Hồng Minh Hoàng * , Lê Thị Huỳnh Như , Nguyễn Hồng Tín Văn Phạm Đăng Trí

* Tác giả liên hệHồng Minh Hoàng

Abstract

Water-saving irrigation is one of technical solutions to improve production efficiency and to reduce effectively water usage for agriculture production. Raising awareness of farmers and expanding areas of water-saving irrigation practices are trends in agriculture development, especially in low-lying coastal areas where accessing to freshwater resources is of the main problems. The study is aimed to identify factors influencing local farmers’ adoption of using water-saving irrigation techniques for upland crop production in Tra Vinh, a coastal province along the East Sea of the Vietnamese Mekong Delta. The livelihood framework developed by the Department for International Development (DFID) and binary logistic regression were used to analyze the relationship between dependent and independent variables of five household’s capitals based on data collected from 225 local farmers interviewed in districts of Cau Ngang, Tra Cu and Duyen Hai. Lacks of information on efficiency of the water-saving irrigation techniques in the local areas is the factor influencing local farmers’ adoption of such techniques. This result is useful information to support local government to develop water-saving irrigation practices for upland crop production.
Keywords: Binary logistic regression, coastal area, upland crop, Tra Vinh province, water-saving irrigation

Tóm tắt

Tưới tiết kiệm nước là một trong những giải pháp kỹ thuật để nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm lượng nước sử dụng tưới trong sản xuất nông nghiệp. Việc nâng cao nhận thức của nông dân và mở rộng diện tích canh tác sử dụng các kỹ thuật tưới tiết kiệm nước là xu hướng phát triển nông nghiệp hiện nay, đặc biệt ở những vùng ven biển gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn nước. Nghiên cứu được thực hiện nhằm xác định yếu ảnh hưởng đến sự chấp nhận của hộ nông dân trong việc ứng dụng kỹ thuật tưới tiết kiệm trên cây trồng cạn ở tỉnh Trà Vinh. Nghiên cứu dựa vào khung sinh kế của Bộ Phát triển Quốc tế Anh (DFID) kết hợp với công cụ hồi quy nhị phân logistic để phân tích mối quan hệ định tính giữ biến phụ thuộc và biến độc lập của 05 nguồn vốn sinh kế với nguồn số liệu được thu thập qua phỏng vấn 225 nông dân tại 3 huyện Cầu Ngang, Trà Cú và Duyên Hải. Yếu tố ảnh hưởng đến khả năng chấp nhận áp dụng kỹ thuật tưới tiết kiệm nước của nông dân tại khu vực nghiên cứu là nông dân còn hạn chế tiếp cận thông tin liên quan đến hiệu quả của kỹ thuật tưới tiết kiệm nước trong canh tác ở địa phương. Kết quả nghiên cứu là một thông tin hữu ích để hỗ trợ cho Chính quyền địa phương trong việc phát triển mô hình tưới tiết kiệm nước hoạt động sản xuất cây trồng cạn.
Từ khóa: Cây trồng cạn, vùng ven biển, tỉnh Trà Vinh, thống kê hồi qui nhị phân, tưới tiết kiệm nước

Article Details

Tài liệu tham khảo

Bộ Tài Nguyên và Môi Trường, 2016. Kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng cho Việt Nam. Nhà xuất bản Tài nguyên - Môi trường và Bản đồ Việt Nam: 188.

Chuchird, R., N. Sasaki, and I. Abe., 2017. Influencing Factors of the Adoption of Agricultural Irrigation Technologies and the Economic Returns : A Case Study in Chaiyaphum Province , Thailand. Sustainability. 9: 1–16.

Cox, D.R., 1958. The Regression Analysis of Binary Sequences. J. R. Stat. Soc. 20(2): 215–242.

Cục Thống kê tỉnh Trà Vinh. 2017. Niên giám Thống kê tỉnh Trà Vinh. Nhà Xuất bản Thông tin và Truyền thông.

DFID., 1999. Sustainable Livelihoods Guidance Sheets Framework Introduction Vulnerability Transforming. DFID - Dep. Int. Dev.: 26.

