Đánh giá hiện trạng kỹ thuật và tài chính của mô hình nuôi cá trong ruộng lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long

Abstract

In recent years, rice-fish systems was adopted in the Mekong Delta. In this study, we use the survey data from 205 rice-fish farmers at Hau Giang, Vinh Long, Dong Thap province and Can Tho City, to analysis the production and profit status of fish culture component in the rice-fish systems as well as investigate the factors affecting fish yield and profit of fish culture. The average net yield of all cultured fish in all provinces and city from 597 to 734 kg/ha/crop while the net return varies from 3.49 to 9.98 million VND/ha/crop. Net fish yield and profit significantly increase with fish stocking density while net fish yield and profit significantly decrease with late in stocking time, increasing culture areas as well as apply three rice crops per year. Late flood, low flooded water, lack of natural food for fish, fish poaching as well as low fish survival rate, lack of contract for fish selling and poor fish culture technologies are the main problems for fish culture. Supplying water in early fish culture period, increasing fish stocking density, increasing natural food by ratoon crop, training of fish culture technologies, group cooperation and marketing outlets are the main suggestions for further improvement of fish culture in the rice-fish systems.

Tóm tắt

Hiện nay, mô hình lúa-cá vẫn còn canh tác ở Đồng bằng sông Cửu Long. Trong bài báo này, chúng tôi phân tích số liệu điều tra từ 205 nông hộ canh tác lúa - cá ở tỉnh Hậu Giang, Vĩnh Long, Đồng Tháp và thành phố Cần Thơ để đánh giá hiện trạng kỹ thuật và lợi nhuận của hợp phần cá trong mô hình lúa - cá cũng như tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận từ cá nuôi. Năng suất của tất cả các loài cá nuôi ở các tỉnh thành dao động từ 597 - 734 kg/ha/vụ. Lợi nhuận ròng từ cá dao động từ 3,49 - 9,98 triệu đồng/ha/vụ. Năng suất và lợi nhuận ròng từ cá tăng khi tăng mật độ thả cá. Năng suất và lợi nhuận ròng từ cá giảm với việc thả cá muộn, tăng diện tích nuôi và áp dụng 3 vụ lúa/năm. Lũ về muộn, mực nước lũ thấp, thiếu thức ăn tự nhiên, trộm cắp cá, tỷ lệ sống của cá thấp và thiếu hợp đồng mua bán cá thịt là những khó khăn trở ngại của mô hình nuôi cá trong ruộng lúa. Chủ động cung cấp nước từ đầu vụ, tăng mật độ thả cá, dưỡng lúa chét, tăng cường tập huấn nuôi cá, tổ chức nhóm nuôi và tìm đầu ra ổn định cho cá thịt là những  giải pháp để cải tiến mô hình nuôi cá trong ruộng lúa.