Độc cấp tính và ảnh hưởng của cartap (Padan 95sp) đến enzym cholinesterase và hô hấp của cá chép (Cyprinus carpio) cỡ giống

Abstract

Cartap is one of the active ingredients of plant protection drugs allowed in Vietnam and is used quite popular in rice cultivation in the Mekong Delta. Cyprinus carpio is a common fish species culturing in rice – fish system, so they are often exposed to pesticides used for rice. This study aimed: (1) to determine the value of LC50-96 hours of Cartap on the carp, (2) to check cholinesterase activity in the carp flipped abdomen, muscle convulsion, and death after exposure to the pesticide, (3) to determine the effect of Cartap on oxygen consumption and oxygen threshold of carp. The research showed that the LC50-96 hours of the Cartap active ingredient on the carp was 1.343 ppm. The ChE rate of carp was inhibited by about 30% to contract a fish muscle, and when the cover was inhibited by about 50% to flip fish. Dead fish at lethal concentrations had low inhibition of ChE (50%), and the cause of death could be damaged gills not getting enough oxygen. Cartap hydrochloride tended to increase the respiratory rate of carp. The effects of Cartap on carp gill structure should be investigated in depth to explain why fish exposed to lethal concentrations have low rates of ChE inhibition.

Tóm tắt

Cartap là một trong những hoạt chất thuốc BVTV được cho phép sử dụng ở Việt Nam và được sử dụng khá phổ biến trong canh tác lúa ở đồng bằng sông Cửu Long. Cá Chép (Cyprinus Carpio) là loài được nuôi trong mô hình lúa – cá nên chúng thường xuyên bị phơi nhiễm với thuốc BVTV sử dụng cho lúa. Nghiên cứu nhằm: (1) xác định giá trị LC50-96 giờ của Cartap đối với cá Chép, (2) hoạt tính enzym cholinesterase ở cá Chép bị lật bụng, co cơ và chết sau phơi nhiễm với thuốc ở nồng độ gây chết, (3) xác định ảnh hưởng của thuốc Cartap đến tiêu hao oxy và ngưỡng oxy cá chép. Kết quả nghiên cứu cho thấy, giá trị LC50-96 giờ của hoạt chất Cartap có trong thuốc trừ sâu Padan 95SP đối với cá Chép là 1,343 ppm. Tỷ lệ ChE của cá Chép bị ức chế khoảng 30% làm cá bị co cơ và khi ChE bị ức chế khoảng 50% làm cá lật bụng. Cá chết ở nồng độ gây chết có ChE bị ức chế thấp (50%) và nguyên nhân cá chết có thể do mang cá đã bị tổn thương nên không lấy đủ oxy cho nhu cầu cơ thể. Cartap hydrochloride có xu hướng làm tăng cường độ hô hấp của cá chép. Cần nghiên cứu sâu những ảnh hưởng của Cartap lên cấu trúc mang cá chép...