Biến động quần đàn cá sơn Ambassis vachellii Richardson, 1846 phân bố ở vùng ven biển Tây, Đồng bằng sông Cửu Long

Võ Thành Toàn * , Nguyễn Thị Vang và Trần Đắc Định

* Tác giả liên hệ (vttoan@ctu.edu.vn)

Article Sidebar

Full Text: PDF

Ngày nhận bài: 21-10-2019
Ngày nhận bài sửa: 01-11-2019
Ngày duyệt đăng: 23-04-2020
Ngày xuất bản: 23-04-2020
Title: Population dynamics of Ambassis vachellii Richardson, 1846 distributed in the Mekong Delta, Vietnam
DOI: 10.22144/ctu.jsi.2020.046
Lượt xem
70
Downloads
46
Crossref
Scopus
Google Scholar
Europe PMC
Trích dẫn
Toàn, V. T., Vang, N. T., & Định, T. Đ. (2020). Biến động quần đàn cá sơn Ambassis vachellii Richardson, 1846 phân bố ở vùng ven biển Tây, Đồng bằng sông Cửu Long. Tạp chí Khoa học Đại học cần Thơ, 56(CĐ Thủy sản), 117-123. https://doi.org/10.22144/ctu.jsi.2020.046
Số báo
Tập. 56 Số. CĐ Thủy sản (2020)
Chuyên mục
Thủy sản

Abstract

A study on the fluctuation of fish stock of A. vachellii was conducted in the West estuarines of Ca Mau province from August 2017 to June 2019. Fish samples were collected twelve times with two-month intervals, by using trawl-net. Length frequency data were analyzed by using FiSAT II software. Results showed that this species was exploited year-round, but concentrated on the rainy season from June to October. The commonly exploited sizes of fish ranged from 3 cm to 5 cm. The analysis of length-frequency data of 6,922 individuals showed that the Von Bertalanffy growth parameters (VBGF) were L∞=7.35 cm and K=0.73/year. The total mortality (Z), natural mortality (M), and fishing mortality (F) of this species were 2.48 yr-1, 2.12 yr-1, 0.36 yr-1, respectively. The exploitation rate (E=0.15) was lower than that of the potential exploitation rate (Emax=0.421). The length at first capture was 3.36 cm with two recruitment peaks in May and October in this species population.
Keywords: Ambassis vachellii, growth parameters, Mekong Delta, recruitment

Tóm tắt

Nghiên cứu biến động quần đàn cá sơn được thực hiện tại vùng cửa sông phía Tây Cà Mau từ tháng 8/2017 đến 6/2019. Ngư cụ thu mẫu là lưới te. Số liệu tần suất chiều dài của cá được ghi nhận với chu kỳ thu mẫu là 2 tháng/lần và được phân tích bằng phầm mềm FiSAT II. Kết quả cho thấy mùa vụ xuất hiện của cá sơn là quanh năm, tập trung nhiều vào từ tháng 6-10, kích cỡ cá khai thác phổ biến ở chiều dài chuẩn từ 3-5 cm. Với 6.922 mẫu cá sơn thu được và tính toán dữ liệu tần suất chiều dài, sử dụng đường cong tăng trưởng von Bertalanffy đã xác định được các tham số tăng trưởng gồm: L∞=7,35 cm và K=0,73/năm. Tỉ lệ chết của cá là Z=2,48/năm, trong đó tỉ lệ chết tự nhiên của cá khá cao (M=2,12), trong khi đó tỉ lệ chết do khai thác thấp hơn rất nhiều (F=0,36). Cường lực khai thác cá sơn ở khu vực vùng ven biển phía Tây tỉnh Cà Mau (E=0,15) thấp hơn khả năng khai thác với hệ số khai thác tối đa là Emax=0,421. Kết quả cũng chỉ ra rằng sự bổ sung của quần đàn cá vào ngư trường khai thác là 2 lần trong năm, tập trung nhiều vào tháng 5 và tháng 10.
Từ khóa: Cá sơn, các tham số tăng trưởng, Đồng bằng sông Cửu Long, sự bổ sung

Article Details

Tài liệu tham khảo

Beverton, R.J.H. and Holt S.J, 1957. On the dynamics of exploited fish populations, vol. 19, Chapman & Hall, London, 533pages.

