Phương thức tiếp nhận văn minh phương Tây trong Duy Tân Minh Trị Nhật Bản và những giải pháp nhằm thay đổi tình trạng văn hóa - giáo dục ở Việt Nam hiện nay

Abstract

In 1868, Emperor Meiji came to the throne, and began the work of reforming the country by receiving Western civilization on the basis of Japanese traditional culture and society. Fukuzawa wrote: “To protect the independence of Japan, there is no choice but to move a civilized way. The only reason to Japanese toward civilization is protecting the country’s independence”. The success of Meiji Restoration helped Japanese not only to keep their independence but also to become the Asia’s major powers. Today, Vietnam’s culture and education have faced many challenges in receiving foreign cultures. In this paper, the writer would analyze the methods of receiving Western civilization in Meiji Restoration and give some suggestions on the development process of culture and education in Vietnam in the future.

Tóm tắt

Năm 1868, Thiên hoàng Minh Trị lên ngôi, bắt đầu công cuộc canh tân đất nước bằng phương thức tiếp nhận văn minh phương Tây trên cơ sở nền văn hóa-xã hội truyền thống Nhật Bản. Fukuzawa Yukichi viết: “Để bảo vệ độc lập dân tộc của Nhật Bản, không còn cách nào ngoài con đường tiến đến văn minh. Lý do duy nhất để người dân Nhật tiến đến văn minh là để bảo vệ độc lập quốc gia”. Thành công của công cuộc Duy Tân Minh Trị ở Nhật Bản thời cận đại không chỉ giúp Nhật Bản giữ được độc lập mà còn trở thành cường quốc hàng đầu châu Á. Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, văn hóa – giáo dục Việt Nam đang đứng trước nhiều thử thách trong việc lựa chọn và tiếp thu văn hóa, văn minh từ bên ngoài.Trên cơ sở phân tích phương thức tiếp nhận văn minh phương Tây của Nhật Bản trong Duy Tân Minh Trị, tác giả phân tích những giá trị, bài học và đưa ra những giải pháp nhằm cải thiện tình trạng văn hóa–giáo dục ở Việt Nam hiện nay.