Lê Văn Tính * , Nguyễn Duy Cần Dương Ngọc Thành

* Tác giả liên hệ (tinhctvn@gmail.com)

Abstract

The study is aimed to assess changes in farm size and land use as well as the current situation of agricultural land use management in Thoi Lai district, Can Tho city for the period 2010-2015, including: change in land use, land use efficiency; the shift of occupation and farm size of farm households in rural areas. Information and data were collected from secondary data sources, PRA surveys and KIP interviews at the study sites. Research results on the structure of land use by types of land use from 2010 to 2015 in Thoi Lai district showed that agricultural land occupies a large proportion with a downward tendency (89.5% in 2015 vs 91.8% in 2010), while non-agricultural land increased (9.0% in 2015 vs 7.2% in 2010). The number of agricultural households has decreased for five years (2010 - 2015) because of the shift of labor from agriculture to other industries due to the urbanization of the city. The research results also show a clear stratification in the size of land holdings of households, households with an average area of ​​0.8-1.5 ha occupied the majority.
Keywords: Agriculture, farm household, land use, non-agricultural, transition

Tóm tắt

Nghiên cứu nhằm đánh giá sự thay đổi về qui mô và sử dụng đất đai của nông hộ cũng như thực trạng quản lý sử dụng đất nông nghiệp của huyện Thới Lai, thành phố Cần Thơ giai đoạn 2010 – 2015, bao gồm: sự thay đổi về sử dụng đất, hiệu quả sử dụng đất; sự chuyển dịch nghề và qui mô đất đai của nông hộ trong nông thôn. Các thông tin và số liệu được thu thập từ các nguồn số liệu thứ cấp, thực hiện khảo sát PRA và phỏng vấn KIP tại địa bàn nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu về cơ cấu sử dụng đất theo các loại hình sử dụng đất từ năm 2010-2015 của huyện Thới Lai cho thấy nhóm đất nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn, có xu thế giảm (89,5% năm 2015 so với 91,8% năm 2010), trong khi đất phi nông nghiệp tăng (9,0% năm 2015 so với 7,2% năm 2010). Số hộ nông nghiệp đã giảm trong 5 năm (2010 - 2015) vì có sự chuyển dịch lao động từ nông nghiệp sang các ngành nghề khác do quá trình đô thị hóa của thành phố đang diễn ra mạnh mẽ. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy có sự phân tầng rõ rệt về qui mô sở hữu đất đai của nông hộ, nhóm hộ có diện tích trung bình 0,8 - 1,5 ha chiếm đa số.
Từ khóa: Nông hộ, nông nghiệp, phi nông nghiệp, Sự chuyển dịch, sử dụng đất đai

Article Details

Tài liệu tham khảo

Chi cục Thống kê huyện Thới Lai, 2015. Niên giám thống kê tình hình kinh tế-xã hội huyện Thới Lai năm 2015.

Chính phủ, 2012. Nghị định số 42/2012/NĐ-CP ngày 07/10/2012 của Chính phủ về “Quản lý và sử dụng đất trồng lúa”.

Chính phủ, 2013. Nghị quyết số 57/NQ-CP ngày 04/5/2013 của Chính phủ về “Quy hoạch sử dụng đất đai đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất 05 năm (2011-2015) của thành phố Cần Thơ”

Đỗ Thiên Kính, 2002. Tìm hiểu phân tầng xã hội trong lịch sử và áp dụng vào nghiên cứu phân hóa giàu nghèo ở nước ta hiện nay. Tạp chí xã hội học-Viện Hàn Lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, số 1 (77), 51-58.

Dương Ngọc Thành, Lâm Huôn, Phạm Đức Thuần, Nguyễn Quang Tuyến, Nguyễn Công Toàn, 2015. Đánh giá hiệu quả sản xuất các mô hình canh tác trên địa bàn huyện Thới Lai, thành phố Cần Thơ. Kỷ yếu hội thảo “Chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp sau những năm đổi mới vùng ven biển ĐBSCL”, 15/03/2015, UBND thành phố Cần Thơ, 25-36.

Lê Cảnh Dũng, 2010. Tích tụ đất đai và hiệu quả kinh tế theo quy mô đất đai trong nông thôn Đồng bằng sông Cửu Long: Trường hợp nghiên cứu ở tỉnh An Giang. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ. 15a:293-302.

Nguyễn Đình Tấn, 2008. Xu hướng biến đổi phân tầng xã hội ở Việt Nam trong quá trình phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. Tạp chí xã hội học-Viện Hàn Lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, số 2 (102), 5-15.

Nguyễn Duy Cần và Vromant, N., 2009. PRA - Đánh giá nông thôn có sự tham gia của người dân. Sách chuyên khảo, Nhà xuất bản Nông nghiệp. TP. Hồ Chí Minh, 72 trang.

Quốc hội, 2013a. Hiến pháp Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.

Quốc hội, 2013b. Luật đất đai năm 2013. Luật số: 45/2013/QH13.

Sở Nông nghiệp và PTNT Thành phố Cần Thơ, 2015. Thực trạng và xu hướng phát triển nông nghiệp và nông thôn Thành phố Cần Thơ giai đoạn 2004 – 2015.

Stephanie, A., Wim, P., Katrien, D., Pablo, T. and Jokoen, G., 2014. Typology construction, a way of dealing with farm diversity. General guideline for humidtropics. Proceeding of workshop, 11-13 March 2014. Wageningen University, The Netherlands.

UBND huyện Thới Lai, 2010. Báo cáo tổng kết hàng năm của UBND huyện Thới Lai và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (2011 - 2015).

UBND huyện Thới Lai, 2015. Điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội huyện Thới Lai đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030.

UBND thành phố Cần Thơ, 2013. Công văn số 3625/UBND-KT ngày 07/8/2013 của UBND thành phố Cần Thơ về “chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2011-2015) cho 9 quận và huyện của TP. Cần Thơ”.

UBND thành phố Cần Thơ, 2014. Quyết định số 791/QĐ-UBND ngày 17 tháng 3 năm 2014 của UBND thành phố Cần Thơ về việc phê duyệt Đề cương “Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2011-2015) của huyện Thới Lai, thành phố Cần Thơ”.