QUAN HỆ GIỮA CÁC GIỐNG, LOÀI HOA LAN (ORCHIDACEAE) DỰA TRÊN ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI

Abstract

Thirty seven orchid species belonging to two subfamilies Cypripedioideae and Orchidioideae were analyzed and classified based on morphologic and argonomic traits. After being collected, encoded, statistically treated by NTSYSpc 2.1 program, the morphologic and argonomic traits were analysed based on UPGMA method. The research results revealed that Dendrobium pulchellum, Dendrobium Gatton Sunray and Dendrobium moschatum have a very close relationship, the similarity are at 96,5% and 95%. In addition, Dendrobium anosmum 'Alba' and Dendrobium parishii 'Alba' have a very close relationship, the similarity are at 98%. Similarly, Dendrobium anosmum (Hawaii) and Dendrobium parishii are similarly at 95%. Brassavola nodosa, Brassavola digbyana, and Brassavola ?Jimminey Cricket? have close relationship. Besides, nine species belonging to the five different genera Renanthera, Rhynchostylis, Acampe, Aerides and Ascocentrum but they have a close relationship and they can be bred together to create new hybrids with expected characteristics. This phenotypic study proves for classification of the relationships between species of orchids through appearance assessment by data system. This data of relationships will provide us a lot of valuable information to select parents as material sources for breeding hybrids with desirable traits.

Tóm tắt

Mối quan hệ của 37 loài hoa lan thuộc hai họ phụ là Cypripedioideae và Orchidioideae được phân tích, xếp nhóm thông qua các chỉ tiêu hình thái và nông học. Các chỉ tiêu hình thái và nông học sau khi được thu thập, mã hóa và xử lý thống kê bằng chương trình NTSYSpc 2.1 được phân tích theo phương pháp UPGMA. Kết quả nghiên cứu đã tìm ra được ba loài Dendrobium pulchellum, Dendrobium Gatton Sunray và Dendrobium moschatum có mối quan hệ rất gần nhau, mức tương đồng lần lượt là 96,5% và 95%. Dendrobium anosmum 'Alba' và Dendrobium parishii 'Alba' có mối quan hệ rất gần nhau, mức tương đồng 98%. Tương tự, Dendrobium anosmum (Hawaii) và Dendrobium parishii giống nhau đến 95%. Ba loài Brassavola nodosa, Brassavola digbyana và Brassavola ?Jimminey Cricket? cho kết quả rất giống nhau. Ngoài ra, kết quả nghiên cứu cho thấy có 9 loài thuộc 5 chi/giống khác nhau là Renanthera, Rhynchostylis, Acampe, Aerides và Ascocentrum nhưng chúng có quan hệ khá gần và có khả năng lai tạo được với nhau để tạo cá thể mới có đặc tính mong muốn. Nghiên cứu kiểu hình này làm một bằng chứng cho việc đánh giá mối quan hệ giữa các loài lan thông qua các chỉ tiêu hình thái. Từ đó, cung cấp cho chúng ta nhiều thông tin có giá trị để chọn lựa bố mẹ làm vật liệu lai tạo ra cá thể lai có đặc điểm mong muốn.