Phạm Kim Sơn * , Huỳnh Thị Ngọc Linh , Lê Văn Vàng Châu Nguyễn Quốc Khánh

* Tác giả liên hệ (pkson@ctu.edu.vn)

Abstract

Population dynamics of the sweet potato weevil (Cylas formicarius) in two consecutive sweet potato crop seasons and in a whole year was surveyed by using synthetic sex pheromone traps at Binh Minh and Binh Tan districts (Vinh Long province). In a crop season survey, the population density of C. formicarius was low in the vegetative period, increased rapidly from tuber bearing to harvest of sweet potato. Otherwise, there was an accumulation of C. formicarius density from the first to the second crop season. In a whole year survey, C. formicarius adults appeared throughout the year with the density was much depended upon the status of tuber bearing of sweet potato in field.
Keywords: Cylas formicarius, sex pheromone trap, monitoring, population density

Tóm tắt

Diễn biến mật số quần thể của sùng khoai lang (Cylas formicarius) trong hai vụ khoai liên tiếp và trong cả năm đã được khảo sát bằng biện pháp đặt bẫy pheromone giới tính tổng hợp tại huyện Bình Minh và huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long. Trong một vụ khoai, mật số quần thể của sùng khoai lang giữ ở mức thấp vào giai đoạn đầu vụ, bắt đầu tăng vào lúc khoai tạo củ và đạt cao nhất vào giai đoạn thu hoạch. Có sự tích lũy mật số của sùng khoai lang từ vụ 1 sang vụ 2. Trong khảo sát cả năm, kết quả ghi nhận cho thấy thành trùng sùng khoai lang hiện diện quanh năm với mật số quần thể phụ thuộc nhiều vào tình trạng mang củ của khoai trên đồng ruộng.
Từ khóa: Cylas formicarius, bẫy pheromone giới tính, mật số quần thể, sùng khoai lang

Article Details

Tài liệu tham khảo

Ando, T. and R. Yamakawa, 2011. Analyses of lepidopteran sex pheromones by mass spectrometry. Trends in Analytical Chemistry, 30 (7): 990-1002.

Heath, P. R., J. A. Coffelt, P. E. Sonnet, E. I. Proshold, B. Dueben, J. H. Tumlinson, 1986. Identification of sex pheromone produced by female sweet potato weevil, Cylas formicarius elegantulus (Summers). Journal of Chemical Ecology, 12(6): 1489-1503.

Huỳnh Thị Ngọc Linh, Châu Nguyễn Quốc Khánh, Nguyễn Thị Huyền Trang, Phạm Kim Sơn và Lê Văn Vàng, 2012. Nghiên cứu điều kiện thích hợp cho việc áp dụng pheromone giới tính của sùng khoai lang, Cylas formicarius Fab. trên đồng ruộng. Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ, 21b: 54-61.

Huỳnh Thị Ngọc Linh, 2010. Đánh giá hiệu quả phòng trị của pheromone giới tính tổng hợp và nấm xanh (Metarhizium anisopliae Sorokin) đối với sùng khoai lang (Cylas formicarius Fabricius). Luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ ngành Bảo vệ Thực vật, Trường Đại học Cần Thơ, 62 trang.

Lo C., M. Hung and C. Liu, 1992. Replacement of carcinogenic alkylating agent ethylene oxide in the synthesis of (Z)-3-dodecen-1-yl (E)-2-butenoate, sex pheromone of sweet potato weevil, Cylas formicarius elegantulus (Summers) and Cylas formicarius (F.). Journal of Chemical Ecology, 18(2): 95-103.

Mithran, S. and A. S. Subbaraman, 1999. Synthesis of (3Z)-Dodecenyl-(E)-2-butenoate, the pheromone of Sweet Potato Weevil. Mocules 4: 159-164.

Nguyen Cong Hao, Nguyen Cuu Thi Huong Giang, Nguyen Cuu Khoa and Nguyen Thanh Son, 1996. Synthesis and application of insect attractants in Vietnam. Resources, Conservation and Recycling 18: 59-68.

Nguyễn Đức Khiêm, 2006. Giáo trình côn trùng học nông nghiệp. Nhà xuất bản Nông nghiệp Hà Nội, 268 trang.

Nguyễn Văn Huỳnh và Lê Thị Sen, 2011. Côn trùng gây hại cây trồng. Nhà xuất bản Nông nghiệp, 286 trang.

Phạm Kim Sơn, Châu Nguyễn Quốc Khánh và Lê Văn Vàng, 2012. Tổng hợp và đánh giá sự hấp dẫn ngoài đồng của pheromone giới tính sùng khoai lang, Cylas formicarius Fab. Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ, 21b: 116-123.

Sureda, T., C. Quero, B. Pilar, R. Avilés, F. Coll, M. Renou and Á. Guerrero, 2006. Electrophysiological and behavioral responses of a Cuban population of the sweet potato weevil to its sex pheromone. Journal of Chemical Ecology, 32: 2177–2190.

Vang L. V., M. Ishitani, F. Komai, M. Yamamoto and T. Ando, 2006. Sex pheromone of the soybean pod borer, Leguminivora glycinivorella (Lepidoptera: Tortricidae): Identification and field evaluation. Applied Entomology and Zoology, 41(3): 507–513.