Diệp Anh Tuấn, Đinh Minh Quang và Trần Đắc Định, 2014. Nghiên cứu thành phần loài cá họ bống trắng (Gobiidae) phân bố ở ven biển tỉnh Sóc Trăng. Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Khoa học Tự nhiên và Công nghệ. 30(3): 68-76.

Dinh, M.Q.; Y, P.N. and Dinh, T.D., 2017. Population biology of the goby Glossogobius giuris (Hamilton 1822) caught in the Mekong Delta. Asian Fisheries Sciences.30(1):26-37.

Dinh, M.Q.; Qin, J.G. and Dinh, T.D., 2015. Population and age structure of the goby Parapocryptes serperaster (Richardson, 1864; Gobiidae: Oxudercinae) in the Mekong Delta. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences.15(2): 345-357.

Gayanilo, F.C; Sparre, P. and Pauly, D., 2005. FAO-ICLARM stock assessment tools II (FiSAT II): User's guide, FAO Computerized Information Series: Fisheries, FAO, Roma, 126.

Pauly, D., 1980. On the interrelationships between natural mortality, growth parameters, and mean environmental temperature in 175 fish stocks. Journal du Conseil.39(2): 175-92.

Pauly, D., 1982. Studying single-species dynamics in a tropical multi-species context. Theory and management of tropical fisheries, Philippines, eds D. Pauly, G.I. Murphy. ICLARM.9:33-70.

Pauly, D., 1987. A review of the ELEFAN system for analysis of length-frequency data in fish and aquatic invertebrates. The international conference on the theory and application of length-based methods for stock assessment, Mazzara del Vallo, eds D. Pauly, GR Morgan. ICLARM.13:7-34.

Pauly, D. and David, N., 1981. ELEFAN I, a basic program for the objective extraction of growth parameters from length-frequencies data. Meeresforschung. 28(4): 205-211.

Paxton, J.R.; Hoese, D.F.; Allen, G.R. and Hanley, J.E., 1989. Pisces. Petromyzontidae to Carangidae. Zoological Catalogue of Australia, Vol. 7. Australian Government Publishing Service, Canberra, 665 pages.

Ricker, W.E., 1975. Computation and interpretation of biological statistics of fish populations, vol. 191, Department of the Environment, Fisheries and Marine Service, Canada, 382pages.

Sparre, P. and Venema, S.C., 1992. Introduction to tropical fish stock assessment - Part I: Manual, FAO, Roma, 337pages.

Trần Đắc Định, Shibukawa Koichi, Nguyễn Thanh Phương, Hà Phước Hùng, Trần Xuân Lợi, Mai Văn Hiếu và Utsugi Kenzo, 2013. Mô tả định loại cá Đồng Bằng Sông Cửu Long, Việt Nam. Nhà xuất bản Đại học Cần Thơ. 174 trang.

Dinh, T.D.,Ambak, M. A.,Hassan, A. and Phuong,N.T.,2007. Population biology of the goby Pseudapocryptes elongatus(Cuvier, 1816) in the coastal mud flat areas of the Mekong Delta, Vietnam. Asian Fisheries Sciences.20(2):165-79.

Trịnh Kiều Nhiên và Trần Đắc Định, 2012. Hiện trạng khai thác và quản lý nguồn lợi hải sản ở tỉnh Sóc Trăng. Tạp chí Khoa họcTrườngĐại học Cần Thơ.24b:46-55.

Võ Thành Toàn và Trần Đắc Định, 2005. Một số nghiên cứu bước đầu về nguồn lợi cá kèo vẩy nhỏ (Pseudapocryptes elongatusCuvier, 1816) phân bố ở khu vực ven biển tỉnh Bạc Liêu. Tuyển tập nghề cá sông Cửu Long. Nhà xuất bản Nông nghiệp, 217-225.

Von Bertalanffy, L., 1934. A quantitative theory of organic growth. Inquiries on growth laws & Human Biology. 10: 181-213.