Mai Thi Hà * , Văn Phạm Đăng Trí Nguyễn Hiếu Trung

* Tác giả liên hệ (mtha@nomail.com)

Abstract

This study is to assess possible changes of farming systems in the low coastal plain of the Vietnamese Mekong Delta according to changes of (surface) water resources from 2005 to 2013 with the case study of the Nga Nam district, Soc Trang province. Individual interviews with local staffs of relevant departments, group-interviews with representatives of local farmers (via the Participatory Rural Appraisal approach) and household surveys with individual famers were main approaches to collect information and data about past farming systems and possible causes of changes. The obtained results showed that surface water resources and farming systems changed significantly both in terms of space and time and the surface water resources changes were amongst the main causes leading to farming system changes. Moreover, agricultural policies and productivity, and land and labour availability also contributed to farming system changes.

Keywords: Farming system, water resources dynamics, participation

Tóm tắt

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá sự thay đổi của hệ thống canh tác ở vùng đồng bằng ven biển thấp, Đồng bằng sông Cửu Long dựa trên sự thay đổi động thái nguồn tài nguyên nước mặt trong chuỗi thời gian từ 2005 đến 2013; trường hợp nghiên cứu tại huyện Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng. Phương pháp phỏng vấn các nhà quản lí, đánh giá nhanh nông thôn có sự tham gia của người dân địa phương và phỏng vấn nông hộ được thực hiện nhằm thu thập các thông tin, dữ liệu về sự thay đổi hệ thống canh tác và các nguyên nhân ảnh hưởng. Kết quả nghiên cứu cho thấy, nguồn nước mặt và hệ thống canh tác có nhiều biến động cả về không gian và thời gian. Thay đổi của nguồn tài nguyên nước mặt là nguyên nhân chính dẫn đến thay đổi về hệ thống canh tác. Ngoài ra, các yếu tố về chính sách trong nông nghiệp, năng suất, khả năng tận dụng nguồn tài nguyên đất và lao động cũng ảnh hưởng đến thay đổi hệ thống canh tác ở vùng nghiên cứu.

Từ khóa: Hệ thống canh tác, động thái nguồn tài nguyên nước mặt, đánh giá

Article Details

Tài liệu tham khảo

Chu Thái Hoành; Guttman, Hans; Droogers, Peter (2003): Water, Climate, Food, and Environment in the Mekong basin in southeast Asia.

CIA (2010): Assessing the Impact of Flooding on Agricultural Output (U // FOUO).

Đặng Kiều Nhân; Nguyễn Văn Bé; Nguyễn Hiếu Trung (2007): Challenges to sustainable development in the Mekong Delta: Regional and national policy issues and research needs, Chapter 4 - Water Use and Competition in the Mekong Delta, Vietnam.

FAO (1996): Agro-ecological zoning: Guidelines. Rome.

IUCN (2011): Groundwater in the Mekong delta.

Lê Anh Tuấn; Chu Thái Hoành; Miller, Fiona; et al. (2007): Challenges to sustainable development in the Mekong Delta: Regional and national policy issues and research needs, Chapter 1 - Flood and Salinity Management in the Mekong Delta, Vietnam.

Lê Sâm (2006): “Kết quả nghiên cứu xâm nhập mặn phục vụ phát triển kinh tế - xã hội Đồng bằng sông Cửu Long”. NXB Nông nghiệp.,pp. 104–112.

Lenton, Roberto; Muller, Mike; Lenton, Roberto; Muller, Mike (eds.) (2009): Integrated Water Resource Management in Practice - Better Water Management for Development. London, England: Earthscan Ltd. Oxfam. - ISBN: 9781844076499

Nguyễn Hiếu Trung; Văn Phạm Đăng Trí; Võ Thị Phương Linh (2012): Phân vùng sinh thái nông nghiệp ở ĐBSCL: Hiện trạng và xu hướng thay đổi trong tương lai dưới tác động của biến đổi khí hậu. HÀ NỘI.

Nguyễn Thị Mỹ Linh; Nguyễn Văn Bé; Văn Phạm Đăng Trí; et al. (o. J.): “Phân vùng sinh thái nông nghiệp dựa trên động thái tài nguyên nước tại tỉnh Sóc Trăng”. In: Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ.

Suppakom Chivanno; Anond Snidvongs; Wirote Laongmanee; et al. (2005): Vulnerability of Rain-fed Farmers in Lower Mekong River Countries to Climate Change.

Tổng cục Thống kê (2012): Kết quả Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp và thủy sản năm 2011. Hà Nội: NXB Thống Kê.

Văn Phạm Đăng Trí; Võ Thị Phương Linh; Nguyễn Hiếu Trung (2013): “Tác động của thay đổi chế độ thủy văn lên việc sử dụng đất đai trên địa bàn huyện Cầu Kè, Tiểu Cần và Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh”. In: Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ. 25 (2013), pp. 59–67.

Võ Thị Phương Linh; Văn Phạm Đăng Trí; Nguyễn Hiếu Trung; et al. (2013): “Đánh giá động thái thủy văn và sử dụng đất đai ở đồng bằng sông Cửu Long”. In: Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ., pp. 1–8.

Võ-Tòng Xuân; Matsui, Sheigo (1998): Development of farming systems in the Mekong Delta, Vietnam. NXB TP Hồ Chí Minh.