Tang Bao Toan * Trần Văn Việt

* Tác giả liên hệ (baotoancckt@gmail.com)

Abstract

The status of fishing in the flood season in the Mekong Delta was studied from August to Decemeber 2014 in the upstream (An Giang and Dong Thap provinces) and mid-stream (Can Tho and Vinh Long provinces). The survey was conducted on 160 households, also weekly sampling was done on gill net and long fence trap net to identify species composition, size and regression between yield and various flood levels on the fishing gears. Results showed that water level in the upstream and mid-stream of the rice field was 40-120 cm and 30-60 cm, respectively. This study identified 65 and 40 species in the upstream and mid-stream. Gill net, long fence trap net and barrier net predominated in the fishing gears, the fishes were caught in small size compare to the maximum size of each species, fishing efforts are increasing, the illegal fishing gears are developing and mesh size of the net is gradually smaller in all fishing gears. Aquatic resources was declined about 50-70% comparing to 10 years ago, because of pesticide utilization, less flood in recently years, dykes construction to prevent flood for agriculture development, it caused negative impacts to aquatic resource. There were less regression between yield and various flood levels.
Keywords: Barrier net, flood, long fence trap net, gill net, species composition

Tóm tắt

Tình hình khai thác thủy sản mùa lũ ở Đồng bằng sông Cửu Long được nghiên cứu từ tháng 8-12 năm 2014 ở hai khu vực thượng nguồn (TN) và giữa nguồn (GN) bao gồm bốn tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ và Vĩnh Long. Nghiên cứu đã khảo sát 160 hộ khai thác thủy sản và thu mẫu cá hàng tuần bằng lưới rê và dớn trong mùa lũ ở vùng nghiên cứu. Kết quả thấy rằng mức nước trên ruộng ở vùng TN dao động 40-120 cm và GN là 30-60 cm, đã xác định được 65 loài cá ở vùng TN và GN là 40 loài. Lưới rê, dớn và lú là ngư cụ chiếm tỷ lệ nhiều nhất. Kích cỡ cá khai thác rất nhỏ so với kích cỡ tối đa của loài, cường lực khai thác ngày càng cao, ngư cụ có mắt lưới nhỏ, ngư cụ bị cấm được sử dụng ngày càng nhiều. Nguồn lợi cá suy giảm khoảng 50-70% so với 10 năm trước đây, do ảnh hưởng từ thuốc bảo vệ thực vật, nước lũ ngày càng ít, đê bao ngăn lũ làm ảnh hưởng xấu đến sự phát triển nguồn lợi thủy sản. Sự tương quan giữa mức nước và năng suất khai thác là không đáng kể.  
Từ khóa: Thành phan loài, Dớn, Lưới rê, Lú, Nguồn lợi thủy sản

Article Details

Tài liệu tham khảo

Dalgaard, P., 2002. Introductory statistics with R - statistic and computing, Springer Science +Business LLC, 267 p.

Faraway, J. J., 2005. Linear models with R, texts in statistical science by Chapman &Hall/CRC, 229 p.

Faraway, J. J., 2006. Extending the linear model with R: generalized linear, Mixed, effects and Non-parameters regression models. Chapman & Hall/CRC, 301 p.

Lê Anh Tuấn, 2009. Tổng quan về nghiên cứu biến đổi khí hậu và các hoạt động thích ứng ở miền Nam Việt Nam, Hội thảo “Cùng nỗ lực để thích ứng biến đổi khí hậu” CSRD - Acacia – Both ENDS – IVM, Thành phố Huế, Việt Nam. 11-13 tháng 5.

MRC, 2013. Rapid basin wide hydro power sustainability assessment tool, 63pp.

Phạm Xuân Phú, 2012. Tác động của nguồn lợi thủy sản lên sinh kế của người dân dễ bị tổn thương ở tỉnh An Giang. Tạp chí khoa học, ĐH An Giang, (01): 1 – 7.

Poulsen, A.F, K.G. Hortle, J. Valbo-Jorgensen, S. Chan, C.K.Chhuon, S. Viravong, K. Bouakhamvongsa, U. Suntornratana, N. Yoorong, Nguyễn Thanh Tùng, và Trần Quốc Bảo, 2013. Phân bố và sinh thái một số loài cá sông quan trọng ở hạ lưu sông Mê Công, Ủy hội sông Mê Công, 120 trang.

Thái Ngọc Trí, Hoàng Đức Đạt và Nguyễn Văn Sang, 2012. Nghiên cứu sự đa dạng sinh học khu hệ cá ở vùng đất ngập nước Búng Bình Thiên, Tỉnh An Giang. Tạp chí Sinh học, 34(3SE): 21-29.

Tổng cục Thống kê, 2014. http://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=217, download, 1/3/2015

Trần Văn Việt, 2013. Vai trò và tiềm năng của ngành thủy sản đối với sự phát triển kinh tế của Đồng bằng sông Cửu Long. Tạp chí Đại học Cần Thơ, (27): 136-144.

Trương Thị Nga, Nguyễn Công Thuận và Nguyễn Minh Thư, 2007. Hiện trạng khai thác thủy sản và nhận thức của người dân về chính sách bảo vệ nguồn lợi thủy sản ở ấp Bình An- Thạnh Lợi, xã Vĩnh Thạnh Trung, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang. Tạp chí ĐH Cần Thơ, (7): 112-120

Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp, 2014. Triển khai Chương trình Bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản tỉnh Đồng Tháp đến năm 2020 theo Quyết định số 188/QĐ-TTg ngày 13 tháng 02 năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ, 10 trang.

Viện Quy Hoạch Thủy Lợi Miền Nam, 2011. Quy hoạch tổng thể thủy lợi Đồng bằng sông Cửu Long trong điều kiện biến đổi khí hậu và mực nước biển dâng, 27 trang.