Nguyễn Mỹ Hoa * , Nguyễn Hồng Giang , Trần Sơn Tùng Võ Thị Gương

* Tác giả liên hệ (nmhoa@ctu.edu.vn)

Abstract

The study was conducted to investigate salinisation of soil and water in Binh Đai district, Ben Tre province by determining  pH, EC, SAR and ESP in canal water and soil saturation extract at three agricultural and aquacultural models which are (1) rice-water melon-water melon in zone 1 with salinity < 4‰,  (2) rice integration with fresh water prawn (Macrobrachium rosenbergii) in rainy season – marine shrimp (Penaeus monodon) in dry season and (3) rice in rainy season – marine shrimp in dry season in zone 4 with salinity >10 ‰. Results showed that in zone 1, at the end of the dry season, salinity of cannal water increased up to 4‰, SAR was 3,68-6,21; but soil salinity was low. At zone 4 on the two models, soil and water salinity, SAR and ESP were low during the rice crop. In the dry season during shrimp cultivation, salinity was high (5,59- 16,06‰), SAR was 8,8-49,2, ESP was 11,7-42,5 in cannal water; soil salinity was high (5,47-9,34), SAR was 13,9-25,0, ESP was 17,28-27,31 in soil saturation extract; hence, soil was at sodificated level. The results also showed that soil was at sodificated level in the dry season, but soil salinity can be leached in the rainy season for rice cultivation. However, due to climate change, saline water may intrude early and largely into land and, soil may be at risk of sodification. Therefore, care should be taken in selecting the farming system.
Keywords: Salinity, SAR, ESP, rice- shrimp, rice integration with fresh water prawn

Tóm tắt

Đề tài được thực hiện nhằm khảo sát sự mặn hóa trong đất và nước kênh ở huyện Bình Đại, tỉnh Bến Tre qua khảo sát pH, EC, chỉ số SAR, và ESP trong nước kênh và dung dịch đất trích bão hòa trên các mô hình  lúa – dưa hấu- dưa hấu ở tiểu vùng 1 có độ mặn < 4‰, mô hình lúa xen tôm càng xanh mùa mưa – tôm sú mùa khô và mô hình lúa mùa mưa – tôm sú mùa khô ở tiểu vùng 4 ven biển có độ mặn cao >10‰. Kết quả cho thấy ở tiểu vùng 1 vào cuối mùa khô, độ mặn nước kênh tăng cao 4‰, SAR đạt 3,68-6,21, độ mặn trong đất thấp. Ở tiểu vùng 4 trên cả 2 mô hình canh tác, độ mặn, SAR, và ESP đạt thấp trong vụ lúa. Trong vụ nuôi tôm, độ mặn nước kênh tăng cao (5,59- 16,06‰), SAR đạt 8,8-49,2, ESP đạt 11,7-42,5, độ mặn trong đất cao (5,47-9,34mS/cm)), SAR đạt 13,9-25,0, ESP đạt 17,28-27,31, đất bị sodic hóa. Kết quả này cho thấy đất đạt mức độ sodic trong mùa khô, nhưng có thể được rửa mặn trong mùa mưa khi canh tác lúa. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, mặn có thể xâm nhập sớm và sâu vào nội đồng dẫn đến nguy cơ gây sodic hóa, nên cần được quan tâm khi áp dụng các mô hình canh tác.
Từ khóa: độ mặn, SAR, ESP, lúa-tôm, lúa xen tôm càng xanh

Article Details

Tài liệu tham khảo

Bohn, H., McNeal, B., and O’Connor, G., 1979. Soil chemistry. John Wiley & Sons, Toronto.

Doorenbos, J. and Kassam, A.H. 1979. Yield response to water. FAO Irrigation and Drainage Paper No. 33. Rome, FAO.

Kamphorst, A., and Bolt, G.H., 1978. Saline and sodic soils. In: G.H. Bolt and M.G.M.Bruggen Wert, Eds. Soil chemistry.A. Basic elements. 2nd ed. Elsevier Scientific. Amsterdam. Pages 171-191.

Lâm Văn Tân, Võ Thị Gương, Châu Minh Khôi và Đặng Văn Tặng. 2014. Ảnh hưởng của ngập mặn đến diễn tiến của Natri và khả năng phóng thích đạm, lân đễ tiêu trong điều kiện phòng thí nghiệm. Tạp chí Đại học Cần Thơ. 32(2014)33-39.

Lê Quang Trí, Võ Thị Gương, Nguyễn Hữu Kiệt. 2009. Đánh giá sự thay đổi chất lượng đất nuôi tôm mặn – lợ vùng ven biển tỉnh Sóc Trăng. Nhà xuất bản Nông nghiệp.

Ngô Ngọc Hưng, 2001. Tính chất tự nhiên và những tiến trình làm thay đổi độ phì nhiêu đất Đồng bằng sông Cửu Long. Nhà xuất bản Nông Nghiệp. 471 trang.

Nguyễn Thanh Tường, 2013. Chọn giống lúa và kỹ thuật canh tác lúa cho mô hình lúa –tôm ở tỉnh Bạc Liêu. Luận án Tiến sĩ Nông nghiệp, khoa Nông Nghiệp & SHƯD, Trường Đại học Cần Thơ.

Nguyễn Văn Bo, Nguyễn Thanh Tường, Nguyễn Bảo Vệ, Ngô Ngọc Hưng. 2011. Ảnh hưởng của biện pháp quản lý nước mặn trên diễn biến pH, EC và năng suất lúa trên đất lúa tôm. Tạp chí Khoa học đất. Số 36(2011):137-141.

Richards, L.A., 1954. Saline and Alkali soils: Diagnosis and Improvement. USDA agriculture Research Service Handbook 60, accesed on 29 Dec 2015, available at: http://www.ars.usda.gov.

Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Bến Tre. 2010. Báo cáo Qui hoạch phát triển Nông thôn 2010.