Trần Bá Linh * Bui Nhuan Dien

* Tác giả liên hệ (tblinh@ctu.edu.vn)

Abstract

In the Mekong delta, old alluvial soil types are poor in soil nutrients. Famers have applied only inorganic fertilizers for double rice cultivation and have not paid much attention on using organic manure. With high dose of inorganic N and P applied, intensive rice cultivation has led to soil degradation and low rice yield. Objectives of this study were to find the way to improve soil fertility and rice yield of mono-rice system on old alluvial soil in Moc Hoa district, Long An province. Treatments were arranged in randomized complete block design with 1) Double rice crops (as farmers? practice); 2) Double rice plus 10 tons (T) of compost; 3) Rice alternated with sesame;4) Rice alternated with  peanut; 5) Rice alternated with soybean. Experiment was conducted for 8 years. Results showed that the system of rice crop alternated with cash crop led to increase significantly soil available nitrogen, labile carbon content and nitrogen mineralization in comparison with traditional rice cropping practice. Organic amendment result the increases of labile carbon and available nitrogen in soil compared to the rice treatment without compost addition. As consequence, the rice yield has been improved by either compost amendment or alternative cropping of rice and upland crops.
Keywords: Old alluvial soil, compost amendment, rice-cash crop alternation, soil nutrients

Tóm tắt

ở đồng bằng sông Cửu Long, thâm canh lúa trong nhiều năm đưa đến bạc màu đất. Trên đất phù sa cổ, là biểu loại đất nghèo dưỡng chất, nông dân canh tác độc canh lúa hai vụ không bón phân hữu cơ, chỉ sử dụng phân vô cơ với lượng đạm (N) và lân (P) cao, năng suất lúa đạt thấp. Thí nghiệm luân canh lúa ? màu, bón phân hữu cơ được thực hiện trên đất phù sa cổ tại huyện Mộc Hóa ? tỉnh Long An nhằm đánh giá sự cải thiện hàm lượng dưỡng chất trong đất và cải thiện năng suất lúa. Thí nghiệm được bố trí theo khối hoàn toàn ngẫu nhiên gồm năm nghiệm thức: (1) hai vụ lúa (theo canh tác của nông dân), (2) lúa + 10 tấn phân hữu cơ vi sinh ? lúa, (3) lúa ? mè, (4) lúa ? đậu phộng, (5) lúa ? đậu nành. Kết quả thí nghiệm dài hạn qua 8 năm cho thấy luân canh lúa ? màu giúp tăng khả năng cung cấp đạm hữu dụng trong đất, tăng khả năng khoáng hóa đạm, tăng hàm lượng cacbon dễ phân hủy so với chuyên canh lúa. Bón phân hữu cơ giúp cải thiện hàm lượng cacbon dễ phân hủy, tăng lượng đạm hữu dụng trong đất có ý nghĩa. Qua hiệu quả cải thiện độ phì nhiêu đất, năng suất lúa của nghiệm thức luân canh lúa ? màu và nghiệm  thức canh tác hai vụ lúa có bón phân hữu cơ cao hơn khác biệt có ý nghĩa thống kê so với thâm canh lúa theo biện pháp kỹ thuật của nông dân
Từ khóa: Đất phù sa cổ, phân hữu cơ, luân canh lúa ? màu, dưỡng chất đất trồng

Article Details

Tài liệu tham khảo

Borthakur H. P. and N. N. Mazunda, 1968. Effect of lime on nitrogen availability in paddy soils, J. Indian Soil Sci. Soc, 16:143-147.

Casaman, K.R, A. Dorbermann, P.C. Stacruz, G.C Gines, M.I. Samson, J.P.Descandota, J.M Alcatara, M.A Dizon and D.C Oid, 1995. Soil organic matter and the indigennous nitrogen supply of intensived rice system in the tropics. Plant and soil.

Cassman K. G., G. C. Gines, M. A. Dizon, M. I. Samson and J. M. Alcantara, 1997. Nitrogen use efficiency in tropical lowland rice systems: Contributions from indigenous and applied nitrogen, Field Crops Res. 47, 1-12.

Dobermann A. and C. Witt, 2000. The potential impact of crop intensification on carbon and nitrogen cycling in intensive rice systems. In: Kirk, G.J.D., D.C. Olk, (Eds), Carbon and nitrogen dynamics in Flooded Soils. International Rice Research Institude, Philippines, pp.1-25.

Mahieu N., D. C. Olk and E.W. Randall, 2002. Multinuclear magnetic resonance analysis of two humic acid fractions from lowland rice soils, J. Environ. Qual. 31 : 421-430.

Nyle, C. Brady, Ray, and R. Weil, 1999. Properties and Management of Soils in the Tropics. Prentice Hall.

Olk D. C. and K. G. Cassman, 2002. The role of organic matter quality in nitrogen cycling and yield trends in intensively cropped paddy soils. p. 1355–1 to1355–8. In Proc. 17th World Congress of Soil Science. 14–21 Aug. 2002, Bangkok, Thailand, International Union of Soil Sciences.

Olk D. C., K. G. Cassman, E. W. Randall, P. Kinchesh, L. J. Sanger and J. M. Anderson, 1996. Changes in chemical properties of organic matter with intensified rice cropping in tropical lowland soil, European Journal of Soil Science, 47, 293-303.

Olk D. C., K. G. Cassman, N. Mahieu and E.W. Randall, 2002. Conserved chemical properties of young humic acid fractions in tropical lowland soil under intensive irrigated rice cropping, European Journal of Soil Science, 49, 337–349.

Ponnamperuma F. N., 1976. Specific soil chemical characteristics for rice production in Asia, IRRI Res. Paper Ser. 2:18.

Stevenson, F.J., 1986. Cycles of soil. John Wiley and Sons, Inc. 1984-1996.

Võ Thị Gương và J.C Revel, 2001. Đánh giá khả năng cung cấp dưỡng chất của đất lúa vùng đồng bằng sông Cửu Long. Hội Khoa học Đất Việt Nam. Tạp chí Khoa học Đất 15, trang 26-32.