Hồ Quốc Trinh * , Trần Thị Bé Lan Nguyễn Công Hào

* Tác giả liên hệHồ Quốc Trinh

Abstract

The objective of this study is to find the best conditions for the systhesis of two compounds N-(2-hydroxyethyl)-11-azaartemisinin (A) and N-hydroxy-11-azaartemisinin (B) which are highly water dissolvable. The two compounds A and B were synthesized from artemisinin by nucleophilic substitution into the carbonyl function to furnish amide intermediate. The molecular structures of the products were determined by the analysis of the spectrum of IR, 1H-NMR and 13C-NMR. The reaction was optimized using the 2nd level Box Behnken Design model; and the solubility of the products was determined according to Vietnamese Standard (TCVN). The results showed that the two compounds N-(2-hydroxyethyl)-11-azaartemisinin (A) and N-hydroxy-11-azaartemisinin (B) were produced from artemisinin with the yield of 35% and 40%, respectively. In addition, the solubilities of the two obtained derivatives were 12.5 times higher than artemisinin.
Keywords: N-(2-hydroxyethyl)-11-azaartemisinin, nucleophilic substitution

Tóm tắt

Mục đích của nghiên cứu này là tìm điều kiện tốt nhất để tổng hợp hai hợp chất N-(2-hydroxyethyl)-11-azaartemisinin (A) và N-hydroxy-11-azaartemisinin (B) tan tốt trong nước. Hai dẫn xuất A và B được tổng hợp từ artemisinin bằng phản ứng thế thân hạch của ethanolamine vào nhóm carbonyl của artemisinin thông qua hợp chất trung gian amide. Từ đó, cấu trúc phân tử sản phẩm được xác định bằng phương pháp phân tích phổ IR, 1H-NMR và 13C-NMR. Phản ứng được tối ưu hóa theo mô hình bậc 2 của Box Behnken Design và sản phẩm thu được được xác định độ tan theo tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN). Kết quả cho thấy là đã chuyển hóa được artemisinin thành dẫn xuất N-(2-hydroxyethyl)-11-azaartemisinin (A) và N-hydroxyethyl-11-azaartemisinin (B); và hiệu suất tối ưu hóa đạt được là 35% hợp chất (A) và 40% hợp chất (B). Ngoài ra, hai dẫn xuất thu được có độ tan trong nước lớn hơn artemisinin 12,5 lần.
Từ khóa: Azaartemisinin, N-(2-hydroxyethyl)-11-azaartemisinin, phản Ứng thế thân hạch

Article Details

Tài liệu tham khảo

Ajit Shankar Singh, Ved Prakash Verma, Mohammad Hassam, Naikade Niaj Krishna, Sunil K.Puri and Chandan Singh. 2008. Amino-and Hydroxy-Functionalized 11-Azaartemisinins and Their Derivatives, Organic Letters, V.10, No.23.

Bộ y tế. 2009. Dược điển Việt Nam VI, Hội đồng dược điển Việt Nam, Nhà xuất Bản Y học HàNội, Tr. 46-519, PL-135, PL-138.

Jo Alen, Bich Ngan Truong, Van Hung Nguyen and Wim Dehaena. 2011. Synthesis, reactions and biological activity of 11- azaartemisinin and deviratives, ARKIVOC, P.346-369.

Lê Hồng Hinh, Phạm Văn Thân. 2005. Vi Sinh-Ký sinh trùng, Bộ Y Tế, Vụ Khoa học và Đào tạo, Nhà xuất Bản Y học Hà Nội.

Nguyễn Minh Tuyển và Phạm Văn Thiêm (2001), Kỹ thuật hệ thống công nghệ hóa học, Tập 1, NXB Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội.

Phan Đình Châu, Hồ Đức Cường, Trần Thị Mỹ Hạnh, Trần Khắc Vũ, Trương Thị Thanh Nga, Nguyễn Văn Tuyến, Nguyễn Đức Vinh. 2005. Nghiên cứu chuyển hóa artemisinin thành một số dẫn xuất azaartemisinin, Tạp chí Dược học, số 356.