Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến ổn định bờ sông: Trường hợp nghiên cứu tại đoạn sông Chà Và, tỉnh Vĩnh Long
Abstract
This study aimed to analyze the effect of hydrogeological conditions and surcharge loads on the stability of Cha Va’s river banks in Vinh Long province. Satellite images were loaded from Google Earth and used to analyze the current erosion of the river banks and the urbanization process along the river banks. Primary and secondary data such as topographic, geological, hydrological data, and waves induced by ship motions were collected and analyzed. The factor of safety was used to analyze the levels of stability of the river banks. Input data was employed from the primary and secondary data such as geology, water levels, wave load, and surcharge loads due to urbanization. Measured flow velocity was compared with the allowed non-erosion velocity of the bed-sediment to examine the potential erosion caused by flow velocity. The results show that erosion and deposition have been happening along the studied river banks. Flow velocity is one of the reasons causing river bank erosion. The integrated effects of soft soil, water level fluctuation, wave load, and surcharge loads is found to be the cause of instability of the Cha Va's riverbank.
Tóm tắt
Mục tiêu của nghiên cứu này là phân tích ảnh hưởng của các yếu tố địa chất thủy văn và gia tải đến ổn định bờ sông Chà Và, tỉnh Vĩnh Long. Ảnh vệ tinh tải về từ phần mềm Google Earth được sử dụng để đánh giá mức độ sạt lở bờ sông và mức độ đô thị hóa ven sông. Các số liệu sơ cấp và thứ cấp như địa hình, địa chất, thủy văn và sóng tàu được thu thập và phân tích. Hệ số an toàn được sử dụng để phân tích mức độ ổn định bờ sông. Các thông số đầu vào của mô hình được lấy từ các số liệu phân tích các yếu tố địa chất, mực nước, tải trọng sóng và tải trọng do quá trình đô thị hóa. Vận tốc dòng chảy thực đo được so sánh với vận tốc không xói của bùn cát cấu tạo bờ sông để đánh giá khả năng gây xói của vận tốc. Kết quả phân tích cho thấy xói lở và bồi tụ đang diễn ra dọc theo đoạn sông nghiên cứu. Vận tốc dòng chảy là một trong những nguyên nhân gây...
Article Details
Tài liệu tham khảo
Anthony, E. J., Brunier, G., Besset, M., Goichot, M., Dussouillez, P., & Lap, N. V. (2015). Linking rapid erosion of the Mekong River delta to human activities. Scientific Reports, 5(1), 1-12.
Bằng, L. H., Thịnh, L. V., Trí, L. H., Duy, Đ. V., Tỷ, T. V., & Minh, H. V. T. (2021). Nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố địa chất, thủy văn đến ổn định bờ sông Cái Vừng, huyện Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 731, 16-25.
Bishop, A.W. (1955). The use of the slip circle in the stability analysis of slope. Geotechnique, 10, 129-150. https://doi.org/10.1680/geot.1955.5.1.7
Bộ Khoa học và Công nghệ (2012). TCVN 4118:2012 Công trình thủy lợi - Hệ thống tưới tiêu - Yêu cầu thiết kế. http://tieuchuan.mard.gov.vn/ViewDetails.aspx?id=7940&lv=8&cap=1
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (2012). QCVN 04-05:2012/BNNPTNT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia - Công trình thủy lợi - Các quy định chủ yếu về thiết kế. http://tieuchuan.mard.gov.vn/ViewDetails.aspx?id=7939&lv=8&cap=3
Hải, H. Q., & Trinh, V. T. M. (2011). Tương quan xói lở – Bồi tụ một số khu vực lòng sông Tiền, sông Hậu. Tạp chí các khoa học về Trái đất 33(1), 37–44.
Hoành, T. P., & Hùng, P. T. (2016). Mối quan hệ giữa khai thác cát với biến động bờ sông Tiền tại tỉnh Đồng Tháp. Tạp chí Khoa học Trường Đại học An Giang 12(4), 92–103.
Hùng, L. M. (2004). Nghiên cứu dự báo xói lở, bồi lắng lòng dẫn và đề xuất các biện pháp phòng chống cho hệ thống sông Đồng bằng sông Cửu Long. Báo cáo tổng hợp đề tài KC08–15/01–05.
Kixelep, P. G., Altsul, A. D., Danhitsenko, N. V., Kaxpaxon A. A., Griptsenko, G. I., Paskop, N. N., & Xlixki, X. M. (2008). Sổ tay tính toán thủy lực. NXB Xây dựng, 719 trang.
Lộc, N. Đ., Linh, L. T. C., Minh, H. V. T., Luận, T. C., Tho, N. V., Hưng, V. V., & Tỷ, T. V. (2020). Xác định nguyên nhân sạt lở bờ sông theo phương pháp khảo sát thực địa: nghiên cứu tại sông Cái Sắn, thành phố Cần Thơ. Tạp chí Xây dựng 7, 146-151.
Long, V. H., Giang, N. V., Hoành, T. P., & Hòa, P. V. (2019). Ứng dụng công nghệ xử lý ảnh viễn thám trên nền tảng điện toán đám mây (GEE) trong theo dõi biến động đường bờ sông – thí điểm tại sông Cửu Long. Tạp chí khoa học Tự nhiên và Công nghệ – Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, 16(S6), 38–49.
Malarvizhi, K., Kumar, S. V., Porchelvan, P. (2016). Use of High Resolution Google Earth Satellite Imagery in Land use Map Preparation for Urban Related Applications. Procedia Technology, 24, 1835–1842.
Nga, T. N. Q., Thuận, L. T., Hoài, H. C., & Bảy, N. T. (2020). Nghiên cứu ứng dụng mô hình toán và công thức kinh nghiệm đánh giá sự phát triển của hố xói sâu hạ lưu sông Hậu và sông Vàm Nao. Tạp chí Khí tượng Thủy văn, 5, 1–10.
Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Vĩnh Long (2020). Thuyết minh dự án đầu tư, Dự án kè chống sạt lở sông Kênh Chà Và, khu vực phường Đông Thuận, thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long, 42 trang.
Thang, C. N., Hino, T., Lam, L. G., & Quang, C. N. X. (2020). Effects of ship waves on riverbank erosion in the Mekong delta: A case study in An Giang province. Lowland Technology International, 22(3), 24-31.
Thuận, N. N., Tỷ, T. V., Hừng, T. V., Hồng, H. T. C., Nhạn, H. N., Lâm, T.,H., Duy, Đ. V., Hải, T.,K., Tuấn, T. V., Quảng, T. M. (2021). Đánh giá hiệu quả của các công trình kè giảm sóng tại bờ biển Tây tỉnh Cà Mau. Tạp chí Khí tượng Thủy văn, 732, 93-105.
Trí, L. H., Thành, Đ. T., Linh, L. T. C., Thịnh, L. H., & Tỷ, T. V. (2021). Phân tích ảnh hưởng của các yếu tố đến ổn định bờ sông: Trường hợp nghiên cứu tại sông Cái Lân, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang. Tạp chí Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn, 15, 25-34.
Văn, C. T., Sơn, N. T., Tuấn, N. C., Ninh, L. V., Việt, N. T., & Tuấn, L. A. (2021). Nghiên cứu khả năng áp dụng công thức kinh nghiệm để tính toán mức độ xói lở bờ sông ở Đồng bằng sông Cửu Long – Thí điểm tại đoạn xói lở bờ sông Hậu ở Long Xuyên, tỉnh An Giang. Tạp chí Khí tượng Thủy văn, 728, 31-39.