Đinh Hồng Thái * Lê Minh Tường

* Tác giả liên hệĐinh Hồng Thái

Abstract

The research was conducted in the laboratory and nethouse of the Department of Plant Protection, College of Agriculture and Applied Biology, Can Tho University to screen actinomycetes able to control sheath blight disease caused by Rhizoctoniasolani. Results showed that three actinomyces isolates, CT-ST1b, TO-VL4b and TB-VL2 reduced the mycelial growth of R. solani by the diameter of mycelial growth on PDA medium with 0.0, 6.0 and 10.0 mm, respectively comparing to 90.0 mm in control treatment at 5 days after inoculation. Besides, six isolates of CT-ST1b, TO-VL4b, TB-VL2, CB-TG8, TO-VL11b and BM-VL9 were not able to form sclerotia until 15 days after testing. In net-house condition, these actinomyces isolates, CT-ST1b, TO-VL4b and TB-VL2, were able to limit sheath blight disease. Of which, the treatment of TB-VL2 applied before and 2 days after inoculaton showed the high ability to control the disease and was not different significantly with Validacin 5L treatment at 21 days after testing, such as: the ratio of diseased tillers was 58.4%, reduction in disease incidence was 4.4% and relative length of lesion was 20.7% comapring to 50.8%, 44.7% and 20.4%, respectively, of the Validacin 5L treatment.
Keywords: Actinomycetes, biological control, Rhizoctoniasolani, sheath blight disease

Tóm tắt

Thí nghiệm được thực hiện tại phòng thí nghiệm và nhà lưới của bộ môn Bảo vệ Thực vật, Khoa Nông nghiệp và Sinh học Ứng dụng, Trường Đại học Cần Thơ nhằm tìm ra các chủng xạ khuẩn có hiệu quả quản lý bệnh đốm vằn do nấm Rhizoctoniasolani Kuhn gây ra. Kết quả cho thấy 3 chủng xạ khuẩn CT-ST1b, TO-VL4b, TB-VL2 cho hiệu quả cao trong ức chế sự phát triển sợi nấm so với nghiệm thức đối chứng thể hiện qua đường kính khuẩn lạc phát triển trong môi trường PDA thấp và ổn định nhất lần lượt 0,0 mm, 6,0 mm, 10,0 mm và đối chứng là 90,0 mm ở thời điểm 5 ngày sau thí nghiệm. Bên cạnh đó, 6 chủng xạ khuẩn CT-ST1b, TO-VL4b, TB-VL2, CB-TG8, TO-VL11b, BM-VL9 không có sự hình thành hạch nấm đến thời điểm 15 ngày sau thí nghiệm. Ở điều kiện nhà lưới, ba chủng xạ khuẩn CT-ST1b, TO-VL4b, TB-VL2 có khả năng hạn chế bệnh đốm vằn hại lúa. Trong đó, chủng xạ khuẩn TB-VL2 ở thời điểm xử lý phun trước + phun sau cho hiệu quả cao và tương đương với thuốc Validacin 5 L kéo dài cho đến thời điểm 21 ngày sau khi lây bệnh như tỷ lệ chồi lúa bị nhiễm bệnh là 58,4%, hiệu quả giảm tỷ lệ bệnh 44,4% và chiều cao tương đối vết bệnh là 20,7%, ở nghiệm thức thuốc Validacin 5L từng tự là 50,8%; 44,7% và 20,4%.
Từ khóa: Bệnh đốm vằn, phòng trừ sinh học, Rhizoctonia solani, xạ khuẩn

Article Details

Tài liệu tham khảo

Bùi Thị Hà, 2008. Nghiên cứu xạ khuẩn thuộc chi Streptomyces sinh chất kháng sinh chống nấm gây bệnh trên cây che ở Thái Nguyên. Luận văn thạc sĩ sinh học. Trường Đại học Thái Nguyên. Thái Nguyên.

Đặng Thị Kim Uyên, 2010. Khảo sát môi trường nuôi cấy và hiệu quả của xạ khuẩn Streptomyces sp. chủng SOFRI 1 đối kháng với bệnh do nấm Fusarium solani trên chanh volka (Citrus volkarmeriana). Luận văn thạc sĩ chuyên ngành bảo vệ thực vật. Trường Đại học Cần Thơ. Cần Thơ.

