Tổng quan về đặc điểm sinh học và sinh thái học của giống cá thòi lòi Periophthalmodon ở Đồng bằng sông Cửu Long
,
và
*
Article Sidebar
Full Text: 
PDF
Abstract
Periphthalmodon fish in the Mekong Delta have two species, including P. septemradiatus and P. schlosseri. The P. septemradiatus species can live in fresh and brackish water with a small size (SL=86 mm). The P. schlosseri species is distributed in estuaries and coastal areas and is larger (SL=210 mm). The sexes of these two species are easily analyzed based on behavioural characteristics and biological spines. They dig burrows by their mouth and use them as a place to live, hide from predators, hunt, and spawn. Both of these fish species belong to the group of abundant fish during the spawning season with relatively high fecundity. They all belong to the group of carnivores with quite diverse food items. The P. schlosseri population is overexploited, while the P. septemradiatus population is not overexploited.
Tóm tắt
Giống cá Periophthalmodon ở Đồng bằng sông Cửu Long có hai loài gồm P. septemradiatus và P. schlosseri. Loài P. septemradiatus có khả năng sống được ở vùng nước ngọt và nước lợ với kích thước nhỏ (SL=86 mm). Loài P. schlosseri phân bố ở vùng cửa sông và ven biển, có kích thước lớn hơn (SL=210 mm). Giới tính của hai loài này dễ phân biệt dựa vào đặc điểm hình thái và gai sinh dục. Chúng đào hang bằng miệng và dùng hang như là nơi ở, trốn kẻ thù, săn mồi và sinh sản. Cả hai loài cá này đều thuộc nhóm cá đẻ nhiều đợt trong mùa sinh sản với khả năng sinh sản cao. Chúng đều thuộc nhóm cá ăn động vật với thành phần thức ăn khá đa dạng. Quần thể cá P. schlosseri bị khai thác quá mức trong khi cá P. septemradiatus chưa bị khai thác.
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Tài liệu tham khảo
Atkinson, R. J. A., & Taylor, A. C. (1990). Burrows and burrowing behaviour of fish. Paper presented at the The environmental impact of burrowing animals and animal burrows, Zooological Society of London.
Atkinson, R. J. A., & Taylor, A. C. (1991). Burrows and burrowing behaviour of fish. Paper presented at the The environmental impact of burrowing animals and animal burrows, Zooological Society of London.
Bhatt, N. Y., Patel, S. J., Patel, D. A., & Patel, H. P. (2009). Burrowing activities of goby fish in the recent intertidal mud flats along the Navinal coast, Kachchh, Western India. Journal of the Geological Society of India, 74(4), 515-530. doi:10.1007/s12594-009-0159-9
Brillet, C. (1969). Etude du comportement constructeur des poissons amphibies Periophtalmidae. La Terre et la Vie, 4, 496–520.
Budi, A. S., Widiyani, T., & Budiharjo, A. (2018). Daily behavior of the mudskippers at Wonorejo Mangrove Forest Surabaya. In AIP Conference Proceedings (Vol. 2002, No. 1). AIP Publishing.
Campana, S. E. (2004). Photographic atlas of fish otoliths of the Northwest Atlantic Ocean (Vol. 133). Canadian: NRC Research Press.
Corey, J. J., Nicholas, C. W., Yuzo, Y., Martin, T., & Jeffrey, B. G. (2013). Atmospheric oxygen levels affect mudskipper terrestrial performance: implications for early tetrapods. Integrative and Comparative Biology, 53(2), 248-257. doi:10.1093/icb/ict034
Dinh, M. Q., Tran, L. T., & Nguyen, T. T. K. (2018). The relative gut length and gastro-somatic indices of the mudskipper Periophthalmodon septemradiatus (Hamilton, 1822) from the Hau River. VNU Journal of Science: Natural Sciences and Technology, 34(3), 75-83. doi:10.25073/2588-1140/vnunst.4775
Dinh, Q. M. (2011). The species composition and distributive characteristics of Perciformes in Hau river basin in Can Tho city, Vietnam. Journal of Science of Hanoi University of Education, 56(7), 160-168.
Dinh, Q. M., Giang, N. T. T., Duy, N. N. L., Dong, D. H., & Hau, L. T. (2014). Burrow configuration and utilization of the blue-spotted mudskipper Boleophthalmus boddarti caught in Soc Trang, Vietnam. Kasetsart University Fisheries Research Bulletin, 38(2), 1-7.
