Đặc điểm hình thái và sinh học của sâu đục trái cà xanh mỡ, Leucinodes orbonalis Guenée (Lepidoptera: crambidae)

Abstract

Eggplant is cultivated extensively in many places in Vietnam and is considered to be one of the vegetables that contains many nutrients and vitamins necessary for human health. However, the eggplant growers suffered from severe yield losses mainly due to the eggplant fruit and shoot borer, Leucinodes orbonalis Guenée (Lepidoptera: Crambidae) being the most serious insect pest. Therefore, the morphological and biological characteristics, fecundity and longevity of this insect have been investigated under laboratory condition at 29.9^oC and 59.8% RH. This basic information is very useful in formulating a stable integrated pest management programme. Results of our studies revealed that the developmental periods including the egg, larval with 5 instars and pupal periods were of 5.1±0.30, 12.9±1.08 and 9.33±1.0 days, respectively. The adult longevity of male and female was 5.03±1.47 and 5.66±1.6 days, respectively. These biological parameters indicated that this insect can complete a life cycle within a month (29.73±2.14 days). Results on the potential fecundity showed that after 1-3 days of emergence, adult mating and egg laying activities were seen and the fecundity of female adults was of 206.7 eggs in a 3.9-day period with a egg hatching rate of 56.19%.

Tóm tắt

Cà xanh mỡ được trồng phổ biến khắp nơi ở nước ta, là một trong những loại rau ăn quả có nhiều chất dinh dưỡng và vitamin giúp cho sự duy trì và phát triển của cơ thể. Tuy nhiên, cây cà phổi thường bị mất năng suất chủ yếu là do sâu đục trái, Leucinodes orbonalis Guenée (Lepidoptera: Crambidae) là loài gây hại nghiêm trọng nhất. Do đó, đặc điểm hình thái và sinh học, sự sinh sản và tuổi thọ của thành trùng loài gây hại này đã được khảo sát trong phòng thí nghiệm ở điều kiện nhiệt độ 29,9^oC và ẩm độ 59,8%, làm cơ sở hữu ích cho việc xây dựng chương trình quản lý dịch hại tổng hợp ổn định. Kết quả khảo sát đặc điểm của sâu đục trái cà phổi cho thấy các giai đoạn phát triển gồm trứng là 5,1±0,30 ngày, ấu trùng có 5 tuổi với thời gian phát triển là 12,9±1,08 ngày, thời kỳ nhộng là 9,33±1,0 ngày, tuổi thọ của thành trùng đực là 5,03±1,47 ngày và thành trùng cái là 5,66±1,6 ngày. Các số liệu sinh học cho thấy loài sâu hại này có thể hoàn thành vòng đời trong một tháng (29,73±2,14 ngày). Sau khi vũ hoá 1-3 ngày thành trùng có thể bắt cặp và đẻ trứng, khả năng sinh sản của bướm cái là 206,7 trứng trong 3,9 ngày với tỷ lệ nở là 56,19%.