Lê Phước Hương * , Huỳnh Ngọc Lan Anh Lưu Tiến Thuận

* Tác giả liên hệ (lphuong@ctu.edu.vn)

Abstract

Responsibility accounting (RA)is one of the tools that is highly appreciated and indispensable by managers;however, measuring the influence of RA’s factors on firm performance is a controversal topic. The study about the influence of RA on firm performance in the Mekong Delta isaimedto propose some recommendationsfor better RA implementation to enhance firm’s performance. The data were collected from 122 firms through the questionnaires. The descriptive statistics, Cronbach Alpha testing, Exploratory Factor Analysis andMultiple Linear Regresstion were used in this study. The level of applying RA at firms in the Mekong Delta is pretty good. The results showed that the division of the organizational structure intoresponsibility centres,budgets, the existence of incentive systemcorrelated with the results of the responsibility centers and awareness of the manager have a positive effect, while administrative permissions and the distribution of costs and revenues to responsibility centers according to the center’s ability and validity have a negative effect on the firm performance. Some recommendations should be carried out to enhane the firm performance.
Keywords: Firm performance, managerial accounting, responsibility accounting, responsibility center

Tóm tắt

Kế toán trách nhiệm (KTTN) là một trong các công cụ được đánh giá cao và không thể thiếu trong quản lý doanh nghiệp, tuy nhiên đo lường tác động của các nhân tố thuộcKTTN đến hiệu quả hoạt động là một chủ đề cần thảo luận. Bài viết nghiên cứu ảnh hưởng của KTTN đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) nhằm đề xuất một số giải pháp hoàn thiện cách áp dụng KTTN phù hợp với đặc điểm của doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả hoạt động. Số liệu được thu thập từ 122 doanh nghiệp qua phỏng vấn bằng bảng câu hỏi. Phương pháp thống kê mô tả, phân tích nhân tố khám phá, kiểm định Cronbach Alpha và phân tích bằng mô hình hồi quy bội được sử dụng trong nghiên cứu này. Việc thực thi KTTN tại các doanh nghiệp ở ĐBSCL ở mức khá. Kết quả hồi quy cho thấy việc phân chia cơ cấu tổ chức thành các trung tâm trách nhiệm, lập dự toán, chính sách khen thưởngvà nhận thức của nhà quản lý ảnh hưởng tích cực đến hiệu quả. Trong khi phân quyền quản lý và phân bổ thu nhập – chi phí ảnh hưởng tiêu cựcđến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.Cuối cùng, một số giải pháp đồng bộ được đề xuất để nâng cao hiệu quả hoạt động.
Từ khóa: Hiệu quả hoạt động, kế toán quản trị, kế toán trách nhiệm, trung tâm trách nhiệm

Article Details

Tài liệu tham khảo

Antle, R. & and Demski, J.S., 1998. The Controllability Principle in Responsibility Accounting. The Accounting review. 63(4):700-718.

Atkinson, A. A., Banker, R. D., Kaplan R. S. and Young S. M., 2001. Responsibility Accounting in Management Accounting, third eddition.

Belkaoui, A., 1981. The Relationship between self – disclosure Style and Attitude to Responsibility Accounting. Journal of Organization and Society. 6(4):181-189.

Casey, R., Jacob, G.B. and& Michael D.S., 2008. Effects of organizational process change on responsibility accounting and managers’ revelations of private knowledge. Accounting, Organizations and Society. Accounting, Organizations and Society. 33: 164-198.

Đàm Phương Lan, 2014. Kế toán trách nhiệm và ứng dụng kế toán trách nhiệm tại công ty cổ phần đầu tư và thương mại Thái Nguyên. Đại học Thái Nguyên. Tạp chí khoa học và công nghệ. 117(/03): 203-208.

Demski, J. S. and& Sappington, D. E.,1989. Hierarchical structure and responsibility accounting. Journal of Accounting Research. 27(1) 40-58.

Fowzia, R., 2011. Use of Responsibility Accounting and Measure the Satisfaction Levels of Service Organizations in Bangladesh. International Review of Business Research Papers. Vol. 7: 53-67.

Gerdin, J., 2005. Management accounting system design in manufacturing departments: an empirical investigation using a multiple contingencies approach. Accounting, Organizations and Society, 30(2): 99-126.

