SỰ TÍCH TỤ HÀM LƯỢNG ĐẠM, LÂN VÔ CƠ VÀ HỮU CƠ TRONG NƯỚC VÀ BÙN ĐÁY AO NUÔI CÁ TRA THÂM CANH Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

Abstract

High accumulation of dissolved nitrogen (N) and phosphorus (P) in the ponds which were used for intensive catfish (Pangasianodon hypophthalmus) cultivation may lead to risk of environmental pollution when pond water is drained into the surrounding canals or rivers. This study aimed to investigate the accumulation of different dissolved forms of N and P in the water and the bottom sediment. To this end, this study sampled the water and sediments from different catfish ponds located in different areas in the Mekong delta where catfish is popularly cultured in earth ponds. The results showed that both dissolvable inorganic and organic forms of N and P in the ponds were extremely high as compared to the upper limits of N and P elements accepted for drinking water. The concentrations of dissolved inorganic N ranged from 0.5 to 11.6 ppm and those of P ranged from 0.05 to 7.7 ppm. As compared to organic forms, inorganic N and P were predominant and reached a peak at 3 - 4 months after stocking catfish. The ratios between N and P were in approximately 10 through the cycle of catfish cultivation. This result indicates a risk of algal bloom in the ponds or when the water is drained into the surrounding environment. In pond sediments, the contents of organic matter, N and P were higher than those in alluvial soil in most cases. However, the accumulation of these elements was highly varied, depending on how often the sediment is pumped out of the ponds.

Tóm tắt

Nghiên cứu được thực hiện nhằm mục đích đánh giá nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nước từ nước thải của các ao nuôi cá tra thâm canh dựa vào khảo sát hàm lượng các dạng đạm (N), lân (P) vô cơ và hữu cơ tích lũy trong nước và đáy ao theo thời gian sinh trưởng của cá. Kết quả khảo sát cho thấy hàm lượng N và P vô cơ hòa tan trong 9 mẫu nước lấy từ các ao nuôi cá tra thâm canh ở các địa phương khác nhau ở Đồng bằng Sông Cửu Long đều ở mức cao, biến động trong khoa?ng 0,5 ? 11,6 ppm đối với N và 0,05 ?   7,7 ppm đối với P. So với các thành phần hữu cơ, thành phần N và P vô cơ chiếm tỷ lệ cao trong nước ao và đạt cao nhất vào giai đọan cá 3-4 tháng tuổi. Tỷ lệ N/P trong nước ao đạt giá trị <10 trong tất cả các giai đọan phát triển của cá và phù hợp cho sự phát triển của tảo. Trong bùn đáy ao, hàm lượng N và P dễ tiêu biến động cao phụ thuộc vào khả năng bơm thóat bùn đáy. So với hàm lượng chất hữu cơ, N và P hiện diện trong đất phù sa trồng lúa, đa số các mẫu bùn đáy ao có hàm lượng các dưỡng chất này cao hơn đất phù sa.