Hiệu quả quản lý tài nguyên nước mặt phục vụ sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thuỷ sản dưới tác động của xâm nhập mặn tại tỉnh Bến Tre
Abstract
The increasing saline intrusion in coastal areas of the Vietnamese Mekong Delta has affected the management of surface water resources for agriculture and aquaculture. This study evaluated the effectiveness in dealing with saline intrusion during the dry season from late 2019 to early 2020 in Ben Tre, based on the principle of clear roles and responsibilities of stakeholders in the OECD (Organization for Economic Co-operation and Development) water resources governance framework. The data were collected through interviews with relevant staff from district authorities and analyzed by descriptive statistics, and GIS tools were used to edit and publish maps. The duration of salinity intrusion in the dry season from 2019 to 2020 was longer, and the spatial range of saline intrusion was wider than the 40-year average, resulting in severe freshwater scarcity and significant agricultural and aquaculture losses. The promulgation of guiding documents to cope with saline intrusion in agriculture and aquaculture was promptly implemented to eliminate saline intrusion driven damages. However, horizontal coordination among local stakeholders could still be limited.
Tóm tắt
Xâm nhập mặn tại các vùng ven biển Đồng bằng sông Cửu Long ngày càng gia tăng, đã ảnh hưởng đến công tác quản lý nguồn tài nguyên nước mặt phục vụ cho sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Nghiên cứu đánh giá tính hiệu quả trong công tác ứng phó xâm nhập mặn vào mùa khô 2019 – 2020 tại tỉnh Bến Tre, dựa trên nguyên tắc về vai trò và trách nhiệm rõ ràng của các bên liên quan về quản trị tài nguyên nước của OECD (Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế). Các số liệu được thu thập thông qua các cuộc phỏng vấn cán bộ địa phương và được xử lý bằng phương pháp thống kê mô tả và công cụ GIS được sử dụng để biên tập bản đồ. Thời gian xâm nhập mặn mùa khô năm 2019 – 2020 kéo dài và có phạm vi ảnh hưởng rộng hơn so với trung bình 40 năm trở lại đây, điều này đã dẫn đến việc thiếu nguồn nước ngọt trầm trọng gây thiệt hại đáng kể đến sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thuỷ sản. Việc ban hành các văn bản chỉ đạo công tác ứng phó xâm nhập mặn trong sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thuỷ sản đã được thực hiện kịp thời. Tuy nhiên, sự phối hợp theo chiều ngang giữa các bên tham gia tại địa phương còn gặp hạn chế.
Article Details
Tài liệu tham khảo
Dutch WASH Alliance. (2014). FIETS Sustainability Approach.
Giáp Văn Vinh. (2020). Tình Hình Thủy Văn và Xâm Nhập Mặn Năm 2020 ở ĐBSCL. Hội Thảo về Hạn - Mặn Năm 2020 ở Đồng Bằng Sông Cửu Long, ngày 17 tháng 06 năm 2020, Viện Nghiên Cứu Biến Đổi Khí Hậu, Trường Đại học Cần Thơ.
Intergovernmental Panel on Climate Change. (2014). Climate Change 2014 Part A: Global and Sectoral Aspects.
Jakob, C., & Khemka, R. (2017). Vietnam: Hydro-Economic Framework for Assessing Water Sector Challenges. 2030 Water Resources Group. World Bank.
Le, T. N., Bregt, A. K., van Halsema, G. E., Hellegers, P. J., & Nguyen, L. D. (2018). Interplay between land-use dynamics and changes in hydrological regime in the Vietnamese Mekong Delta. Land Use Policy, 73, 269-280.
Nguyen, M. N., Nguyen, P. T., Van, T. P., Phan, V. H., Nguyen, B. T., Pham, V. T., & Nguyen, T. H. (2021). An understanding of water governance systems in responding to extreme droughts in the Vietnamese Mekong Delta. International Journal of Water Resources Development, 37(2), 256-277.
OECD. (2015). OECD Principles on Water Governance.
Phan Hoàng Vũ, Phạm Thanh Vũ & Văn Phạm Đăng Trí. (2016). Phân Vùng Rủi Ro Trong Sản Xuất Nông Nghiệp Dưới Tác Động Của Xâm Nhập Mặn ở Tỉnh Bạc Liêu. Tạp chí Khoa học Trường Đại Học Cần Thơ, 42, 70–80.
Van Rijswick, M., Edelenbos, J., Hellegers, P., Kok, M., & Kuks, S. (2014). Ten building blocks for sustainable water governance: an integrated method to assess the governance of water. Water international, 39(5), 725-742.
Ryan, F., Coughlan, M., & Cronin, P. (2009). Interviewing in qualitative research: The one-to-one interview. International Journal of Therapy and Rehabilitation, 16(6), 309-314.
Ủy ban Dân tộc. (2019). Quyết Định về áp dụng tài liệu hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2015 tại Cơ quan Ủy ban Dân tộc (Số 887/QĐ-UBDT).
Viện Khoa học Thuỷ lợi miền Nam. (2019). Báo cáo dự báo nguồn nước, xâm nhập mặn mùa khô năm 2019 – 2020 vùng Đồng bằng sông Cửu Long và đề xuất giải pháp chống hạn.
World Bank. (2019). Vietnam: Toward a safe, clean, and resilient water system. World Bank. Washington, DC.