Nguyễn Văn Toàn * , Trịnh Diệp Phương Danh , Dao Trong Ngu , Nguyễn Văn Bé , Nguyễn Văn Công Phạm Văn Toàn

* Tác giả liên hệ (nvtoan@nomail.com)

Abstract

Insecticide chlorpyrifos ethyl and fenobucarb were commonly used in rice cultivation in the Mekong Delta of Vietnam. To mix several active ingredients before spraying was common for saving labour cost. Snakehead fish (Channa striata) used to come to rice paddy for spawning in rainy; therefore, this species was at high risk of exposure and effects. This study was aimed to compare effects of using single and mixture insecticide Bascide 50EC and Mondeo 60EC for rice on activity of cholinesterase (ChE) in snakehead fish in ricefield. The results showed that using single Bascide 50EC, Mondeo 60EC or the combination of these insecticides for rice caused significant ChE inhibition for snakehead fish. Less than 30% ChE inhibition was found as applying single Bascide 50EC for rice whereas mortality and served (>70% inhibition) and long ChE inhibition were seen as using single Mondeo 60EC or combination of Bascide 50EC and Mondeo 60EC.
Keywords: Channa striata, Chlopyrifos ethyl, Cholinesterase, Fenobucarb, Mixture

Tóm tắt

Thuốc bảo vệ thực vật hoạt chất chlorpyrifos ethyl và fenobucarb được sử dụng phổ biến trong canh tác lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long. Việc hỗn hợp các loại thuốc lại để phun nhằm giảm chi phí phun thuốc rất phổ biến. Cá Lóc (Channa striata) thường lên ruộng sinh sản vào mùa mưa nên có nhiều nguy cơ bị ảnh hưởng. Nghiên cứu này nhằm so sánh ảnh hưởng của sử dụng đơn lẻ và phối trộn Bascide 50EC - hoạt chất fenobucarb và Mondeo 60EC – hoạt chất chlorpyrifos ethyl với nhau cho lúa đến hoạt tính cholinesterase (ChE) ở cá lóc sống trên ruộng. Kết quả cho thấy sử dụng đơn lẻ Bascide 50EC, Mondeo 60EC hay kết hợp Bascide 50EC và Mondeo 60EC cho lúa đều gây ức chế ChE ở cá lóc. Phun Bascide 50EC cho lúa làm ức chế ChE cá lóc không quá 30% nhưng sử dụng Mondeo 60EC hay kết hợp Bascide 50EC và Mondeo 60EC không những làm chết cá mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng (tỷ lệ ức chế ChE >70%) và lâu dài đến ChE.
Từ khóa: Channa striata, cholinesterase, chlopyrifos ethyl, fenobucarb, hỗn hợp

Article Details

Tài liệu tham khảo

Amilhat, E., Lorenzen, K. (2005). Habitat use, migration pattern and population dynamics of chevron snakehead Channa striata in arainfed rice farming landscape. J.Fish Biol. 67, 23–34.

Aprea, C., C. Colosio, T. Mammone, C. Minoia, M. Maroni (2002). Biological monitoring of pesticide exposure: a review of analytical methods. Journal of Chromatography 769B, 191- 219.

Berg, H. and Tam, N.T. (2012). Use of pesticides and attitude to pest management strategies among rice and rice-fish farmers in the Mekong Delta, Vietnam. International Journal of Pest Management 58, (2), 153–164

Cong, N.V., N.T. Phuong, M. Bayley (2006). Sensitivity of brain Cholinesterase activity to Diazinon (Basudin 50 EC) and Fenobucarb (Bassa 50EC) insecticides in the air-breathing fish Channa striata (Bloch, 1793). Environmental Toxicology and Chemistry 25 (5), 418-1425.

Ellman, G.L., Courtney D., Anderdres V.J., Featherstone R.M. (1961). A new and rapid colorimetric determination of acetylcholinesterase activity. Biochem Pharmacol 7, 88–95.

Fulton, M.H. and Key P.B. (2001). Acetylcholinesterase inhibition in estuarine fish and invertebrates as an indicator of organophosphorus insecticide exposure and effects. Environmental Toxicology and Chemistry 20 (1), 37 – 45.

Heong, K.L., Escalada, M.M., Huan, N.H., Mai, V. (1998). Use of communication media in changing rice farmers' pest management in the Mekong delta, Vietnam. Crop Protection 17 (5), 413-425.

Lee, P.G., Ng, P.K.L., 1994. The systematics and ecology of snakeheads (Pisces: Channidae) in peninsular Malaysia and Singapore. Hydrobiologia 285, 59–74.

Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Văn Công, Châu Thành Tươi (2015). Ảnh hưởng của thuốc bảo vệ thực vật chứa hoạt chất chlorpyrifos ethyl lên cholinesterase ở cá lóc giai đoạn giống. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam, 2 (9), 33-37.

Nguyễn Văn Công, Trần Sỹ Nam, Đào Trọng Ngữ, Đinh Minh Trường, Trần Trọng Thể (2012). Sử dụng enzyme cholinesterase để đánh giá nước nhiễm bẩn thuốc bảo vệ thực vật và ảnh hưởng của thuốc đến cá lóc đồng (Channa striata). Đề tài nghiên cứu khoa học và công nghệ tỉnh Hậu Giang. Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hậu Giang, 102 trang.

Peakall D. (1992). Animal Biomarkers as Pollution Indicators. Chapman & Hall, London, UK.

Tomlin, C. (Ed.), 1994. The pesticide manual: Incorporating the Agrochemicals Handbook, tenth ed. British Crop Protection Publications, Surrey, UK.