Ghala, A. M., 2005. The extent of implementing the features of responsibility accounting in the industrial Libyan Companies. Unpublished Thesis, AlBayt University, Mafraq.

Gordon, N.J. 1963. Toward a Theory of Responsibility Accounting System. Journal of National Association of Accountants.

Hanini, A. E., 2013. The Extent of Implementing Responsibility Accounting Features in the Jordanian Banks. European Journal of Business and Management. 5(1).

Hermanson, R. H., Edwards, James B. and &Salmonson, R. F. 1987. Accounting Principles, ed. Plano. Special Edition, Taxes Business Publication Inc.

Higgins, J, 1952, Responsibility accounting, in: The Arthur Andersen chronicle., Vol. 12 (Arthur Andersen, Chicago, IL).

Hồ Mỹ Hạnh, 2013. Tổ chức Hệ thống thông tin kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp may Việt Nam, Kế toán, Luận án tiến sĩ kinh doanh và quản lý, Đại học kinh tế quốc dân Hà Nội.

Hoque, Z., and& James, W., 2000. Linking balanced scorecard measures to size and market factors: impact on organizational performance. Journal of management accounting research. 12(1): 1-17.

Joda, Mostafa, A, Sheikh, Yosif, E. and& Sbo’, Sand, S., 2009. The Extent of Applying responsibility accounting in the Jordanian Hotels. Zarqa Journal for Research and Studies. 9(2): 23-49.

Lapsly, I., 1994. Responsibility accounting revived? Market reforms and budgetary control in health care. Management Accounting Research. 5: 337-352.

Lin, Z.J. and& Yu, Z., 2002. Responsibility cost control system in China: a case of management accounting application. Management Accounting Research. 13: 447-467.

Lưu Thị Hằng Nga, 2004. Hoàn thiện tổ chức kế toán quản trị trong các doanh nghiệp dầu khí Việt Nam. Luận án tiến sĩ. Đại học Kinh tế Quốc dân.

Meda, I., 2003. System of responsibility accounting in the Jordanian shareholding companies: Reality and Hope. Journal of University of Damascus.19(2): 317-363.

Nguyễn Hữu Phú, 2014. Tổ chức kế toán trách nhiệm trong các tổng công ty xây dựng thuộc bộ giao thông vận tải – Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. Luận án Tiến sĩ. Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.

Nguyễn Ngọc Quang, 2012. Giáo trình Kế toán quản trị. Nhà xuất bản Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội, 79 trang.

Nguyễn Thị Bích Phượng, 2016. Nghiên cứu tổ chức kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp khai thác than áp dụng cho công ty cổ phần than Cao Sơn. Luận án Tiến sĩ. Đại học Mỏ - Địa chất.

Nguyễn Thị Minh Phương, 2013. Xây dựng mô hình kế toán trách nhiệm trong doanh nghiệp sản xuất sữa Việt Nam. Luận án Tiến sĩ, Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội.

Nguyễn Thị Minh Tâm, 2010. Vài nét về thực trạng kế toán quản trị chi phí và giá thành tại một số doanh nghiệp sản xuất tại Hà Nội. Tạp chí khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội, Kinh tế và Kinh doanh. 26: 245 – 25.

Okoye, E. I. Njideka, R. E. and& Ijeoma, N., 2009. Improvement of Managerial Performance in Manufacturing Organizations-An Application of Responsibility Accounting. Journal of the Management Sciences. 9(1): 1-17.

Pajrok, A., 2014. Responsible Accounting in the hospitality industry. Journal of education culture and society.

Simons, R., 1987. Accounting control systems and business strategy: an empirical analysis. Accounting, Organizations and Society. 12(4): 357-374.

Trần Trung Tuấn, 2015. Nghiên cứu kế toán trách nhiệm trong doanh nghiệp sản xuất xi măng Việt Nam. Luận án Tiến sĩ, Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội.

Vogel, J.P., 1962. Rudiments of Responsibility Accounting in Public Utilities. Jounnal of National Association of Accountants.

Zimmerman, J.L. 2010, Accounting for decision making and control, seventh edition. McGraw – Hill, New York.