Ứng dụng phương pháp tối ưu hóa trong sử dụng đất nông nghiệp tại huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang

Abstract

Agriculture is responsible for a major portion in the economic sector of Vi Thuy district, so land use planning for agriculture plays an important role for economic development of the district. Factors affected the implementation of agricultural and land-use plan were benefit, labor demand and interest of farmers. The changes of land use or cropping systems of farmers were depended on market, especially, the price of products. For sustainable development, land-use has to meet the socio-economic and environmental purposes. By using optimization method and land valuation method, the decision makers use these results to select suitable land use types which depend on local objectives and conditions. From that, the scenarios of land use plan with more efficiency in terms of socio-economic and environment were proposed for suitable with physical conditions of the district. Results of application of multipurpose utility fuzzy optimization mathematic model showed that the scenario with weighted 0.2, optimized 05 objective function that met with profit, labor requirements, capital efficiency, physical suitable land and environment, labor requirements and development targets of district were an highest optimization scenario.

Tóm tắt

Nông nghiệp là ngành kinh tế chiếm tỷ trọng lớn của huyện Vị Thủy, vì vậy việc quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp là hết sức quan trọng trong phát triển kinh tế của huyện. Tuy nhiên, việc quy hoạch sử dụng đất của huyện bị chi phối bởi yếu tố lợi nhuận của kiểu sử dụng đất, yêu cầu lao động và tâm lý của người dân. Việc thay đổi mục đích sử dụng đất hay cơ cấu cây trồng của người dân phụ thuộc vào thị trường, nhất là về giá cả của nông sản phẩm. Do đó, việc cân bằng các mục tiêu kinh tế, xã hội và môi trường là cần thiết để đảm bảo cho một nền nông nghiệp phát triển bền vững. Để lựa chọn phương án bố trí sử dụng đất đai phù hợp, phương pháp đánh giá đất đai tự nhiên và mô hình tối ưu hóa đa mục tiêu là phương pháp khả thi có thể giúp các nhà ra quyết định có các lựa chọn khác nhau trong bố trí việc sử dụng đất tùy theo định hướng và điều kiện thực tế của địa phương. Trong đề tài, phương án tối ưu hóa với bộ trọng số 0,2 cho các hàm 05 mục tiêu là lợi nhuận, yêu cầu lao động, hiệu quả đồng vốn, thích nghi đất đai và môi trường, với các ràng buộc về diện tích thích nghi, yêu cầu lao động và chỉ tiêu phát triển của địa phương là phương án tối ưu nhất, được đánh giá là phù hợp với điều kiện của huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang.