Trần Ngọc Thái * Nguyễn Mỹ Hoa

* Tác giả liên hệTrần Ngọc Thái

Abstract

Intensive rice cropping with 3 crops per year may result in potassium (K) deficiency in rice if rice straw has not been incorporated or K fertilizer has not been applied. Objective of the study was to investigate soil K buffer capacity in K deficiency-risk areas in 5 samples at Cai Lay -Tien Giang and in 5 samples at Cao Lanh -Dong Thap by adding 5 levels of K to the soil samples: 0, 1,5, 3, 7,5, 15 mgK.100g-1soil. K buffer capacity was defined as the slope of Freudlich linear equation (power consant=1) between K release and K concentration in soil solution at equilibrium. Results showed that the soils had  high K supplying capacity, the amount of K supply without K addition was the same as the amount with K addition of 1,5 mgK.100g-1. K buffer capacity was high althought soils had low exchangeable K. This explained low response of rice to K fertilizer in the intensive rice cropping areas in the areas. However due to low available K in these K area, K ferilizer application should be recommended to sustain rice yield and soil K fertility.

Keywords: total K, K buffer capacity, intensive rice cropping areas, Mekong Delta, Freudlich equation

Tóm tắt

Việc thâm canh 3 vụ lúa trong năm mà không chú ý hoàn trả và bổ sung kali (K) cho đất có thể dẫn đến sự thiếu hụt kali cho cây lúa. Đề tài được thực hiện nhằm khảo sát khả năng đệm kali trên những vùng có nguy cơ thiếu kali trên 5 mẫu đất ở Cai Lậy-Tiền Giang và 5 mẫu đất ở Cao Lãnh-Đồng Tháp bằng cách thêm kali với 5 liều lượng: 0, 1,5, 3, 7,5, 15 mgK.100g-1 đất. Khả năng đệm kali được xác định là hệ số góc của phương trình Freudlich ở dạng tuyến tính (hằng số mũ c=1) giữa lượng kali phóng thích và hàm lượng kali cân bằng trong dung dịch đất. Kết quả nghiên cứu cho thấy đất có khả năng cung cấp K khá cao, tương đương với lượng kali thêm vào là 1,5 mgK.100g-1 trong điều kiện không bón K. Khả năng đệm kali trong đa số các đất ở các điểm khảo sát đạt cao mặc dù đất có hàm lượng kali trao đổi thấp. Điều này là cơ sở lý giải cho sự đáp ứng thấp của cây trồng đối với phân kali trên các đất này. Tuy nhiên, do ở những vùng này hàm lượng kali trao đổi thấp nên vẫn cần khuyến cáo bón phân kali để duy trì bền vững năng suất cây trồng và độ phì nhiêu K trong đất.
Từ khóa: Kali trao đổi, kali không trao đổi, kali tổng số, khả năng đệm kali, đất thâm canh lúa, đồng bằng sông Cửu Long, phương trình Freudlich

Article Details

Tài liệu tham khảo

Dobermann, A., Cassman, K.G., Mamaril, C.P., and J.E. Sheehy, 1998. “Management of phosphorus, potassium and sulfur in intensive, irrigated lowland rice”, Field Crops Res. 56, 113-138.

Jiyun, J., L. Bao., and Zhang, W. 1999. Improving nutrient management for sustainable development of agriculture in China. Jiyun, J., L. Bao, and Zhang, W. 1999. Improving nutrient management for sustainable development of agriculture in China, Smaling, E.M.A., O. Oenema and L.O. Fresco. (eds.), Nutrient disequilibria in agroecosystems, Concepts and case studies. CABI Publishing. University Press, Cambridge. UK. pp.157-174.

Nguyễn Mỹ Hoa, Bert H. Janssen, Oene Oenema, và Achim Dobermann. 2006. Potassium budgets in rice cropping systems with annual flooding in the Mekong River Delta of South Vietnam. Better Crops with plant food: 3: 25-29.

Nguyễn Mỹ Hoa, Đặng Duy Minh và Võ Thị Gương. 2008. Sự biến động hàm lượng kali trong đất trong hệ thống thâm canh lúa và lúa màu trong điều kiện có và không có phù sa bồi ở một số vùng lúa trọng điểm ở ĐBSCL. Báo cáo nghiệm thu Chương trình hợp tác quốc tế R3 giữa Đại Học Cần Thơ và Vương quốc Bỉ, tháng 12 năm 2008.

Nguyễn Mỹ Hoa, Nguyễn Thị Hồng Điệp và Đặng Duy Minh. 2009. Sự phân bố trong không gian hàm lượng kali trao đổi trên các vùng đất thâm canh lúa ở Đồng bằng sông Cưu Long-ứng dụng kỹ thuật GIS. Tạp chí Khoa học đất Việt Nam số 31, trang 24-29.

Nguyễn Mỹ Hoa, U. Singh, H. P. Samonte, 1993. Khả năng cung cấp kali của một số loại đất lúa vùng Đồng bằng sông Cửu Long và tương quan giữa các phương pháp phân tích kali và sự đáp ứng của cây trồng. Tạp chí Khoa Học Đất Việt Nam số 10 năm 1998, trang 28-35.

Pal Y. M.T.F.Wong, R.J.Gilkes 1999. The forms of potassium and potassium adsorption in some virgin soils from south-western Australia. Australian Journal of Soil Research. 37(4) 695 – 710.

Trần Ngọc Thái. 2011. Đánh giá khả năng cung cấp kali cho cây lúa trên vùng đất thâm canh 3 vụ ở Cai Lậy-Tiền Giang và Cao Lãnh-Đồng Tháp.Luận án thạc sĩ Khoa Học Đất, Khoa Nông nghiệp và Sinh hoc ứng dụng, Trường Đại học Cần Thơ.

Võ Thị Gương, Trần Kim Tính và Trương Thị Nga. 1997. Sự cố định và khả năng đệm Kali của một số loại đất ở Đồng Bằng Sông Cửu Long. Tạp chí khoa học đất số 8. Nhà xuất bản Nông Nghiệp Hà Nội.

Weijers, P.A.H. 1998. Characterization of soil K status and its changes due to submergences. MSc Thesis. Agricultural University Wageningen.