Datta, K., N. Baisakh, K.M. Thet, J. Tu and S.K. Datta, 2002. Pyramiding transgenes for multiple resistance in rice against bacterial blight, yellow stem borer and sheath blight. Theoretical and Applied Genetics 106: 1-8.

Gomez, K.A. and A.A. Gomez, 1984. Statistical procedures for agricultural research. , John Wiley & Sons, Inc. Canada. 704.

Kazempour, M.N., 2004. Biological control of Rhizoctonia solani, the causal agent of rice sheath blight antagonistics Bacteria greenhouse and field conditions. Plant pathology journal, 3(2): 88-96.

Lê Đình Quyền, Đỗ Thị Tuyên, Quyền Đình Thi và Nguyễn Ngọc Dũng, 2010. Nghiên cứu khả năng ức chế, tính chất lí hóa cơ bản của dịch nuôi cấy chủng Psuedomonas D9A33.1 đối với nấm Fusarium oxysporum và Rhizoctonnia solani. Trong Hội nghị khoa học kỹ niệm 35 năm Viện khoa học và công nghệ Việt Nam tháng 10/2010, Hà Nội. Viện khoa học và công nghệ Việt Nam. Hà Nội. Trang 233-238.

Lê Hữu Hải, 2008. Hiệu quả qui trình quản lý bền vững bệnh đốm vằn, cháy lá và vàng lá lúa tại một cộng đồng sản xuất thâm canh lúa cao sản ở huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang. Luận văn tiến sĩ ngành nông nghiệp. Trường Đại học Cần Thơ. Cần Thơ.

Lê Minh Tường, 2014. Hiệu quả của xạ khuẩn trong phòng trị bệnh thán thư hại Gấc do nấm Colletotrichum spp. gây ra. Hội thảo Quốc gia Bệnh hại thực vật Việt Nhà xuất bản Nông nghiệp. Hà Nội. Trang 238-248.

Nguyễn Ngọc Đệ, 2009. Giáo trình cây lúa. Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh. TP. Hồ Chí Minh. 244 trang.

Nguyễn Thị Thu Nga, 2003. Khảo sát đặc tính sinh học, khả năng đối kháng của vi khuẩn Burkholderia cepacia TG17 đối với nấm Rhizoctonia soalni Kuhn và tìm môi trường nhân nuôi vi khuẩn này. Luận văn tốt nghiệp thạc sĩ, Trường Đại học Cần Thơ. Cần Thơ.

Nguyễn Văn Hùng, 2010. Nghiên cứu biện pháp phòng trừ nấm Rizocotnia solani gây bệnh lở cổ rể và nấm sclerotium rolfsii gây bệnh héo rũ gốc mốc trắng hại cà chua tại Hà Nội và phụ cận. Luận văn thạc sĩ nông nghiệp, trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội. Hà Nội.

Phạm Hoàng Oanh, 1998. Khảo sát sự đa dạng của nấm Rhizoctonia solani thu thập tại ba vùng có tập quán canh tác khác nhau trong tỉnh Tiền Giang. Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ. Cần Thơ.

Phạm Văn Kim và T.W. New, 2003. Nghiên cứu sử dụng vi khuẩn đối kháng Burkholderia cepacia TG17 để quản lý bệnh đốm vằn (khô vằn) hại lúa một cách bền vững tại Đồng bằng sông Cửu Long. Tập chí khoa học Đại học Cần Thơ chuyên ngành Bảo vệ thực vật.

Prasad, B.N. and M.R. Kumar, 2011. Comparative Efficacy of Different Isolates of Trichoderma Spp. Against Rhizoctonia Solani, Incitant of Sheath Blight of Rice. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 1(3): 107-111.

Sharma, N. R., P.S. Teng and F.M. Olivares, 1990. Comparison of assessment methods for rice sheath blight disease. International rice research newsletter, Vol 15: 20-24.

Võ Thanh Hùng, 2013. Khảo sát hiệu quả của vi khuẩn vùng rễ chống lại bệnh đốm vằn hại lúa do nấmRhizoctonia solani Kuhn trong điều kiện nhà lưới. Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ. Cần Thơ.