Lâm Thị Việt Hà * , Koen Dewettinck , Kathy Messens , Hà Thanh Toàn , Phùng Thị Hằng Trần Nhân Dũng

* Tác giả liên hệ (ltvha@ctu.edu.vn)

Abstract

This study is done to enhance the morphology and anatomy data of twenty cocoa cultivars (Theobroma cacao L.) which widely grow in the Southern Vietnam. Reproductive organs and plant organs were analysed and compared based on the morphological characteristics and anatomical tissue. These cocoa clones analysis refered from established procedures. Two hybrid groups comprised Criollo characteristic and Forastero features. The Forastero hybrid group included TD 5, TD 6, TD 7, TD 9, TD 11, TD 13, CT 5, CT 6, CT 21 with Amelonado pod set and yellow-orange yellow peel. The Criollo hybrid group showed Criollo charactaristics with Cundeamore/Angoleta pod set (CT 7, CT 8, CT 9, TD 1, TD 2, TD 8, TD 12, TD 14,TD 3, TD 6, TD 10) and red-orange red peel (TD 3, TD 6, TD 10). The tissue anatomy and floral description were not different among samples. This work showed significant results for further biomolecular researches and contributed in to breeding programmes, conservation and variety of selection activities.
Keywords: Cocoa, pod set, floral description, morphology

Tóm tắt

Với mục tiêu lập cơ sở dữ liệu đầy đủ hơn từ hình thái giải phẫu (cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản) đến cấu trúc gen của 20 dòng Cacao (Theobroma cacao L.) nổi trội được chọn lựa và đang được trồng phổ biến tại miền Nam Việt Nam. Các dòng thí nghiệm trong nghiên cứu này đã được mô tả lại chi tiết hơn, kế thừa và sử dụng các kết quả của các tác giả trước để so sánh, bổ sung. Kết quả phân biệt được 2 nhóm lai: nhóm lai mang tính trạng Forastero và nhóm lai mang đặc tính Criollo. Nhóm mang tính trạng Forastero: TD 5, TD 6, TD 7, TD 9, TD 11, TD 13, CT 5, CT 6, CT 21 với trái dạng Amelonado, vỏ màu vàng hoặc vàng cam khi chín. Nhóm lai mang dạng hình Criollo: CT 7, CT 8, CT 9, TD 1, TD 2, TD 8, TD 12, TD 14 với trái dạng Cundeamor hoặc Agoleta; và trái màu đỏ vàng hoặc đỏ cam khi chín (TD 3, TD 6, TD 10). Cấu tạo giải phẫu hoa, cấu trúc mô lá và thân non tương tự nhau giữa 20 dòng khảo sát. Kết quả này là bước đầu cho nghiên cứu về sinh học phân tử các dòng Cacao Việt Nam, đồng thời có ý nghĩa tích cực cho chương trình lai tạo giống Cacao, bảo tồn và thu thập giống trong tương lai.
Từ khóa: Cacao, đặc tính trái, hoa đồ, hình thái giải phẫu

Article Details

Tài liệu tham khảo

Almeida, A. A. F. D., & Valle, R. R. (2007). Ecophysiology of the cacao tree.Brazilian Journal of Plant Physiology, 19(4), 425-448.

Braudeau, J.,1969. Le Cacaoyer. NXB Nông Nghiệp (Đoàn Bá Phương dịch, 1984):5-35.

Beleke F.L, A.J. Kenedy, C. Mc David, F.B. Lauckner & I. Bekele. 1994. Numerical taxonomic studies on cacao (Theobroma cacao L.) in Trinidad. Euphytica 75:231-240.

Hamon Perla, Marc Seguin, Xavier Perrier and Jean Chirstophe Glaszmann. 2003. Genetic Diversity of Cultivated Tropical Plants. Editions Quae. Science Publishers, Inc.,USA,125-129.

Hardy F., 1960. Cacao manual. Agricutul Sciences Turrialba, Costa Rica, 12.

Cuatrecasae J., 1964. Cacao and its allies: a taxonomic revision of the genus Theobroma. Contributions from the U.S National Herbarium 35: 379-614.

Engelbrecht, C. J. B., & Harrington, T. C., 2005. Intersterility, morphology and taxonomy of Ceratocystis fimbriata on sweet potato, cacao and sycamore.Mycologia, 97(1), 57-69.

Lachenaud P., F. Bonnot and G. Oliver.1999.Use of floral descriptors to study variable in wild cocoa trees (Theobroma cacao L.) in Frence Guiana. Genetic Resources and Crop Evolution 46: 491-500.

Lachenaud, P., Paulin, D., Ducamp, M., & Thevenin, J. M. (2007). Twenty years of agronomic evaluation of wild cocoa trees (Theobroma cacao L.) from French Guiana. Scientia horticulturae, 113(4), 313-321.

Nguyễn Nghĩa Thìn. 2006. Các phương pháp nghiên cứu Thực Vật. NXB ĐH Quốc Gia Hà Nội. 3-17.

Nguyễn Văn Uyển và Nguyễn Tài Sum. 1996. Cây Ca cao trên thế giới và triển vọng ở Việt Nam. NXB Nông Nghiệp. 8-30.

Phạm Hồng Đức Phước. 2009. Kỹ Thuật Trồng Cacao ở Việt Nam. NXB Nông Nghiệp.1-46.

Shri. Mohan Jain and P.M. Priyadarshan. 2009. Breeding Plantation Tree Crops. Springer, New York, USA. 589-591.

Nguyễn Bảo Vệ, Trần Văn Hâu và Lê Thanh Phong, 2011. Giáo trình cây công nghiệp dài ngày, NXB Đại học Cần Thơ. 9.

Trần Văn Hâu và Hồ Thị Ngân, 2011. Kết quả bước đầu về bình tuyển cây ca cao (Theobroma cacao L.) đầu dòng tại Cần Thơ. Tạp chí NN&PTNT chuyên đề giống cây trồng, vật nuôi, tập 1, tháng 6/2011: 120-127.

Trần Công Khánh. 1981. Thực tập hình thái giải phẫu thực vật. NXB KHKT

Eseau, K. 1967. Plant anatomy. Second edition. John Wliey & Sons. Inc. N.Y. London. Sydney.

Urquhart, D. H. 1955. Cocoa. Longman green and CO., London.

Wood, G. A. R., & Lass, R. A. 2008. Cocoa. John Wiley & Sons, London, UK.