Thực trạng sử dụng thuốc, hóa chất và chế phẩm sinh học trong cá điêu hồng (Oreochromis sp.) nuôi bè vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Abstract

The study on the use of drug, chemicals and probiotic in red tilapia cage culture was done through interview of 86 red tilapia farming households in provinces of An Giang, Tien Giang, Dong Thap and Vinh Long. The results showed that swollen head and eyes and body hemorrhage were common bacterial diseases reported by 81.8 – 100% interviewed farmers. Most farmers did not know the cause of bacterial disease but antibiotics were used to treat bacterial disease whereas disinfectants were used to prevent parasite infection. Most of farmers have not known about the antibiotic susceptibility testing (antibiogram) during using antibiotic treatment. The most common antibiotics were mixture of sulfonamide and trimethoprim, amoxicillin, doxycycline and florfenicol. When farmer sell red tilapia to retailers or local markets, antibiotic residue testing was not done which pose a high risk on human consumption. There is an urgent need to provide  farmers training courses on disease diagnosis, and proper use and handling chemicals in red tilapia aquaculture.

Tóm tắt

Nghiên cứu đánh giá việc sử dụng thuốc, hóa chất và chế phẩm sinh học trong cá điêu hồng nuôi bè được thực hiện thông qua phỏng vấn 86 hộ nuôi ở 4 tỉnh An Giang, Tiền Giang, Đồng Tháp và Vĩnh Long. Kết quả cho thấy các biểu hiện bệnh thường xuất hiện trên cá điêu hồng là bệnh phù đầu, phù mắt và xuất huyết với 81,8 – 100%. Người nuôi thường không biết nguyên nhân gây bệnh nhưng hầu hết dùng kháng sinh để trị bệnh nhiễm khuẩn và sử dụng các hóa chất để quản lý các biểu hiện nhiễm ký sinh trùng. Hầu hết các hộ nuôi không biết về kháng sinh đồ trong điều trị bệnh cá. Các loại kháng sinh được sử dụng nhiều nhất là sulfonamide kết hợp trimethoprim, amoxicillin, doxycycline  và florfenicol. Cá bán cho các thương lái hay chợ đầu mối thì không cần kiểm tra kháng sinh dẫn đến mối nguy về tồn lưu kháng sinh trong sản phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng nội địa. Kết quả nghiên cứu cho thấy cần thiết phải tổ chức tập huấn cho người nuôi về chẩn đoán bệnh, sử dụng thuốc và hóa chất đúng cách, an toàn.