Trần Văn Minh *

* Tác giả liên hệ (tvminh@ctu.edu.vn)

Abstract

Essay genres have contributed many valuables to Vietnamese modern prose. Essays are being taught at the high school level in the sense that these pages gives students more than aesthetic feelings (The ferryman Song Da - Nguyen Tuan, Who was named for the river? - Hoang Phu Ngoc Tuong). However, the actual research showsedthat understanding the meaning of the term "essay" and approach characteristics of essay  - was  inadequate, and inconsistent. The content of this article has focused on semantic aspects of the term "essay", both in terms of the original meanings and practice writings; at the same time, contributing to identifying the characteristics category to be able to distinguish essays with other types
of prose.
Keywords: Essay, essay genre, etymology, Van But theory, intermediate, dualistics

Tóm tắt

Tùy bút là thể loại có đóng góp đáng kể vào thành tựu của văn xuôi Việt Nam hiện đại. Các tác phẩm tùy bút đã được giảng dạy ở bậc THPT với ý nghĩa là những trang viết mang đến cho người học nhiều nhã thú văn chương hơn cả (Người lái đò Sông Đà – Nguyễn Tuân, Ai đã đặt tên cho dòng sông? - Hoàng Phủ Ngọc Tường). Tuy nhiên, thực tế nghiên cứu cho thấy cách hiểu nghĩa của thuật ngữ “tùy bút” và cách tiếp cận những đặc trưng nghệ thuật của thể loại tùy bút - còn nhiều bất cập, thiếu nhất quán. Nội dung bài viết này tập trung khảo sát những tầng bậc ngữ nghĩa của thuật ngữ “tùy bút”, cả ở góc độ từ nguyên và trong thực tiễn văn học; đồng thời, góp phần xác định những đặc trưng thể loại, ngỏ hầu phân biệt tùy bút với các loại hình diễn ngôn nghệ thuật khác.
Từ khóa: tùy bút, thể loại tùy bút, từ nguyên học, thuyết Văn Bút, trung gian, lưỡng hợp

Article Details

Tài liệu tham khảo

Đào Duy Anh biên soạn (1957), Hàn Mạn Tử hiệu đính, Hán Việt từ điển giản yếu, in lần thứ 3, Trường Thi xuất bản, Sài Gòn.

Đoàn Lê Giang biên soạn và dịch thuật (2004), Tư tưởng lý luận văn học cổ điển Trung Quốc, Nxb Đại học Quốc gia Tp. HCM.

Nguyễn Đình Thi (1998), “Người đi tìm cái Đẹp, cái Thật” trong: Tôn Thảo Miên tuyển chọn và giới thiệu (1998), Nguyễn Tuân, về tác gia và tác phẩm, Nxb Giáo dục, HN.

Phan Cự Đệ chủ biên (2004), Văn học Việt Nam thế kỷ XX, Nxb Giáo dục, HN.

René Wellek, Austin Warren (1997), Theory of Literature, 3th Edition, HBJ, New York.

Trần Đình Sử, Phương Lựu, Nguyễn Xuân Nam (1987), Lý luận văn học, tập 2, Nxb Giáo dục, HN.

Vương Trí Nhàn (1997), Nguyễn Tuân và thể tùy bút, Tạp chí Văn học (số 6).