle in experimental infection in Mekong Delta. The blood test results showed that the erythocytes and leukocytes and hemoglobin (HGB) were changed dramatically between the Fasciola gigantica infected cattle and healthy cattle.The infected cattle with Fasciola gigantica in nature and  infected cattle with Fasciola gigantica from experimental infection showed that Fasciola gigantica infected cattle had some clinical symptoms such as emaciation, reduced rumination, diarrhea alternating with constipation, anorexia, pale mucous membrane. Pathological signs of Fasciola gigantica infected cattle were recorded such as hepatitis and cirrhosis, hemorrhage spots on the surface of livers. Histopathology of fasciolosis in cattle were observed as bile ducts becoming fibrotic and calcified hemorrhagic, congestic hepatic parenchyma, and atrophy of hepatic lobes.
Keywords: Cattle, Fasciola gigantica, pathological, Mekong delta

Tóm tắt

Qua theo dõi một số chỉ tiêu sinh lý máu, dấu hiệu lâm sàng và bệnh tích gây ra trên bò nhiễm sán lá gan và bò gây nhiễm thực nghiệm tại một số khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Kết quả xét nghiệm các chỉ tiêu sinh lí máu cho thấy số lượng hồng cầu, bạch cầu, huyết sắc tố có sự khác biệt giữa bò nhiễm và bò không nhiễm sán lá gan lớn do Fasciola gigantica gây ra. Bò nhiễm sán lá gan lớn trong tự nhiên cũng như trong thực nghiệm gây nhiễm thể hiện một số triệu chứng lâm sàng phổ biến như gầy rạc, suy nhược, tiêu chảy xen kẽ táo bón, ăn ít và nhai lại yếu. Bệnh tích trên gan nhiễm sán lá gan lớn là viêm và xơ, trên bề mặt gan có vết xuất huyết. Bệnh tích vi thể: ống dẫn mật tăng sinh, vách ống dẫn mật hóa xơ dày thấm calci, nhu mô gan xuất huyết, ứ huyết, tiểu thùy gan teo nhỏ.
Từ khóa: Bệnh lý, bò, Đồng bằng sông Cửu Long, Fasciola gigantica

Article Details

Tài liệu tham khảo

Amer, S., ElKhatam, A., Zidan, S., Feng, Y. and Xiao, L., 2016. Identity of Fasciola spp. in sheep in Egypt. Parasites and Vectors, 9(1): 623.

Đỗ Ngọc Ánh, Nguyễn Duy Bắc, Nguyễn Khắc Lực, Đặng Thị Cẩm Thạch, Lê Bách Quang, 2011. Xác định loài sán lá gan lớn gây bệnh ở bò khu vực miền Trung và Tây Nguyên (Việt Nam) bằng chỉ thị phân tử gen ty thể CO1. Tạp chí Y-Dược học Quân sự. 2: 96-101.

Hà Huỳnh Hồng Vũ, Nguyễn Hồ Bảo Trân, Phạm Đức Phúc và Nguyễn Hữu Hưng, 2016. Ứng dụng chỉ thị gen phân tử ITS-1 và kỹ thuật PCR-RFLP để xác định loài sán lá gan lớn (Fasciola sp.) trên bò tại Đồng bằng sông Cửu Long. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Thú y. 2(phần dành cho chuyên đề: mạng lưới một sức khỏe các trường Đại học Việt Nam): 85-92.

Lương Tố Thu và Bùi Khánh Linh, 1996. Tình hình nhiễm sán lá gan (Fasciola) và kết quả thử nghiệm Fasinex tẩy sán lá gan cho trâu bò. Tạp chí khoa học kỹ thuật thú y. 1: 74-81.

Nguyễn Hữu Hưng, 2011. Tình hình nhiễm sán lá gan ở bò tại một số tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long và thử hiệu quả tẩy trừ. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Thú y. 2: 29-38.

Nguyễn Thị Kim Thành, Phan Địch Lân, Trương Xuân Dung và Trần Thị Lợi, 1996. Một số chỉ tiêu sinh lí máu của trâu bò mắc bệnh sán lá gan. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Thú y. 1: 82-96.

Nguyễn Thị Kim Lan, Phạm Diệu Thùy, Trần Nhật Thắng và Trần Thị Phương Thảo, 2014. Xác định loài sán lá gan kí sinh ở trâu, bò tại tỉnh Thái Nguyên, Bắc Kạn, Tuyên Quang và tương quan giữa số lượng trứng sán trong phân, dịch mật với số lượng sán kí sinh. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Thú y. 7: 42-47.

Nguyễn Quốc Doanh, Lê Thanh Hòa, 2006. Một số đặc điểm hình thái và phân tử của sán lá gan (Fasciola sp.) ở bò của tỉnh Nghệ Anvà Cao Bằng. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật thú y. 5: 59-67.

Trần Thị Dân và Dương Nguyên Khang, 2007. Sinh lí Vật Nuôi. Nhà xuất bản Nông Nghiệp. Thành phố Hồ Chí Minh, trang 87-103.

Nguyễn Văn Diên, 2015. Một số đặc điểm dịch tễ học, bệnh lí bệnh sán lá gan ở bò tại một số huyện của tinh Đồng Nai. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Thú y. 5: 50-55.

Nguyễn Văn Thiện, 2008. Phương pháp nghiên cứu trong chăn nuôi. Nhà xuất bản Nông Nghiệp. Hà Nội, trang 104-158.

Phan Địch Lân, 2004. Bệnh ngã nước trâu bò. Nhà xuất bản Nông Nghiệp. Hà Nội, trang 5-55.

Vũ Đức Hạnh và Nguyễn Thị Kim Lan, 2009. Vai trò của sán lá gan (Fasciola spp.) trong hội chứng tiêu chảy và thiếu máu của trâu bò ở huyện Yên Sơn – Tuyên Quang và biện pháp phòng trị. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Thú y. 4: 69-73.

WHO, 2015. Fascioliasis, accessed on 09 janualy 2017. Available from http://www.who.int/foodborne_trematode_infections/fascioliasis/en/.