Đinh Vũ Thanh và Đoàn Doãn Tuấn, 2007. Nghiên cứu mô hình tưới tiết kiệm cho cây dứa vùng đất dốc, nông trường sông Bôi, tỉnh Hòa Bình. Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thủy lợi và Môi trường. 17: 73-80.

Đỗ Thị Mỹ Hạnh, Đỗ Thị Tuyết Mai, Trần Trọng Nam, và Nguyễn Trọng Tuynh, 2015. Các yếu tố ảnh hưởng tới mức sẵn lòng chi trả của người tiêu dùng đối với sản phẩm rau an toàn: nghiên cứu tình huống trên địa bàn huyện Gia Lâm và quận Long Biên, Hà Nội. Tạp chí Khoa học và Phát triển. 13(5): 841–849.

Hà Vũ Sơn và Dương Ngọc Thành, 2014. Các yếu tố ảnh hưởng đến ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất lúa của hộ dân tại tỉnh Hậu Giang. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ. 32: 85–93.

Hak, D., K. Nadaoka, L. Patrick Bernado, V. Le Phu, N. Hong Quan, T. Quang Toan, N. Hieu Trung, D. Van Ni, and V. Pham Dang Tri. 2016. Spatio-temporal variations of sea level around the Mekong Delta: their causes and consequences on the coastal environment. Hydrol. Res. Lett. 10(2): 60–66.

Harun, R., I.C. Muresan, F.H. Arion, D.E. Dumitras, and R. Lile. 2015. Analysis of factors that influence the willingness to pay for irrigation water in the Kurdistan Regional Government, Iraq. Sustain. 7(7): 9574–9586.

Hoàng Trọng và Chu Nguyễn Mộng Ngọc, 2008. Phân tích dữ liệu nghiên cứu với SPSS. Trường Đại học Kinh tế Tp Hồ Chí Minh - Nhà Xuất bản Hồng Đức. Tập 2: 179.

Hồng Hiếu và Diễm Trang, 2016. Đồng bằng sông Cửu Long: Tài nguyên nước ngầm chưa được quản lý, khai thác hiệu quả. Cục Quản lý tài nguyên nước-Bộ tài nguyên và Môi trường. Truy cập ngày 12/3/2018 tại: http://dwrm.gov.vn/.

Hồng Minh Hoàng, Lê Anh Tuấn, Lê Văn Dũ, Trương Như Phượng và Đặng Trâm Anh. 2016, Đánh giá hiệu quả kinh tế và tiết kiệm nước mô hình tưới phun mưa tự động cho cây hành tím tại huyện Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng. Tạp chí Đại học Cần Thơ. 47a: 1–12.

Huỳnh Trường Huy, 2007. Phân tích tác động của khoa học kỹ thuật đến hiệu quả sản xuất lúa tại Cần Thơ và Sóc Trăng. Tạp chí khoa học Đại học Cần Thơ. 8: 47–56.

Huỳnh Văn Hiệp và Trần Văn Tỷ. 2012. Đánh giá nguồn tài nguyên nước dưới đất tỉnh Trà Vinh sử dụng mô hình Mapflow. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ. 23a: 42–51.

Kuehne, G., R. Llewellyn, D. Pannell, R. Wilkinson, and P. Dolling., 2011. ADOPT: a tool for predicting adoption of agricultural innovations. 55th Annu. Natl. Conf. ò Aust. Agric. Resour. Econmics Soc. Melbourne, Victoria: 19.

Lê Anh Tuấn, 2012. Tác động của biến đổi khí hậu lên sản xuất nông nghiệp. Nhà Xuất Bản Nông Nghiệp: 184.

Lê Anh Tuấn, Lê Quang Trí, Lê Văn Dũ, Hồng Minh Hoàng và Đinh Diệp Anh, 2015. Báo cáo Kỹ thuật: Giải pháp lưu trữ và tưới tiết kiệm nước cho cây trồng cạn ở vùng đất giồng cát ven biển Đồng bằng sông Cửu Long. Viện nghiên cứu Biến đổi Khí hậu - Đại học Cần Thơ: 38.

Lê Đình Hải và Lê Ngọc Diệp, 2016, Các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của sinh viên với điều kiện. Tạp chí Phát triển Khoa học và Công nghệ Lâm Nghiệp 16(2): 201–208.

