Phân vùng rủi ro trong sản xuất nông nghiệp dưới tác động của xâm nhập mặn ở tỉnh Bạc Liêu

Abstract

This study was conducted to identify risk areas due to sea-water intrusion and sea level rise inducing inundation in order to support decision-makings for agricultural production under possible impacts of climate change-sea level rise in BacLieu province. The participatory rural appraisal approach (PRA) was used to collect data as it is rather quick and effective with multiple stakeholders’ involvement. The integrated approach of physical land evaluation (developed by FAO in 1976) and GIS tools was used to identify agricultural areas at risk. Results showed that agricultural production in the study area was strongly sensitive by sea-water intrusion. The areas at risks in agriculture were classified into two levels of high risk and productivity loss. Brackish and sea water-dominated sub-regions with rice-shrimp and aquaculture cropping system were of higher risk in comparison to that of the freshwater-dominated sub-region. The risk areas changed according to the upstream discharge from the Mekong river and local rain patterns of the area; sea water intrusion in the year of abundant rainfall might lead to severe damages in comparison to those of the average and dry years.

Tóm tắt

Nghiên cứu xác định những vùng chịu rủi ro do xâm nhập mặn và ngập lũ do tác động của nước biển dâng nhằm hỗ trợ việc ra quyết định trong sản xuất nông nghiệp dưới tác động của biến đổi khí hậu tỉnh Bạc Liêu. Phương pháp đánh giá nông thôn có sự tham gia (PRA) được sử dụng nhằm thu thập số liệu nhanh chóng, hiệu quả, có tính đa chiều. Kế thừa phương pháp đánh giá đất đai của FAO (1976) kết hợp các phương pháp bản đồ bằng công nghệ GIS để xác định vùng sản xuất nông nghiệp bị rủi ro. Kết quả cho thấy sản xuất nông nghiệp vùng nghiên cứu chịu ảnh hưởng rất lớn bởi biến động của xâm nhập mặn. Vùng rủi ro trong canh tác nông nghiệp được phân thành hai cấp độ: rủi ro cao và giảm năng suất. Theo đó, tiểu vùng sinh thái lợ và mặn với hai mô hình canh tác chính là lúa-tôm và tôm-thủy sản kết hợp có nguy cơ rủi ro cao hơn tiểu vùng sinh thái ngọt. Diện tích rủi ro biến động theo sự thay đổi của lưu lượng nước ngọt đến từ thượng nguồn sông Mê-kông và mưa tại chỗ; xâm nhập mặn trong năm mưa nhiều dự báo sẽ gây rủi ro cao hơn năm bình thường và năm khô hạn.