Dinh, Q. M., Tran, L. T., Ngo, N. C., Pham, T. B., & Nguyen, T. T. K. (2020). Reproductive biology of the unique mudskipper Periophthalmodon septemradiatus living from estuary to upstream of the Hau River. Acta Zoologica, 101(2), 206-217. doi:doi.org/10.1111/azo.12286
Dinh, Q. M., Tran, L. T., Tran, T. M. T., To, K. D., Nguyen, T. T. K., & Tran, D. D. (2020). Variation in diet composition of the mudskipper Periophthalmodon septemradiatus from Hau River, Vietnam. Bulletin of Marine Science, 96(3), 487-500. doi:10.5343/bms.2018.0067
Dinh, Q. M., Nguyen, T. M., & Tran, L. T. (2021). The use of otolith morphometry as an indicator for the size increase of Periophthalmodon septemradiatus (Teleostei: Gobiiformes) living along the Bassac River, Vietnam. Iranian Journal of Ichthyology, 8(2), 83-94. doi:10.22034/iji.v8i2.509
Dinh, Q. M., Tran, L. T., Phan, T. T., Bui, M. T., Nguyen, T. T. K., Tran, D. D., . . . Ishimatsu, A. (2021). Burrow structure and utilization in the mudskipper Periophthalmodon septemradiatus from the Mekong Delta. Journal of Zoology, 314(1), 72-83. doi:10.1111/jzo.12861
Định, T. D., Shibukawa Koichi, Phương, Hà Phước Hùng, N. T., Lợi, T. X., Hiếu, N. V., & Utsugi Kenzo. (2013). Mô tả định loại cá Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. Nxb Đại học Cần Thơ.
Eschmeyer, W. N., Fricke, R., & Van der Laan, R. (2024). Eschmeyer's catalog of fishes. California Academy of Sciences. http://researcharchive.
calacademy.org/research/ichthyology/catalog/fishcatmain.asp.
Feder, M. E. & Burggren, W. W. (1985). Cutaneous gas exchange in vertebrates: Design, patterns, control and implications. Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Sociaty, 60(1),1-45.
Ghafear, M. A., YAkos, F., NoR, S. M., & ARsHAD, A. (2006). Foraging behavior and food selection of giant mudskipper (Periophthalmodon schlosseri) at Kuala Gula, Matang Mangrove Reserve, Perak, Malaysia. Coastal marine science, 30(1), 263-267.
Graham, J. B. (1997). Respiratory Organs. In J. B. Graham (Ed.), Air-Breathing Fishes. San Diego, CA: Academic Press, 65-133.
Harkönen, T. (1986). Guide to the Otoliths of the Bony Fishes of the Northeast Atlantic. Denmark: Danbiu ApS: Biological consultants.
Ishimatsu, A. (2012). Evolution of the cardiorespiratory. Aqua-BioScience Monographs, 5(1), 1-28.
Ishimatsu, A. (2017). Respiratory and circulatory adaptations. In Z. Jaafar & E. O. Murdy (Eds.) Fishes out of water: biology and ecology of mudskippers. Boca Raton: CRC Press, 111-136.
Ishimatsu, A., Hishida, Y., Takita, T., Kanda, T., Oikawa, S., Takeda, T., & Huat, K. K. (1998). Mudskippers store air in their burrows. Nature, 391(6664), 237-238. doi:10.1038/34560
Ishimatsu, A., Takeda, T., Tsuhako, Y., Gonzales, T. T., & Khoo, K. H. (2009). Direct evidence for aerial egg deposition in the burrows of the Malaysian mudskipper, Periophthalmodon schlosseri. Ichthyological Research, 56(4), 417-420. doi:10.1007/s10228-009-0113-2
Khaironizam, M. Z., & Norma-Rashid, Y. (2002). Length-weight relationship of mudskippers (Gobiidae: Oxudercinae) in the coastal areas of Selangor, Malaysia. Naga, 25(3-4), 20-22.
Kok, W. K., Lim, C. B., Lam, T. J., & Ip, Y. K. (1998). The mudskipper Periophthalmodon schlosseri respires more efficiently on land than in water and vice versa for Boleophthalmus boddaerti. Journal of Experimental Zoology, 280(1), 86-90.
Le, K. N., Son, N. H., Nguyen, T. N. H., Le, H. A., Tran, V. D., Nguyen, T. D., . . . Dinh, Q. M. (2018). Fish species composition in Hau River Basin at Hau Giang Province. VNU Journal of Science: Natural Sciences and Technology, 34(1), 90-104. doi:10.25073/2588-1140/vnunst.4723
Mai, H. V., Tran, L. X., Dinh, Q. M., Tran, D. D., Murata, M., Sagara, H., . . . Ishimatsu, A. (2019). Land invasion by the mudskipper, Periophthalmodon septemradiatus, in fresh and saline waters of the Mekong River. Scientific Reports, 9(1), 14227. doi:10.1038/s41598-019-50799-5
Mazlan, A. G., & Rohaya, M. (2008). Size, growth and reproductive biology of the giant mudskipper, Periophthalmodon schlosseri (Pallas, 1770), in Malaysian waters. Journal of Applied Ichthyology, 24(3), 290-296. doi:10.1111/j.1439-0426.2007.01033.x
Miller, P. J. (1984). The topology of gobioid fishes. In G. W. Potts & R. J. Wootton (Eds.), Fish reproduction: Strategies and Tactics. United Kingdom: Academic Press, 119-153.
