Nguyễn Thùy Trang * , Trần Minh Hải , Võ Hồng Tú Huỳnh Việt Khải

* Tác giả liên hệ (nttrang@ctu.edu.vn)

Abstract

Rotation of rice-shrimp farming is considered as a promising model in adapting to climate change. However, some rice - shrimp households have recently shifted to shrimp monoculture with the expectations of higher profit. Therefore, the current study is aimed at measuring the economic efficiency and investigating the determinants of efficiency gaps for 70 rice-shrimp farmers in An Bien district, Kien Giang province. The study found that the cost share of shrimp farming accounted for 47.87% of total cost, which is lower than that of rice cultivation (53.13%). However, the net profit of shrimp farming was 4.25 times higher than that of rice. The average economic efficiency was 52.1%, which means that the farmer could contract about 47.9% of the total cost without compromising the output. The study also found that educational level and training had positive effects while the distance from field to road system had negative correlations with the economic efficiency.
Keywords: Data envelopment analysis, economic efficiency, rice – shrimp farming

Tóm tắt

Luân canh lúa – tôm được xem là mô hình có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu nhưng gần đây một số nông hộ đã chuyển sang mô hình chuyên tôm với kỳ vọng lợi nhuận cao hơn. Do vậy, nghiên cứu thực hiện ước lượng hiệu quả kinh tế và tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả cho 70 nông hộ lúa – tôm tại huyện An Biên, Kiên Giang. Kết quả nghiên cứu cho thấy mặc dù chi phí nuôi tôm chiếm tỷ trọng 47,87%, thấp hơn chi phí trồng lúa 53,13% nhưng lợi nhuận từ tôm cao hơn 4,25 lần so với lúa. Hiệu quả kinh tế trung bình là 52,1 %, cho thấy nông hộ có thể giảm 47,9% chi phí mà không làm giảm đầu ra. Nghiên cứu cũng cho thấy trình độ học vấn và tập huấn ảnh hưởng thuận trong khi khoảng cách từ đất canh tác đến đường giao thông ảnh hưởng nghịch đến hiệu quả kinh tế.
Từ khóa: Hiệu quả kinh tế, Mô hình lúa - tôm, Phân tích màng bao dữ liệu

Article Details

Tài liệu tham khảo

Brennan, D., Preston, N., Clayton, H., and Tran, T.B, 2002. An evaluation of rice-shrimp farming systems in the Mekong Delta. Report prepared under the World Bank, NACA, WWF, and FAO Consortium Program on Shrimp Farming and the Environment. Published by the Consortium.

Coelli, T. J., Rao, D. S. P., O'Donnell, C. J., and Battese, G. E, 2005. An introduction to efficiency and productivity analysis: Springer.

Charnes, A., Cooper, W. W., and Rhodes, E, 1978. Measuring the efficiency of decision makingunits. European journal of operational research, 2(6), 429-444.

Đặng Hoàng Xuân Huy, Phạm Xuân Thủy và Vassdal, T, 2009. Phân tích hiệu quả kỹ thuật cho các trại nuôi tôm sú thương phẩm tại thành phố Nha Trang, Việt Nam. Tạp chí khoa học công nghệ thủy sản, 4, 70-75.

Đỗ Văn Xê, 2010. So sánh hiệu quả kinh tế của 2 mô hình canh tác nông nghiệp tại huyện Gò Quao, Kiên Giang. Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ, 13, 120-125.

Farrell, M. J, 1957. The measurement of productive efficiency. Journal of the Royal Statistical Society. Series A (General), 120(3): 253-290.

Huỳnh Kim Hường, Lê Quốc Việt, ĐỗThị Thanh Hương và Trần Ngọc Hải, 2016. Phân tích khía cạnh kỹ thuật và hiệu quả tài chính của mô hình nuôi tôm càng xanh-lúa luân canh với tôm sú ở vùng nước lợ tỉnh Bạc Liêu. Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ, 43, 97-105.

IFEP, 2015. Planning for brackish shrimp farming in the Mekong Delta by 2020 with a vision to 2030: Institute of Fisheries Economics and Planning, Ministry of Agriculture and Rural Development.

Le Canh Dung, 2008. Environmental and socio-economic impacts of rice-shrimp farming: Companion Modeling case study in Bac Lieu province, Mekong Delta, Vietnam. PhD thesis, Chulalongkorn University, Thailand.

Lê Cảnh Dũng, 2012. Tác động của trồng lúa đến nuôi tôm từ các chỉ số kinh tế trong hệ thống lúa - tôm vùng ven biển Đồng bằng sông Cửu Long. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, 22a, 69-77.

Mohan Dey, M., Javien Paraguas, F., Srichantuk, N., Xinhua, Y., Bhatta, R., and Thi Chau Dung, L, 2005. Technical efficiency of freshwater pond polyculture production in selected Asian countries: estimation and implication. Aquaculture Economics & Management, 9(1-2), 39-63.

Nguyen Duy Can, 2011. Transformation of farming systems in coastal Mekong delta: seeking for a better management and sustainability. Viet Nam Socio-Economic Development, 65.

Nguyen Duy Can, Le Thanh Duong, Nguyen Van Sanh and Miller, F, 2007. Livelihoods and resource use strategies of farmers in the Mekong Delta. In: Tran, T.B., Bach, T.S. and Miller, F (Eds). Challenges to sustainable development in the Mekong delta: regional and national policy issues and research needs. The Sustainable Mekong Research Network, Bangkok, 69-98.

Nguyen Thi Quynh Chi and Yabe, M, 2014. Input cost saving and technical efficiency Improvement in shrimp poly - culture production - An Application of Data Envelopment Analysis. Global Journal of Sience frontier research, 14(2D): 13-26

Nguyễn Công Thành, 2014. Nghiên cứu nâng cao năng suất và hiệu quả mô hình luân canh tôm-lúa vùng bán đảo Cà Mau. Báo cáo tổng kết đề tài KHCN cấp Bộ NN&PTNT.

Nguyễn Thanh Tường, 2013. Chọn giống lúa và kỹ thuật canh tác lúa cho mô hình lúa-tôm ở tỉnh Bạc Liêu. Đại học Cần Thơ.

Phạm Lê Thông ĐặngThị Phượng 2015. Hiệu quả kinh tế của mô hình nuôi tôm sú thâm canh và bán thâm canh Đồng Bằng Sông Cửu Long. Tạp chí Kinh tế và Phát triển, 217, 46-55.

Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Kiên Giang, 2017. Báo cáo tổng kết tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2016, triển khai kế hoạch năm 2017. Ủy ban nhân dân tỉnh Kiên Giang.

Trương Hoàng Minh, Trần Hoàng Tuấn và Trần Trọng Tân 2013. So sánh hiệu quả sản xuất của hai mô hình tôm sú-lúa luân canh truyền thống và cải tiến ở tỉnh Kiên Giang. Tạp Chí Khoa học Đại học Cần Thơ 28, 143-150.

Viện Quản lý và Phát triển Châu Á 2016. Hiện trạng phát triển tôm – lúa vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Dự án tăng cường năng lực cộng đồng thích ứng với biến đổi khí hậu Đồng bằng sông Mê Kông. Văn phòng môi trường khu vực châu Á.