Mai Đan, 2016. Ứng phó với hạn mặn ở ĐBSCL: Tài nguyên nước dưới đất là tài nguyên “chiến lược”. Trung Tâm Quy hoạch và Điều tra Tài nguyên nước Quốc gia. Truy cập ngày 12/3/2018 tại http://nawapi.gov.vn/.

Nguyễn Duy Cần và Nico Vromant, 2009. Đánh giá sự chập nhận của phương pháp phát triển kỹ thuật có sự tham gia (PTD) trong chuyển giao công nghệ ở ĐBSCL. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ. 12: 123–133.

Nguyễn Ngọc Sơn, Huỳnh Cẩm Linh và Đặng Kiều Nhân, 2010. Yếu tố ảnh hưởng đến sự chấp nhận Biogas của nông dân trong mô hình canh tác Vườn-Ao-Chuồng ở vùng nước ngọt Đồng bằng sông Cửu Long. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ. 15a: 64–74.

Nguyễn Tiến Dũng và Lê Khương Ninh, 2015. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế trong sản xuất lúa của nông hộ ở thành phố Cần Thơ. Tạp Chí khoa học Đại học Cần Thơ, Phần D Khoa học Chính trị, Kinh tế và Pháp luật. 36: 116–125.

Nguyễn Văn Thuận và Võ Thành Danh, 2011. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng rau an toàn tại TP Cần Thơ. 17b: 113–119.

Rasmussen, P., 2013. Assessing impacts of climate change, sea level rise, and drainage canals on saltwater intrusion to coastal aquifer. Hydrol. Earth Syst. Sci. 17(1): 421–443.

Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Trà Vinh. 2015. Báo cáo hiện trạng môi trường tỉnh Trà Vinh 05 năm (2011 - 2015).

Tô Lan Phương, Trần Thị Khánh Trúc, Châu Mỹ Duyên, và Nguyễn Hồng Tín., 2016. Những yếu tố ảnh hưởng đến sự chấp nhận gói kux thuật “1 Phải 5 Giảm” trong sản xuất lúa ở huyện Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ. 44: 128–136.

Tổng cục Thủy lợi, 2016. Xâm nhập mặn vùng Đồng bằng sông Cửu Long (2015-2016), hạn hán ở miền Trung, Tây Nguyên và giải pháp khắc phục. Tổng Cục Thủy lợi - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Truy cập ngày 12/3/2018 tại: http://www.tongcucthuyloi.gov.vn.

Trần Thái Hùng, 2008. Nghiên cứu chế độ tưới nhỏ giọt thích hợp cho cây cà chua. Tuyển tập kết quả khoa học Công và Công nghệ 2008. Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam: 173–185.

Trung tâm Khí tượng Thủy văn quốc gia, 2014. Nước là tài nguyên chiến lược đảm bảo phát triển bền vững quốc gia. Bộ Tài nguyên và Môi trường. Truy cập ngày 12/3/2018 tại: http://kttvqg.gov.vn/.

Trung, N.H., V.P.D. Tri, and V.T.P. Linh., 2012. Agro-ecological zones in the Vietnamese Mekong Delta: The present conditions and changes under threats of climate change. 4th Int. Conf. Vietnam Stud. Vietnam Acad. Soc. Sci. Collab. with Natl. Univ. Hanoi. Ha Noi, Vietnam.

UNU-WIDER, CIEM, and DOE., 2012. Tác động của biến đổi khí hậu tới tăng trưởng và phát triển kinh tế xã hội ở Việt Nam. Nhà xuất bản Thống kê Hà Nội: 225.

Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam, 2016. Báo cáo Đánh giá thực trạng ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm nước cho lúa, cây trồng chủ lực và kế hoạch hành động: 1–24.

Võ Thị Thanh Lộc và Huỳnh Hữu Thọ, 2015. Phương pháp chọn mẫu. p. 180. Trong Giáo trình phương pháp nghiên cứu khoa học và viết đề cương (ứng dụng trong lĩnh vực kinh tế - xã hội). NXB Đại học Cần Thơ.