Murdy, E. O. (1989). A taxonomic revision and cladistic analysis of the oxudercine gobies (Gobiidae, Oxudercinae). Australian Museum Journal, 11, 1-93. doi:10.3853/j.0812-7387.11.1989.93
Neira, F. J., Miskiewicz, A. G., & Trnski, T. (1998). Larvae of temperate Australian fishes: laboratory guide for larval fish identification. University of Western Australia Press.
Polgar, G. (2017). Emergent patterns in spatio-temporal ecology. In Z. Jaafar & E. O. Murdy (Eds.) Fishes out of water: biology and ecology of mudskippers. Boca Raton: CRC Press. 301-326
Randall, D. J., Ip, Y. K., Chew, S. F., & Wilson, J. M. (2004). Air Breathing and Ammonia Excretion in the Giant Mudskipper, Periophthalmodon schlosseri. Physiological and Biochemical Zoology, 77(55), 783-788.
Rogers, S. I. (1988). Reproductive effort and efficiency in the female common goby, Pomatoschistus microps (Krøyer) (Teleostei: Gobioidei). Journal of Fish Biology, 33(1), 109-119. doi:10.1111/j.1095-8649.1988.tb05452.x
Saha, B. (2013). Mudskipper, Periophthalmodon schlosseri (Pallas) from the Naf river. Bangladesh Journal of Scientific and Industrial Research, 47(4), 449-452. doi:10.3329/bjsir.v47i4.14076
Tám, X. T., Ngọc, L. H., & Cúc, P. T. N. (2014). Nghiên cứu thành phần loài cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu thuộc tỉnh Trà Vinh và tỉnh Sóc Trăng. Tạp chí Khoa học ĐHSP TPHCM, 64, 49-57. doi:10.54607/hcmue.js.0.64.846
Tran, L. T., & Dinh, Q. M. (2020). Population dynamic of Periophthalmodon septemradiatus (Hamilton, 1822) living along the Hau River, Vietnam. Egyptian Journal of Aquatic Biology and Fisheries, 24(3), 97-107. doi:10.21608/ejabf.2020.89333
Tran, L. T., & Dinh, Q. M. (2021). Population structure of Periophthalmodon schlosseri (Perciformes: Gobiidae) in Soc Trang province, Vietnam. AACL Bioflux, 14(3), 2445-2454.
Tran, L. T., Nguyen, Y. T. N., Nguyen, T. T. K., & Dinh, Q. M. (2020). Burrow structure and utilization of Periophthalmodon schlosseri (Pallas, 1770) from Tran De coastal area, Soc Trang, Vietnam. Egyptian Journal of Aquatic Biology and Fisheries, 24(3), 45-52. doi:10.21608/ejabf.2020.87819
Tran, L. T., Son, M. S., Vo, C. N. M., Hoang, H. D., & Dinh, Q. M. (2019). Reproductive biology of Periophthalmodon schlosseri (Pallas, 1770) along the coastline in Soc Trang and Bac Lieu. Tap chi Sinh hoc, 41(2se), 229-240. doi:10.15625/0866-7160/v41n2se.14153
Tran, T. L., Hoang, D. H., & Dinh, Q. M. (2019). Digestive tract morphology, food composition and feeding habits of the giant mudskipper Periophthalmodon schlosseri (Pallas, 1770) from the coastline in Tran De, Soc Trang. VNU Journal of Science: Natural Sciences and Technology, 35(3), 30-38. doi:10.25073/2588-1140/vnunst.4871
Tuấn D. A., Quang, M. Đ., & Định, T. D. (2014). Nghiên cứu thành phần loài cá họ Bống trắng (Gobiidae) phân bố ở ven biển tỉnh Sóc Trăng. Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Khoa học Tự nhiên và Công nghệ, 30(3), 68-76.
Wilson, J. M., Kok, T. W. K., Randall, D. J., Vogl, W. A., & Ip, K. Y. (1999). Fine structure of the gill epithelium of the terrestrial mudskipper, Periophthalmodon schlosseri. Cell and Tissue Research, 298(2), 345-356. doi:10.1007/s004419900101
Zhang, J., Taniguchi, T., Takita, T., & Ali, B. A. (2003). A study on the epidermal structure of Periophthalmodon and Periophthalmus mudskippers with reference to their terrestrial adaptation. Ichthyological Research, 50(4), 310-317. doi:10.1007/s10228-003-0173-7
Zulkifli, S. Z., Mohamat-Yusuff, F., Ismail, A., & Miyazaki, N. (2012). Food preference of the giant mudskipper Periophthalmodon schlosseri (Teleostei : Gobiidae). Knowledge and Management of Aquatic Ecosystems, 405, 07p01-07p10. doi:10.1051/kmae/2012013